olib kirdi. «Fikrlayapman, demak mavjudman», — degan naqlni ham Dekart o‘ylab
topgan. Shuningdek, u birinchi bo‘lib, kamalakning paydo bo‘lish sabablari va uning
tabiatini tushuntirib berdi.
Dekart 1650 yilning 11 fevralida yetti kun davom etgan ayovsiz bezgak xurujidan
so‘ng vafot etadi.
Bizgacha Rene Dekartning quyidagi asarlari yetib kelgan: «
Aqlni boshqarish
qoidalari», «Koinot yoki olam haqida mushohadalar», «Falsafa ibtidosi», «Uslub haqida
mushohadalar», «Handasa»
va boshqalar.
* * *
Hurlik va bo‘sh vaqt… Bu ikki narsaga men shunchalar to‘laqonli egalik qilaman va uni shu
darajada qadrlaymanki, bunday imtiyoz va huzurni sotib olishga olamdagi eng badavlat podshohning
ham qurbi yetmaydi.
* * *
Tabiat menga shunday zakovat ato etganki, ilmiy faoliyatimda o‘zgalarning fikrini eshitishdan
emas, balki doimo o‘z shaxsiy qarashlarimni shakllantirishga intilishdan zavq olaman.
* * *
Barcha fanlar bir-biri bilan shu qadar chambarchas bog‘lanib ketganki, ularni bitta-bittalab
o‘rganishdan ko‘ra, birvarakayiga o‘zlashtirish osonroqdir.
* * *
Umid – ko‘ngildagi istakning ro‘yobga chiqishiga o‘zni ishontirmoq, demak. Qo‘rquv esa orzu-
istaklar ro‘yobga chiqmasligiga ishontiruvchi ruhiy moyillikdir.
* * *
O’zlikni anglashdan ko‘ra sermahsulroq mashg‘ulot yo‘qdir.
* * *
Qadr-qimmatini bilgan odam boshqalarning o‘zidan ko‘ra aqlliroq, ilmliroq va go‘zalroq bo‘lishidan
cho‘chimaydi. U aslida boshqalardan ustunroq bo‘lsa ham hech qachon o‘zini yuqori tutmaydi.
* * *
Kuchli va olijanob odamlarning kayfiyati xotirjamlik onlarida ham, kulfatga ro‘para bo‘lganda ham
o‘zgarmaydi.
Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf
www.ziyouz.com
кутубхонаси
155
* * *
Uyat insonning o‘zini o‘zi yaxshi ko‘rishiga asoslangan va tanbeh eshitishdan cho‘chishi tufayli
paydo bo‘ladigan qayg‘uning bir ko‘rinishidir.
* * *
Aqlli bo‘lishning o‘zi yetarli emas. Eng asosiysi aqlni amalda qo‘llay bilishdadir.
* * *
Donishmandlik nafaqat amaliy mulohazakorlik, balki inson anglashga qodir bo‘lgan ilmlarni
mukammal egallash demakdir.
* * *
Sen taqdiri azalni emas, avvalo o‘zingni yengishga harakat qil. Dunyoni tartibga solishga urinma,
eng avval o‘z istaklaringni boshqara bil.
* * *
Qo‘lingdan kelmaydigan va o‘zgalar ko‘magisiz erishishga ko‘zing yetmaydigan narsalarni orzu
qilma. Sening eng katta boyliging – hurliging. Hurlik senga go‘zallik, davlat, obro‘-e’tibor, kuch-quvvat
bag‘ishlay olmaydi, lekin u seni narsalarga emas, o‘zingga xon, o‘zingga bek bo‘lishingni ta’minlaydi.
Haqiqat manzaralari 96 mumtoz faylasuf
www.ziyouz.com
кутубхонаси
156
Do'stlaringiz bilan baham: |