K arim a q osim ova

1.  Boshlang'ich  t a ’lim.
2.  Umumiy  о 'rta  ra ’lim.
R espublikam izda um um iy o 'rta  ta ’lim ning standard yaratildi. U n d a 
boshlang'ich  bosqich  va  um um iy  o 'rta   ta ’lim  nihoyasida  o'q uv chilar
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

egallashi  lozim  b o ‘lgan  bilim,  k o 'n ik m a  va  m alakalam ing  m inim al 
darajasi  belgilab  berildi.  Jum ladan,  1—■
4-sinflarda  o'quvchilar  ona  tili 
va o'qish  predm etlaridan o'qish  texnikasi,  m atn m azm unini va o'zgalar 
fikrini  anglash  malakasi,  fikrni  yozm a  shaklda  bayon  etish  malakasi 
bo'yicha  bilim,  ko'nikm a  va  m alakalam ing  m inim al  darajasi  belgilab 
berildi.  Bu  o 'rin d a   ona  tiliga  katta  vazifa  yuklatildi:  ona  tili  t a ’limiga 
o 'quv  fani  sifatidagina  emas,  balki  b u tu n   ta ’lim  tizim ini  uyushtiruvchi 
t a ’lim  jarayoni  sifatida  qaraldi.  O n a  tili  bo'yicha  m inim al  talablar 
u ch  param etrli  standart  o'lchovi  orqali  aks  ettirildi:  o'q ish   texnikasi, 
o'zgalar  fikrini  va  m atn  m azm unini  anglash,  fikrni  yozm a  shaklda 
bayon  etish  malakasi.  Bu  talablarni  am alda  bajarish  ta ’lim  jarayoniga 
yangicha  o'qitish  texnologiyalarini  tatbiq  etishni  taqozo  qiladi.
H ozirda o 'quv ch ilarg a bilim   berish,  bilim larni oshirishda  m ustaqil 
ishlarni  uyushtirish,  bilim larni  hisobga  olish  kabi  m etodik  tavsiyalar 
tizim i  ishlab  chiqilm oqda,  texnik  v ositalardan  un u m li  foydalanish, 
g ram m atik  t a ’lim iy  o 'y in larn i  jo riy   etish  keng  tus  olm o qd a,  ta ’lim 
jaray o n id a  test  to psh iriqlarid an ,  tu rli  b oshqotirm a  va  jadvallardan 
keng  foydalangan  holda  m a sh g 'u lo tla r  uyushtirilm oqda.
Y uqoridagilardan  ko'rinib  turibdiki,  ona  tili  o'quv  fani  sifatida 
shakllanib,  rivojlanish ning  m urakkab  yo'lini  bosib  o'tm oqda.
Ona  tili  —  boshlangMch  sinflarda  о‘quv  predmeti  sifatida
Til fikrni shakllantirish va bayon qilish, taassurot, his-kechinm alarni 
ifodalashda  m uhim   o 'rin   tutadi.  Til jam iyat  a ’zolarining  bir-biri  bilan 
o'zaro   aloqasi  uchun  xizmat  qiladigan  vositadir.  Bu  vosita  qanchalik 
takom illashsa,  fikr  shunchalik  aniq,  ta ’sirchan  ifodalanadi.  D em ak, 
kishilam ing  o 'z a ro   m unosabati,  his-tuyg'ulari,  kechinm a  va  holatlari 
til  vositasida  aniqlashadi.  M aktabda  ona  tilini  chuqur  o'rganish  zaru­
rati  tilning  bajaradigan  asosiy vazifalaridan  kelib  chiqadi.
K .D .U shinskiy  boshlang'ich  m aktab  o'q u v   predm etlari  tizim ida 
ona  tiliga  katta  aham iyat  berib,  u n i  m arkaziy  va  yetakchi  predm et 
hisoblagan.  „Ajoyib  o'qituvchi  bo'lgan  ona  tili  bolaga  k o'p  narsani 
o'rgatadi...  Bola  ikki-uch  yil  ichida  shuncha  k o 'p   narsa  o'rganadiki, 
k o 'p   narsa  bilib  oladiki,  20  yil  qunt  bilan  m etodik jihatd an ju d a   to 'g 'ri 
o'qigan da  ham   uning  yarm icha  o 'rg an a   olmaydi.  O na  tilining  ulug' 
pedagogligi  ham   ana  sh u n d ad ir"5,  —  deydi  u.  Shuning  uchun  ham