hamda his-hayajonga berilmagan.
Pifagorning quyidagi asarlari ma’lum:
«Tabiat haqida», «Davlat haqida», «Tarbiya
haqida», «Jon haqida», «Olam haqida», «Ilohiy kalom»
. Pifagor miloddan avvalgi 496
yilda dushmanlari tomonidan o‘ldirilgan. Pifagor hayotning mazmuniga oid qarashlarga
«falsafa», deb nom bergan birinchi donishmand edi.
* * *
Rivoyat qilishlaricha, Fliunt shahriga safari chog‘ida hokim Leon Pifagordan so‘radi: «Sen qaysi ilm
bilimdonisan?» — «Hech qaysi, — deb javob berdi Pifagor. — Men shunchaki bir faylasufman». —
«Falsafa degani nima o‘zi?» — taajjublanib so‘radi hokim. Pifagor shunday javob berdi: «Inson umrini
bozor va olimpiya o‘yinlariga qiyoslash mumkin. Bozordagi sotuvchilar ham, xaridorlar ham doimo o‘z
foydalarini ko‘zlaydilar. Olimpiya o‘yinlari ishtirokchilari esa shon-shuhrat va mashhurlik payida
bo‘ladilar. O’yingohdagi tomoshabinlar esa ularni diqqat bilan kuzatadilar. Hayotda ham shunday.
Odamlarning katta bir guruhi boylik va shon-shuhrat orttirish maqsadida yelib-yuguradilar. Ana shu
olomon orasida kamchilikdan iborat bir guruh borkim, ular chetdan turib atrofdagilarni jimgina
kuzatadilar. Voqea-hodisalarni, inson tabiatini tadqiq etadilar. Haqiqatni anglash ularning eng sevimli
amalidir. Ana shu toifadagi odamlar faylasuflar — donolikni sevuvchilar, deb ataladi. Ular sofoslar,
ya’ni donishmandlar emas. Chunki tom ma’nodagi donishmandlik yolg‘iz Allohga xos sifat. Bandalar
esa donishmandlikka intilish bilan kifoyalanadilar, xolos».
* * *
Donishmandlik ibtidosi: fikrlashni o‘rganish, vaysaqilikka barham berish.
* * *
O’tgan kun haqidagi: «Men uni qanday o‘tkazdim, nimalar qildim-u, nimalarga ulgurolmadim?» —
degan savollarga javob topilmaguncha ko‘zlaring uyquga ketmasin.
* * *
Odamlar! Eng avvalo ezgu axloqqa ega bo‘lishga harakat qiling, zero axloq qonunning asosidir.
* * *
Tartib sening muqaddas maqsading bo‘lsin. Sen bu maqsad yo‘lida astoydil xizmat qil. Chunki
tartib hamma narsaning majmuasidir. Tabiatning mavjudligi asosida ham tartib yotadi.
* * *
Agar sendan ezgulik nima, deb so‘rasalar: amalda foydalanilgan donishmandlikdir, deb javob ber.
* * *
Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf
www.ziyouz.com
кутубхонаси
13
Tinglash va sukut saqlash seni donolikka yetaklaydi. Sukut — donolikning boshlanishi.
* * *
Bilimlilik va donishmandlikni ayni bir narsa deb hisoblamang.
* * *
Xususiy mulki bo‘lmagan fuqaro bevatandir.
* * *
Ey, oddiy xalq orasida yashashga mahkum donishmand! Sen moyga o‘xshashing lozim. Moy suvga
aralashib ket-may, uning yuzida qalqib turadi.
* * *
Sen o‘z-o‘zingga hokim bo‘l. O’zingga o‘zing shoh bo‘lib, odilona boshqaruv asnosida yuksak
hukmronlik va eng muhim lavozimga erishasan.
* * *
Rafiqasi bilan murosaga kelolmagan odamni do‘st tutma.
* * *
Jonzotlarni o‘ldirishdan saqlaning, chunki odam o‘ldirish jonivorlarni o‘ldirishdan boshlangan.
Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf
Do'stlaringiz bilan baham: |