“byudjet hisobi va g’aznachilik”fakulteti “elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot” kafedrasi

lektron hukumatning muvaffaqiyat omillari
E
lektron  hukumatning  muvaffaqiyat  omillari  beshta  asosiy  guruhlarga 
bo‘linadi: 
Kelajakni ko‘rish qobiliyati, strategiya va aniq maqsadlar
E
lektron  hukumatni  muvaffaqiyatli  amalga  oshirilishida  aniq  maqsad  va 
AKT strategiyasiga asoslanib reja tuziladi. Elektron hukumatni yaratishda amalga 
oshirish bosqich ko‘nikmalarini bilish kerak bo‘ladi.
Qonun va yo‘riqnomalar
Hukumat  loyihalarini  yaratishda  qonunchilik 
ѐki
  tartibga  soluvchi  
me’ѐri-
xuquqiy  asoslar  talab  qilinadi,  chunki  bir  qancha  yil  oldin  yaratilgan  qonunlar 
yangi  elektron  xizmatlarni  tadbiq  qilishda  to‘g‘ri  kelmaydi.  Qonun  va 
yo‘riqnomalarni  tashkil  qilishda  aniq  maqsadlar  zarurdir,  chunki  aniq  rejalar 
elektron  hukumatni  qo‘llab  quvvatlashda  muhim  ahamiyatga  egadir.  Yangi 
loyihalar  uchun  yangi  qonuniy  o‘zgartirish  kiritishning  rejasini  tuzish  xam  ko‘p 
vaqtni talab qiladi.
Tashkilotlararo kelishuv
Tashkilotlararo kelishuv strukturasi ma’lum yo‘nalishdagi tashkilotlarga yo‘l 
ko‘rsatuvchi mexanizmdir
. 
Bu kelishuv juda ham muhimdir chunki hukumat bilan 
hamkorlikni mustahkamlaydi. Bu kelishuv hamkorlik va tezkor amalga oshirishni 
ta’minlashni talab etadi.
Tashkil etuvchilik xarakteriga ega bo‘lgan kelishuvni rejalashtirish uchun 
quyidagilar muhimdir:
- 
Majburiyatga asoslanib mustahkam hamkorlikni ximoya qilish;
- 
Axborot texnologiyalar boshqaruvini rejalashtirish va menejmentini 
o‘zgartirish;
- 
Byudjetni shakllantirish va uni amalga oshirish;
- 
Muvofiqlik va hamkorlik;
- 
Monitoring va ishning sifatini baholash;
- 
Texnologiyani yetkazib beruvchi tashkilotni boshqarish;
- 
Hukumat xususiy sektori va fuqarolar hamkorligi.
BPR - Biznes 
jaraѐnlarni
 maqbullashtirish
4
E
lektron hukumatning asosiy vazifasi hukumatni yangidan tuzish 
hisoblanadi. Haqiqatan ham, muvaffaqiyatli elektron hukumat biznes 
jaraѐnlarga
 
asoslanadi. Biznes 
jaraѐnidagi
 innovatsiya bu BPR (Business
Davlat organlariga so‘rovlarga javoblar, turli to‘lovlar, rasmiy hujjatlarning 
4
 
e-Government Applications, by Nag Yeon Lee and Kwangsok Oh, printed in Scand-Media
Corp., Ltd., Republic of Korea, in 2011, page–25

---

14
namunasini  olish,  ularni  to‘ldirish,  elektron  imzo  bilan  yuborish,  oliy  o‘quv 
yurtlarida masofadan turib tahsil olish, ichki ishlar idoralariga ariza bilan murojaat 
etish shular jumlasidandir. Masalan, Janubiy Koreyada shaxslar rasmiy sayt orqali 
o‘zining  murojaati  ko‘rib  chiqilishi  qaysi  bosqichda  ekanligini  kuzatib  borishi 
mumkin.
Har qanday mamlakatda milliy ma’lumotlar bazasi hamda elektron reestrlar 
elektron  hukumat  faoliyatining  asosiy  jihatlari  hisoblanadi.  Bu  mexanizmlar 
jismoniy  va  yuridik  shaxslar,  avtomobil  transporti,  ko‘chmas  mulk,  davlat 
xizmatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tizimlashtirish imkonini beradi.
O‘zbekiston  Respublikasida  milliy  axborot  tizimlarini  rivojlantirish 
doirasida oltita ma’lumot bazasi, 12 ta axborot tizimlari majmui yaratilmoqda. Shu 
jumladan, 
«Soliq» 
axborot  tizimlari  majmui  o‘nta  dasturiy  mahsulot  va  31 
avtomatlashtirilgan tizimdan iborat. Uning ishga tushirilishi natijasida Davlat soliq 
qo‘mitasining  31  xizmatini  elektronlashtirish  mumkin  bo‘ladi.  Bundan  tashqari,