Асосий касалликнинг баёии

17- масала. 
Г. исмли 19 ѐшли қизни тиш оғриғи стоматологга етаклаб келди. Оғиз бўшлиғини 
синчковлик билан текширган врач чап бодомча бези соҳасида «яра» борлигини кўриб 
қолди. Безни қоплаб турган шиллиқ қаватнинг шилинганлигини Г. билмас эди, чунки 
тошма уни безовта қилмас эди. Мазкур жараѐнни оддий стоматитларга 
ўхшамаслигини сезган стоматолог қизни венорологга юборишга қарор қилди. 
Тери касалликлари диспансерида бодомча безининг яраси атрофлича ўрганилди, 
ундан ажралиб чиқаѐтган суюқликдан рангпар спирохеталар топилди. 
Г. нинг анамнезидан қуйидагилар маълум бўлди: турмушга чиқмаган, ота-онаси 
билан яшайди, Б. исмли йигит билан мунтазам жинсий яқинлик қилиб туради (унга 
турмушга чиқишга ҳозирланаѐтган экан). Бошқа шахслар билан жинсий алоқада 
бўлмаган. 
Объектив текширув маълумотлари: чап бодомча безининг шиллиқ қаватида овал 
шаклида битта яра жойлашган, катталиги ловиядек, туби чуқур ва ялтироқ, ранги 
қизғиш. Яранинг асосида қаттиқ мадда бор. Бўйин, жағ ости, қўлтиқ ва билак лимфа 
тугунлари катталашган (нўхатдан ўрик данагигача). 
КСР (ВР, КР, ЗВР) натижалари ўта мусбат. Ўша куниѐқ беморга бирламчи 
серопозитив захм ташхиси қўйилди ва даволаш бошланди. 400 000 ТБ пенициллин 
эритмаси юборилгандан 2 соат ўтгач, беморнинг тана ҳарорати кўтарила бошлади, 
боши оғриб, кўнгли нохуш бўлди. Сўнгра қалтироқ тутди, иситмаси 39° гача 
кўтарилди. Қорин терисининг ѐн сатҳларида майда яллиғланган доғлар пайдо бўлди. 
Эртаси куни тошма елка ва билак соҳаларига тошди. 

---

Саволлар: 1. Бодомча безидаги яранинг табиатини аниқланг ва изоҳланг. 
Пенициллин юборилгандан сўнг намоѐн бўлган нохуш белгиларга клиник баҳо 
беринг. 
Бемор ташхисини муҳокама қилиб, тўғри-нотўғрилигини сўзлаб беринг. 
18- масала. 
Тери касалликлари диспансерига мурожаат этган В. исмли беморнинг ўнг болдир 
соҳасида катта яраси борлиги маълум бўлди. В. катта бир шифохонанинг жарроҳлик 
бўлимида 26 кун даволанган экан. Унга дастлаб трофик яра, сўнгра оқма яра 
ташхислари қўйилган. Ўтказилган барча даво чоралари (витаминлар, биоген 
стимуляторлар, иммуномодуляторлар) бемор В. га наф қилади, ўз хоҳиши билан 
бўлимдан чиқиб кетди. Қўшнисининг маслаҳатига кўра В. табибда даволанди 
(мўмиѐдан тайѐрланган малҳам билан). Кўп ўтмай яра бита бошлади, анча кичрайди. 
Аммо 3 кўн аввал В. нарвондан йиқилиб, лат еди, шу сабабли яра очилиб оғриқ 
пайдо бўлди. Бу ҳол уни бизнинг стационаримизга бошлаб келди. 
Объектив текширув маълумотлари: ўнг болдирнинг пастки учдан бир қисмида, унинг 
ташқи юзасида 50 тийинлик тангадек келадиган яра жойлашган. Яра айлана-овал 
шаклда, кўкимтир-қизғиш тусли, атрофида мадда тўпланган, озгина шишган. 
Яранинг туби чуқур, ўлик тўқимадан иборат чиқинди билан қопланган, ўртасидан 
елимсимон ѐпишқоқ суюқлик ажралиб турибди. 
Ажралаѐтган яра суюқлигидан оқиш спирохеталар топилмади. КСР (ВР, КР, ЗВР) 
манфий натижалар берди. 
Бемор ҳаѐтининг захмга алоқадор томонлари ўрганилди, унинг 18 йил аввал захмга 
дучор бўлганлиги аниқланди. Ўшанда В. чала даволанган эди. Беморнинг рафиқаси 
С. клиник текширувдан ўтказилганда, ундан захм белгилари топилмади. ВР мусбат, 
чўкма реакциялари манфий чиқди. 
Саволлар: 1. Болдир суяги соҳасидаги ярага тўлиқ таъриф беринг, унинг табиати 
тўғрисида сизнинг хулосангиз? 
2. 
В. га аниқ клиник ташхис қўйиш учун қандай маълумотлар зарур? 
3. 
В. нинг рафиқаси С. га тўғри ташхис қўйиш учун врач қандай текширувлар 
ўтказиши лозим?