«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

YAXSHILIK  VA  YOMONLIK

Ajalga  davo  yo‘q,

Yomonga  —  balo.

Asl  odam  hech  olm as.

Aslning  xatosi  bo'lmas,

Yomonning  oshnasi  boim as.

Achchiqni  achchiq  kesar.

Bast  etgan  o ‘zar,

Qasd  etgan  to'zar.

Baxtiyor  b o isa   zamon,

Noshukur  bo'lm a  —  yomon.

Baxshi  bor joyda  yaxshi  bor.

Bezoridan  hamma  bezor.

Bekorchidan  bezib  qoch, 

Chaqimchidan  —  ko‘chib.

Beli  og'rimagan  bel  boim as, 

Birovning  xizmatin  bilmas.

Beqo‘nimga  qo^nim  yo'q,

Yomon  odamga  —  olim .

Bir  ilon  bir  uy  odamni  tinchitmas.

Bir  kalning  hiylasi 

Qirq  kishini  charchatar.

Bir  kishi  ariq  qazar,

Ming  kishi  suv  ichar.

---

Bir  kun  tuz  ichgan  joyga 

Qirq  kun  saiom  ber.

Bir  ko‘ngil  imorati  —

Ming  Makka  ziyorati.

Bir  so'zlining  yuzi  —  yorug\ 

M unofiqning  yuzi  —  choriq.

Bir  tulki  yetti  bo'rini  yetaklar.

Bir  yaxshi  bilan  bir  yomon  kelishar, 

Ikki  yomon  kelishmas.

Bir  qorin  moyni  bir  qumaloq  buzar.

Birniki  —  mingga,

Mingniki  —  tumanga.

Birning  kasofati  yuzga,

Yuzniki  —  mingga.

Birov  tuzar,  birov  buzar.

Birov  o ‘lmay,  birov  kun  ko‘rmas.

Birovga  kesak  otsang,

U  senga  tosh  otadi.

Birovga  choh  qazima,  o ‘zing  tusharsan. 

Birovning  aybiga  ko'z-quloq  bo lm a.

Birovning  so'zi  yaxshi,

Birovning  —  o ‘zi.

Boboning  tol  ekkani  —

O'ziga  nom  ekkani.

Bola  bezori  —  kishi  ozori.

Bu  dunyo  o ‘tar-ketar,

Yuzi  qoralik  qolar.

Bug'doydan—bug'doy,

Arpadan—аф а.

---

Vijdonsiz  kishidan  o'pkalama.

Gina  —  adovatning  qo‘shnisi.

Gul  tikanin  zahri  yomon,

Qizmondaning  qahri  yomon.

Gunohi  —  meniki,  savobi  —  sizniki.

Guruchning  kurmagi  bor,

Yomonning  to'qm og'i  bor.

G o'ringdan  suv  chiqmasin,

Uyingdan  —  quv.

Davlat  bitsa  yomonga,

0 ‘zin  sanar  xoqonga.

Daryoga yaxshilik  qilsang,

Ajrini  biyobondan  topasan,

Dili  qora  —  tili  qora,

Dili  qoraning  qilmishi  —  qiyiqlik.

Dilozori  —  xudobezori.

Dod  qoldirma,  ot  qoldir.

Dog"  ostida  dog'  qolmas.

Dunyo  yorug'  bo'lsin  desang,

Uyingga  chiroq  yoq.

Dutorsiz  baxshi  bo'lmas,

Yomonsiz  —  yaxshi.

Dushmaningni  asal  bilan  bo‘g‘.

Dushmanni  musht  bilan  urma,

Osh  bilan  ur.

Yer  to'ydirar,  o ‘t  kuydirar.

Yer  qattiq  bo'lsa,  ho'kiz  ho'kizdan  ko'rar.

---

Yovdan  yaxshilik  chiqmas.

Yovdan  yaxshilik  yuqmas.

Yomon  ayglrda  yoi  boim as, 

O larm onda  hoi  boim as.

Yomon  arava  y o i  buzar,

Yomon  xotin  —  uy.

Yomon  arida  boi  boim as,

Suvsiz  yerda  —  tol.

Yomon  atalib  tirik  yurguncha,

Yaxshi  atalib  o lg an   yaxshi.

Yomon  atlas  bilan  ham  yomon.

Yomon  baliq  suv  loyqatar.

Yomon  baxil  b o ia r,

Yaxshi  —  ahil.

Yomon  bilan  yer  qo‘shni  ham  b o lm a, 

G o ‘r  qo‘shni  ham  bo lm a.

Yomon  bilan  yotma,

Erta  turib  aytma.

Yomon  bilan  yoldosh  b o lm a,

Nodon  bilan  —  sirdosh.

Yomon  bilan  yoldo sh   boisang, 

Yomondan  burun  olasan.

Yaxshi  bilan  sirdosh  boisang, 

Yaxshilik  bilan  unasan.

Yomon  bilan  sokz  olishguncha,

Ko‘cha  alish.

Yomon  bilan  yurguncha,

Y olgiz  yurgin  olguncha.

Yomon  bilan  yurdim,  qoldim  uyatga, 

Yaxshi  bilan  yurdim,  yetdim  niyatga.

---

Yomon  bilan  yursang,  yomon  boiasan, 

Yaxshi  bilan  yursang,  omon  boiasan.

Yomon  bola  ko'zidan,

Bilinadi  so‘zidan.

Yomon  buzoq  yopig'in  yer.

Yomon  buqa  o ‘z  boshiga  o‘t  yer.

Yomon  gap  yer  tagida  uch  yil  yotar.

Yomon  yovga  bolishar.

Yomon  yovdan  qochar.

Yomon  yomon  bilan.

Yaxshi  zamon  bilan.

Yomon  yoniga  y o i  olma,

Y o i  olsang  ham,  yor  olma.

Yomon  ilon  tegirmon  boshida  aylanar.

Yomon  it  kunduzi  hurar.

Yomon  «yilgln»  desang,  «qirgln»  der.

Yomon  y o id an   yurgan  tuya  cho'kar.

Yomon  yoidosh  boim as,

Y oidosh  b o lsa  ham  sirdosh  boim as.

Yomon  kelsa  —  buzar,

Yaxshi  kelsa  —  tuzar.

Yomon  kun  yaxshi  b o ia r,

Yomon  odam  yaxshi  boim as.

Yomon  —  kunchi,  yaxshi  —  sinchi.

Yomon  kuchuk  bo‘sag“ada  hurar.

Yomon  ko'z  tosh  yoradi,

Yomon  do‘st  —  bosh.

Yomon  ko‘rgan  kishingga 

Yomon  ko‘rgan  molingni  ber.

---

Yomon  ko'rishni  bilmagan,

Yaxshi  ko‘rishni  ham  bilmas.

Yomon  m o'ridan  achchiq  tutun  chiqar, 

Yomon  uydan  —  sassiq  gap.

Yomon  odam  yo'ldoshini  qaritar.

Yomon  odam  til  bilan  kuydirar.

Yomon  odam  tuqqanini  yomonlar.

Yomon  odam  to'ymas,

Yomonligini  qo'ymas.

Yomon  osilar,

Yuvvosh  bosilar.

Yomon  ot  yoldor  bo'lar.

Yomon  ot  oxur  buzar,

Yomon  it  egasini  uzar.

Yomon  ot  suvliq  tishlar.

Yomon  ot  to'rva  teshar.

Yomon  otga  yol  bitmas.

Yomon  otga  yol  bitsa,

Yoniga  tursuq  boylatmas.

Yomon  erga  mol  bitsa,

Yoniga  qo'shni  yo'latmas,

Yo'latsa  ham  tindirmas.

Yomon  oting  chiqquncha,

Totli  joning  chiqsin.

Yomon  otni  yog'  bosar.

Yomon  otni  maqtagan  yo'lda  qolar.

Yomon  otni  minguncha,

Yayov  yurgin  o'lguncha.

---

Y om on  sigir  yozda  tug'ar.

Y om on  soyga  suv  tushsa,

Kechuv  berm as  kecharga.

Y om on  tekkanga  tegar,

Tegmaganga  kesak  otar.

Y om on  tirtiq  qilar,

B utunni  yirtiq  qilar.

Y om on  tuzalsa,  zam on  tuzalar.

Y om on  farzand  ota-o n an i  yerga  qaratar, 

Yaxshi  farzand  o ta-onani  elga  oralatar.

Y om on  farzand  poygaga  tushirar,

Yaxshi  farzand  to ‘rga  o'tqazar.

Y om on  xotin  —  dardsiz  kasal.

Y om on  xotin  yom on  kunda  qochar, 

Yaxshi  kunda  kulib,  bag'rin  ochar.

Y om on  xotin  kim niki  —  olaqopniki, 

O laqoping  b o ‘lm asa,  allakim niki.

Y om on  erkak  to ‘y  buzar,

Y om on  xotin  —  uy.

Y om on  etagingni  yirtsa,

Etagingni  kesib  qoch.

Y om on  eshak ip  uzar,

Y om on  xotin  uy  buzar.

Y om on  yurgan  yo‘lda  c h o ‘kar.

Y om on  yaxshi  bo'lm as,

Eshak  —  baxshi.

Yom on  yashar,  yaxshi  qaqshar.

Y om on  —  o ‘z  g‘am ida,

Yaxshi  —  el  g‘am ida.

Y om on  o ‘zini  bilmas,

0 ‘zgani  ko‘zga  ilmas.

---

Y om on  o ‘ldi  desa,  ishon,

Yom onligini  qo'ydi  desa,  ishonm a.

Y om on  o 'rd ak   a w a l  uchar.

Y om on  oshga  o'rtoq,

Boshga  —  to'qm oq.

Y om on  o ig a n n in g   o 'r o g ln i  olar, 

K etganning  —  ketm onini.

Y om on  qiliqdan  —  ko‘zga  yosh,

Yaxshi  qiliqdan  —  og‘izga  osh.

Y om on  h o ‘kiz  sham iyon  sindirar.

Y om on  h o ‘kizga  shox  bitsa,  suzib  o ‘ldirar, 

Y om on  odam ga  mol  bitsa,  urib  o ‘ldirar.

Yom onga  aytsang  siringni,

M ingta  qilar  biringni.

Y om onga  bosh  b o ig u n c h a ,

Yaxshiga  y o id o sh   b o l.

Y om onga  gapirsang  —  bir  balo, 

G apirm asang  —  ikki  balo.

Y om onga  go‘r  q o ‘shni  qilma,

Ig'vogarga  —  yon  qo'shni.

Yom onga  yom on  b o l,

Yaxshiga  —  tom on.

Yom onga  yondashgan  yiqilm ay  qolm as, 

Oxiri  bir  chuqurga  tiqilm ay  qolmas.

Yom onga  yondashm a,

Yaxshidan  adashm a.

Yom onga  yog'  yoqmas,

Echkiga  —  quymoq.

Yom onga  yog‘  yarashmas,

Kalga  —  sarimsoq.

---

Yom onga  ishing  tushm asin,

Qulonga  —  qushing.

Y om onga  yo'liqsang,  «yov  keldi»  qilar.

Y om onga  kun  ham   qorong'i,  tun  —  ham.

Y om onga  osh  berguncha,

Yaxshiga  bosh  ber.

Yom onga  osh  tortguncha,

Boshiga  besh  tort.

Y om onga  sir  aytm a,  yurtga  yoyar.

Y om onga  c h o 'p   botar,

Yaxshiga  —  so'z.

Yomonga  el  bo'lguncha,

Y ag'ir  otga  bel  bo'l.

Yom onga  yurt  qolmasin,

0 'g ‘riga  —  mol.

Y om onga  yaqinlashsang,  balosi  yuqar, 

Qozonga  yaqinlashsang  —  qorasi.

Yom onga  o'lim   yo'q,

Yaxshiga  —  yurim.

Yom onga  qiz  tugul,  tuz  ham   berma.

Y om onga  hazil  qilsang,  yoqangni  yirtar.

Y om onda  or  bo'lm as,

Yaxshi  xor  bo'lm as.

Y om ondan  dog'  qolar,

Yaxshidan  —  bog'.

Y om ondan  yo  qochib  qutul,

Yo  —  tonib.

Y om ondan  —  yorti  qoshiq.

Y om ondan  jar  bo'yi  qoch.

---

Y om ondan  it  yaxshi,

Sirkadan  bit  yaxshi

Y om ondan  to ‘n  kiysang,

T o'yda  «to‘nim   ber»  deydi.

Y om ondan  yaxshi  tuvadi,

Y om onning  yuzini  yuvadi.

Y om ondan  qarz  olsang,  ham   y o ld a   qistaydi, 

Ham   —  go'rda.

Y om ondan  qarz  etm a,

Qarz  etsang  ham ,  xaij  etm a.

Y om ondan  qarzdor  b o isan g ,

K o ’p  ichida  yoqangdan  olar.

Y om ondan  qorovul  b o ‘lsa,  yov  yetti  b o ia r.

Y om ondan  qoch,  yaxshiga  yondosh.

Y om ondan  hayvon  yaxshi,

B ostirm adan  —  ayvon.

Y om onlarga  boshchi  b o lg u n c h a ,

Yaxshilarga  q o ‘shchi  b o i.

Y om onlik  itning  ham   q o lid a n   keladi.

Yom onlikni  oldingda  tut,

Yaxshilik  kelsa  —  iqboling.

Y om onni  ishga  emas,  oshga  chaqir.

Y om onni  tanqid  qil,

Yaxshiga  —  taqlid.

Y om onni  yuborsang,  bildirib  kelar,

Yaxshini  yuborsang  —  tindirib.

Y om onning  balosiga,

Qayga  borav  davosiga.

Y om onning  bir  q ilig l  ortiq,

Ustiga  yoqasi  yirtiq.

---

Y om onning  bolasi  y o ‘lda  yotib  ot  hurkitar.

Y om onning  bo'zini  olguncha,

Yaxshining  so'zini  ol.

Y om onning  davlati  —  yaxshining  ofati.

Y om onning  dasturxonidan 

Yaxshining  ustixoni  yaxshi.

Y om onning  d o'sti  ko'p,

Piyozning  —  po'sti.

Y om onning  janozasidan 

Yaxshining  hikoyasi  foydali.

Y om onning  jag 'i  tinm as.

Y om onning jag'iga  ilon  tuxum   q o ‘yar.

Y om onning  joni  —  aziz.

Y om onning  zarari  tegar  keng  yo'lda, 

Yaxshining  foydasi  tegar  to r  yo'lda.

Y om onning  kuchi  yapaloqqa  yetar.

Y om onning  ko‘zi  ynrak  og'ritar.

Y om onning  niyati  —  buzuq,

Yaxshining  niyati  —  tuzuk.

Y om onning  oyog'i  —  sakkiz,

Biri  tegm asa,  biri  tegar.

Y om onning  oti  bilan  uloq  olguncha, 

Yaxshining  eshagida  otquloq  ol.

Y om onning  otidan  yaxshining  so'zi  yaxshi.

Yom onning  og'ziga  —  yam oq,

Yaxshining  og'ziga  —  qaymoq.

Y om onning  yarasi  bitmas.

Y om onning  yaxshisi  bor.

---

Y om onning  yaxshisi  bo'lguncha, 

Yaxshining  yom oni  bo'l.

Y om onning  qilmishi  yom onlik,

Yaxshiga  bermas  om onlik.

Y om onning  qulog'iga  yaxshi  o'git  kirmasa, 

Y om on  o ‘git  kirar.

Y ordam   bergin,

Kim san,  deb  so'ram a.

Yoqm a  —  pisharsan,  qazim a  —  tusharsan.

Z am on  yom on  emas,

Z am onga  boqm agan  yom on.

Z am on  senga  boqmasa,

Sen  zam onga  boq.

Z am on  seni  o'q itar,

Johilliging  yo'q  etar.

Z am on  tuzalsa,  yom on  tuzalar.

Z ahar  zaharni  kesar.

Ikki  yom on  qo'shilsa,

Keng  dunyoga  siy(g')ishmas.

Ikki  yaxshi  qo'shilsa,

Birini  biri  qiymas.

Ikki  yaxshi  uyada  bitar,

Ikki  yom on  —  qiyada.

Ikki  yaxshi  erikm as,

Ikki  yom on  birikmas.

Ikki  yaxshi  qasd  bo'lm as,

Ikki  yom on  —  do'st.

Ilon  bo'lib  yashagandan,

Yilqi  bo'lib  kishnagan  yaxshi.

lion  goh-goh  chaqar,

Y om on  doim   chaqar.

---

Ilon  zahri  —  tishida,

Y om on  zahri  —  tilida.

Ilon  ilonning  quyrug'ini  bosmas.

Ilon  ishi  —  zahar  solmoq.

Ilon  p o ‘stini  tashlagani  bilan  q ilig in i  tashlam as.

Ilon  p o ‘stini  tashlasa  ham   —  ilon.

Ilon  o ‘z  zahridan  o lm a s.

Ilon  o llsa  ham ,  zahri  tishida  qolar. 

llonga  suv  bersang  ham ,  zahar  tom ar.

Ilo n d an —ilon,  ch ay o n d an —chayon.

Ilonni  tushda  ko‘rsang  —  ganj,

0 ‘ngda  ko‘rsang—yanch.

Ilonning  o'lgisi  kelsa,  izda  yotar.

lndam asni  it  qopar.

Inson  —  gavhari  Qobul.

It  akillasa,  og‘ziga  ur.

It  arazlar,  egasi  bilmas.

It  achchig‘ini  turn ad an   olar,

Bit  achchig‘ini  —  burgadan.

It  vovullagani  bilan  to g 1  qulam as.

It  yeganidan  b o ‘ri  yegani  yaxshi.

It  itligini  etar,

T o ‘n  etagini  yirtar.

It  oyga  qarab  hurar.

It  otasini  tanim as.

It  ochiq  qolgan  qozonni  yalar.

---

It  og'zidan  suyak  olib  bo'lm as.

It  sarqitini  yo'lbars  yemas.

It  tum shug‘ini  tiqqan  yerga 

Suv  ichgali  sher  kelmas.

It  tuqqanini  tanim as.

It  to'yi janjalsiz  o'tm as.

It  egasini  tanim as,

M ushuk  —  bekasini.

It  qilganni  itorchi  qilmas.

It  hurar,  karvon  o'tar.

Itdan  yorug'lik  chiqm as,

Bitdan  —  chorig'lik.

Itdan  qolganini  m ushuk  yemas.

Iting  yom on  bo'lsa,  otib  qutulasan,

Oting  yom on  bo'lsa,  sotib  qutulasan, 

Q o‘shning  yom on  bo'lsa,  k o 'ch ib   qutulasan, 

Ering  yom on  bo'lsa,  ketib  qutulasan,

F e ’ling  yom on  bo'lsa,  o 'lib  qutulasan.

Itning  irrilagani  —  salom lashgani.

Itning  ishi  —  yirtm oq.

Itning  ishi  —  uzm oq,

Y om onning  ishi  —  buzm oq.

Itning  oshnasi  bo'lm as.

Ig'vogar  ig'vo  tarqatar,

Iflos  g'avg'o  tarqatar.

Ig'vogarga  oq  sut  ham   qora.

Ig'vogam ing  o'zi  yom on,

O 'zidan  so'zi  yom on.

Yirtqichni  uyasida  yanch.

---

Y o‘q  m uttaham dan  bor  m u ttaham   yom on.

Kaltak  o ‘qtalganga  c h o 'q m o r  k o ‘tar.

Ketarga  kelsa  —  el  yomon,

K o‘charga  kelsa  —  yer yom on.

Kimki  b o is a   dilozor,

U n d an   el-u  yurt  bezor.

Kishi  aybiga  etak  у op.

Kishi  b o ig a n   kishining 

Kishi  bilan  ishi  bor.

Kishi  b o im a g a n   kishining 

Kishi  bilan  nim a  ishi  bor.

Kul  qoldirm a,  gul  qoldir.

Kulganga  kula boqma,

Betiga  kuya  yoqma.

K unning  yom oni  ketar,

O dam ning  yom oni  ketmas.

Ko"zga  —  ko'kanak,

Oyoqqa  —  tikanak.

K o'ngil  torligi  —  xorlik.

K o‘ngilning  olasi  —  xudoning  balosi.

Ko^ngli  qoradan  pes  yaxshi.

K o'ngli  qoraning  yuzi  qora.

K o‘cha  bezori  —  ona  bezori.

L a’nat  yog‘diruvchi  b o im a ,

R ahm at  eshituvchi  b o i.

M a g iz   achchiq  b o is a ,  po'stiga  ham   urar.

M ahsining  poshnasi  b o im a s ,

N ojinsining  —  oshnasi.

M evaning  yaxshisini  qurt  yeydi.

M itaning  yom oni  tegirm ondan  butun  chiqar.

M ol  boqsang,  og 'zi-b u m in g   —  moy,

Bo‘ri  boqsang,  ogkzi-b um ing  —  loy.

---

M usht  ursang,  shapaloq  kut. 

N iyating  —  yo'ldoshing.

O bod  qilgan  obod  b o ‘lar.

O dam   bo'lish  —  oson,

O dam iy  bo'lish  —  qiyin.

O dam   b o ‘lm oq  asta-asta,

Hayvon  b o 'lm o q   bir  pasda.

O dam   zahrini  odam   olar.

O dam   odam dan  qutular,

Y om on  fe’lidan  qutulm as.

O dam   odam ning  dardini  olar.

O dam   —  odam ning  ko'zgusi.

O dam   tu g ‘ilib  yom on  bo'lm as, 

U lg'ayib  yom on  bo'lar.

O dam ning  g'alam isiga  dunyo  bir  pul.

O yog'i  iflos  to 'r   bulg'ar,

O 'zi  iflos  el  bulg'ar.

O lm adan  bodom   bo'lm as,

Tegi  past  odam   bo'lm as.

O ltin  olm a,  duo  ol,

D uo  oltin  emasmi.

O ltin  olm a,  olqish  ol,

Olqish  oltin  emasmi.

Olqish  olgan  om ondir,

Q arg'ish  olgan  yom ondir.

O m on  bo'lsang,  osh  yersan,

Y om on  yursang,  tosh  yersan.

O m on  yursang,  oting  o 'zar,

Yom on  yursang,  baxting  to'zar.

---

Oriq  clegan  yom on  toy,

Yozga  chiqib  ot  b o ‘lar.

Y om onlikni  ko 'p   qilsa,

Yaxshi  kishi  yot  bo'lar.

O stonadan  ayvon  yaxshi,

V ijdonsizdan  hayvon  yaxshi.

Ota  bolasi  b o ‘lma,

O dam   bolasi  b o i.

O ta-onasini  tanim agan  tangrisini  tanim as.

O tangni  o id irg an g a  onangni  ber.

Otangni  o'ldirganga  yaxshilik  qil.

O tning  yom oni  —  ola,

X otinning  yom oni  —  balo.

O tning  yom oni  oxur  buzar.

O tning  yom oni  toy  bilan  o 'ynar, 

Eshakning  yom oni  ot  bilan  o'ynar.

O tning  o'lim i  —  itning  bayrami.

Oxir  zam on  bo'lsa,

T og'a jiyan  bilan  qozilashar.

Oq  degan  —  olqish,

Q ora  degan  —  qarg'ish.

Oq  it,  qora  it,  bari  —  bir  it.

O qko'ngillikning  oti  ham   ozm as,

T o 'n i  ham   to'zm as.

R ahbam ing  yaxshisi  undirar,

Y om oni  so ld ira r.

Rizq  ham   azaliy,

Y om on  ham   azaliy.

Savobi  oshkoradan 

G unohi  pinhona  afzal.

---

Savobning  tagi  —  teshik.

Savobning  eshigi  - -   ko'p.

Sarbozor  —  sakbozor.

Saroy  qurib,  shahar  buzm a.

Suvning  ishi  —  o 'p irm o q ,

O in in g   ishi  —  kuydirm oq.

Suzadigan  sigirga  m uguz  bitmas.

Suzag'on  sigir  shoxidan  ayrilar.

Taqir  yerdan  chang  chiqarm a,

Y o'q  yerdan  jang  chiqarm a.

Tentak  tosh  terar,

Q otil  —  bosh.

Tentak  c h o ‘qm or  yig'ar.

Tepib  o 'tm a,  suyab  o ‘t.

Tikan  bo'lib  oyoqqa  qadalguncha,

G ul  bo'lib  ko'krakka  sanchil.

Tilagi  yaxshi  kam ol  topar,

Tilagi  yom on  —  zavol.

Tosh  bilan  urganni  osh  bilan  ur.

Tosh  otganga  osh  ot.

Tuzgan  ham   odam ,

Buzgan  ham   odam .

Tuyaning  bo'yni  yom on,

Y om onning  o ‘yini  yom on.

Tug'iladigan  bolaga  to 'g 'a n o q   b o im a .

T o'yda  k o ‘rsa,  to 'n im n i  ber,

Uyda  ko'rsa,  unim ni  ber.

T o 'riq   ko‘z  chiqarar.

---

Uyi  buzuq  o ‘ngalur,

0 ‘yi  buzuq  o ‘ngalmas.

U rushqoq  xo'roz  sem irmas.

Ustalik joy  bitar,

Qassoblik joy  yitar.

Xayr  qil  o'ladigandek,

Im orat  qur  o'lm aydigandek.

Xayrli  ishning  kechi  yo‘q.

Xayrli  ishning  xayrixohi  k o ‘p.

Xizmatga  —  tuhm at.

C hayonning  kasbi  —  chaqish.

Chala  dovruqqa  chol  yiqilar.

Shaytonning  ozdirgani  —  o'ziniki.

S hakar  pashshasiz  bo'lm as,

А ф а   —  kesaksiz.

Sharob  uzum dan  rang  olar,

O dam   odam dan  rangtolar.

S haham ing  q a ’lasi  —  q o ‘rg‘on, 

O dam ning  yom oni  —  gap  urgan.

Egovni  egov  yeydi,

Z aharni  zahar  yeydi.

Ezgulikning  kechi  yo'q.

Ey  til,  yaxshilikni  bil.

El  yaxshilikni  unutm as.

Elchiga  o'lim   yo'q.

Elchining  kechikkaniga  suyun.

Enang  qilsa  zo'rlikni,

Bolang  to rtar  xo'rlikni.

---

Er  yigit  elga  tortar,

Y om on  yukin  elga  ortar.

Erga  bersang  oshingni,

Erlar  silar  boshingni.

Itga  bersang  oshingni,

Itlar  g ‘ajir  boshingni.

Eskisiz  yangi  b o ‘lmas,

Y om onsiz  yaxshi  b o ‘lmas.

Echki  egiz  tu g ‘ib  q o ‘ydan  oshm as,

It  egiz  tu g lb   eldan  oshm as.

Echkini  ham   o ‘z  o y o g ld a n   osarlar, 

Q o‘yni  ham.

Echkining  yog‘i  b o ‘lmas,

Yaxshining  —  dog‘i.

Eshak  siypaganni  bilmas,

Y om on  —  siylaganni.

Y a la n g ^ ch   igna  kiyintiradi.

Yangilik  yaratar  bir  kishi,

B ahram and  b o i a r   har  kishi.

Yanisa,  pichoq  kesar,

Yalinsa,  yaxshi  kechar.

Y aram as  o ‘tdan  yaram as  tutun  chiqar.

Y aram as  yarog‘  yig‘ar.

Yaxshi  aytar:  Y o i  q o ‘ydim ,

Y om on  aytar:  M en  yengdim.

Yaxshi  bilan  y o ld o s h   b o isa n g , 

Yetarsan  yiroqqa.

Y om on  bilan  y o ld o sh   b o isa n g , 

Tusharsan  tuzoqqa.

Yaxshi  bilan  y o ld o s h   b o isa n g ,

Ishing  bitar.

---

Y om on  bilan  y o id o s h   b o isa n g , 

Boshing  ketar.

Yaxshi  bilan  y o id o s h   b o isa n g , 

Holva  bilan  shakar.

Y om on  bilan  y o id o s h   b o isa n g , 

O bro‘ying  to'kar.

Yaxshi  bilan  yurdim ,

Y o lim n i  topdim .

Y om on  bilan  yurdim ,

G o ‘rim ni  topdim .

Yaxshi  bilan  yursang,

Y etarsan  m urodga.

Y om on  bilan  yursang,

Q olarsan  uyatga.

Yaxshi  bilan  yursang,

Kunda  bozor.

Yom on  bilan  yursang,

K o‘ngling  ozar.

Yaxshi  bilib  so ‘zlar,

Y om on  tilib  so'zlar.

Yaxshi  bir  tavba  qiladi,

Y om on  —  yuz.

Yaxshi  bitirar,

Y om on  yitirar.

Yaxshi  boshlaydi  y o lg a ,

Y om on  tushirar  q o lg a .

Yaxshi  —  bog‘-u  b o ‘ston, 

Y om on  —  qora  qozon.

Yaxshi  b o isa n g ,  bolday  b o l , 

Y om on  b o isa n g ,  uvday  b o l.

Yaxshi  b o isa n g ,  yaqin  k o ‘p.

Yaxshi  b o isa n g ,  yasharsan, 

N asibangni  osharsan.

---

Yaxshi  b o ‘lsang,  o ‘zarsan,

Yom on  b o isa n g ,  to ‘zarsan.

Yaxshi  yonida  yom on  ham   o ‘ngishadi.

Yaxshi joningga  o'rtoq,

Yom on  —  noningga.

Yaxshi  it  o ‘ligini  ko‘rsatmas.

Yaxshi  ishga jarchi  b o ‘lsang,  jirkanm a.

Yaxshi  yigit  bilan  yaxshi  ot  —  k o ‘pniki.

Yaxshi  kishi  —  tegchil,

Y om on  kishi  —  kekchil.

Yaxshi  odam   o lynab-kulib  kechirar, 

Y om on  odam   qo n -u   zardob  ichirar.

Yaxshi  ot  erniki,  er  —  elniki.

Yaxshi  otga  o 'g lrlik   ko‘p,

Yaxshi  xotinga  —  zo ‘rlik.

Yaxshi  otga  qam chi  kerakmas,

Yaxshi  qizga  —  sovchi.

Yaxshi  otdan  yiqilsa,  yom on  —  tabachi, 

Y om on  otdan  yiqilsa,  yaxshi  —  hudaychi.

Yaxshi  oshini  yer,

Y om on  —  boshini.

Yaxshi  suydirar,  yom on  so‘ndirar.

Yaxshi  turm as,  yom on  o im a s.

Yaxshi  uydan  yaxshi  tu tu n   chiqar.

Yaxshi  xislat  —  go‘zal  fazilat.

Yaxshi  xunuk  libos  bilan  ham   yaxshi.

Yaxshi  chechakka  bolari  q o ‘nar.

Yaxshi  —  sharofatli,

Y om on  —  kasofatli.

Yaxshi  —  el  g‘am ida,

Y om on  —  o ‘z  g‘am ida.

---

Yaxshi  yurgan  yerida,

T inchlik  solar  eliga.

Y om on  yurgan  yerida,

0 4   q o ‘yadi  eliga.

Yaxshi  yaxshiga  yondashtirar,

Y om on  yo‘ldan  adashtirar.

Yaxshi  o ‘zini  yom onning  yonida  tanitar.

Yaxshi  qand  yedirar,

Y om on  —  pand.

Yaxshiga gul  —  soya.

Yaxshiga  yetishtir,

Y om ondan  ketishtir.

Yaxshiga  yov  yarashm as,

Yomonga  —  dov.

Yaxshiga  yondash,

Y om ondan  adash.

Yaxshiga  iyarsang  —  oziq,

Y om onga  iyarsang  —  yoziq1.

Yaxshiga  el  dil  ochar,

Y om ondan  turm ay  qochar.

Yaxshiga  qora  yuqmas,

Y om onga  el  boqmas.

Yaxshida gina  bo‘lmas,

Y om ondan  gina  ketmas.

Yaxshida  yarog1  b o ‘lmas.

Yaxshidan  yom on  tu g ‘ilsa,

Eli  topilm as.

Y om ondan  yaxshi  tu g ‘ilsa,

Tengi  topilm as.

Yaxshidan  yom on  chiqdi,  deb  kuyinm a, 

Y om ondan  yaxshi  chiqdi,  deb  suyunm a.

1 Yoziq  —   bu  yerda  gunoh  m a ’nosida.

---

Yaxshi dan  —  nazar,

Y om ondan  —  hazar.

Yaxshidan  ot  qoladi,

Y om ondan  —  dod.

Yaxshidan  —  yaroq,

Y om ondan  —  tayoq.

Yaxshilar  topib  so ‘zlar,

Y om onlar  qopib  so‘zlar.

Yaxshilarga  xizmat  qilsang,

H am   aytadi,  ham   qaytadi.

Yaxshilik  ikki jah o n n i  orttirar.

Yaxshilik  ko‘zga  kolrinmas,

Y om onlik  ko‘mib  q o ‘yilmas.

Yaxshilik  n u r  keltirar,

Y om onlik  —  zulmat.

Yaxshilik  to'rga  eltar,

Yom onlik  —  go‘rga.

Yaxshilik  eksa,  esonlik  o ‘rar.

Yaxshilik  —  yuzda,

Yom onlik  —  ko‘zda.

Yaxshilik  qil,  daryoga  tashla,

Baliq  bilar,

Baliq  bilmasa,  xoliq  bilar.

Yaxshilik  qil,  uyingga  aytma.

Yaxshilik  qil,  um idvor  b o ‘l,

Y om onlik  qil,  xabardor  b o ‘l.

Yaxshilik  qilm asang,  yom onlik  ham   qilma.

Yaxshilik  qilsang,  yashir,

Yaxshilik  ko‘rsang,  oshir.

---

Yaxshilikni  daryoga  qil,  biyobondan  top.

Yaxshilikni  erdan  so"ra,

E r  bilm asa,  eldan  so ‘ra.

Yaxshini  yetim   dem a 

Y om onni  —  o'zim .

Yaxshini  k o ‘rib  fikr  qil,

Y om onni  k o ‘rib  shukur  qil.

Yaxshini  so‘ksang.  suyagidan  o ‘tar, 

Y om onni  ursang,  terisidan  o ‘tar.

Yaxshining  beli  singuncha,

Y om onning  k o ‘zi  k o ‘r  bo'lsin.

Yaxshining  bolasi  to ‘rga  tortar, 

Y om onning  bolasi  —  eshikka.

Y axshining  gapi  —  moy,

Y om onning  gapi  —  loy.

Y axshining  ishi  —  jan n at,

Y om onning  ishi  —  kasofat.

Yaxshining  nasihatiga  kirm agan, 

Y om onning  y o lig a   yurar.

Yaxshining  tilagi  ham   yaxshi, 

Y om onning  niyati  ham   yom on.

Yaxshining  yaxshiga  ortar  him m ati, 

Y om onning  yaxshiga  ortar  illati.

Yaxshining  q o ii  singuncha,

Y om onning  beli  sinsin.

О ‘zing  yaxshi  —  olam   yaxshi.

0 ‘zingga  ravo  ko‘rm aganni 

0 ‘zgaga  ham   ravo  ko‘rma.

O lg a n d a   go‘ring  keng  b o is in ,

Tiriklikda  —  fe’ling.

O l   tosh  yorar,

Tosh  bosh  yorar.

---

O 'tganlardan  ibrat  ol,

Kelajakka  ibrat  bo'l.

0 4 ib   ketguncha,  ekib  kct.

O 'tn i  o 't  bilan  o'chirib  bo'lm as.

O 'chakishgan  it  qopm ay  qo'ym as.

Qalb  qozoni  qaynam as,

Qaynasa  ham   quyulmas.

Qalbning  yuzi  qora.

Qasd  qilgan  past  bo'lar.

Q ashqim ing  o'yi  —  yom onlik,

Q o'yning  o'yi  —  om onlik.

Qilich  tutgan  qilichdan  o'lar.

Q ozonga  yondashsang,  qorasi  yuqar, 

Y om onga  yondashsang,  yarasi  yuqar.

Q oram iq  donasi  bo'lgunch a,

B ug'doyning  som oni  b o ‘l.

Q ochib  ketguncha,  sochib  ket.

Qoshiq  bilan  osh  berib,

Sopi  bilan  ko‘z  chiqarm a.

Qoqilsa,  suya,

Yiqilsa,  коЧаг.

Q uduqni  kim  qazir,

Suvini  kim lar  ichar.

Quyrug‘ini  bossang,  sichqon  ham   chiyillaydi. 

Qush  ko'nglini  og‘ritm a.

Q o‘yini  birov  qarar,

Sutini  kim lar  ichar.

Q o'lingdan  kelsa,  qo'lingdan  ber,

Q o'lingdan  kelm asa,  yo‘lingdan  ber.

G ‘araz  m arazdan  yom on.

---

«Ha»ga  «Ни»  kelar.

Havas  qilgan  yetar,

H asad  qilgan  yitar.

H ar  zog‘,

H ar  zog‘da  ming  dog‘.

H ar  kim  o 'z   qilm ishidan  topar.

H a r  kim ning  amali  o ‘z  oyog‘idan.

H o'kizning  shoxi  eshakda  b o ‘lsa, 

Tirik  zotni  q o ‘ymasdi.