Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

II.  Argument  (asos)larga  taaliuqli xatolar:
1. 
Asoslarning xatoligi.  Tezis isbotlanganda yoki rad  etilganda 
xato  argumentlarga  chin  ueb  asoslanish  natijasida  ataylab  yoki 
bilmasdan mantiqiy xatoga yo‘1 qo‘yiladi.  Mi salan,  qadimgi grek 
faylasufi Fales o‘z ta’limotini hamma narsa suvdan paydo bolgan, 
degan fikrga asoslanib yaratgan.
251

---

2.  Asoslarni  avvaldan  taxminlash  shaklidagi  xato.  Tezis  is- 
botlanmagan  argumentlarga  asoslansa,  bunday  argumentlar  te­
zisning  chinligini  isbotlamaydi,  balki  tezisning  chinligi  taxmin- 
lanadi,  xolos.
3. «Aylanma isbot etish» deb nomlanuvchi xato. Tezisning chin­
ligi argumentlar orqali,  argumentlarning chinligi tezis orqali isbot- 
lansa  mantiqiy  xatoga  yo‘l  qo‘yiladi.  Masalan,  «So‘zning  qudrati 
fikr  bilan  olchanadi»,  degan  tezisni  «Fikrning  qudrati  so‘z  bilan 
olchanadi»,  deb isbotlasak, yuqorida aytilgan xatoga yo‘l qo‘yiladi.