Biokimyo pmd

RNK matritsasida DNK sintezi

Nuklein kislotalar biokimyosida onkoviruslar tarkibida RNK

matritsasida DNK molekulasini biosintezini katalizlovchi qayta

transkriptaza yoki revertaza RNKga bog‘liq DNK polimeraza fermentini

ochilishi erishilgan yutuqlaridan biri hisoblanadi. Bu ferment prokariot

va eukariotlarni ko‘p hujayralari, xususan leykoz hujayralar,

proliferatsiyalanuvchi embrional to‘qimalarda topilgan. Onkoviruslar

revertazasi Zn

2+

 ionlarini saqlaydi va  Mn

+2 

hamda Mg

+2

 kationlari bilan

faollanadi. Taxminlar bo‘yicha RNK matritsasida DNK sintez

mexanizmi 3 bosqichni o‘z ichiga oladi. Birinchi bosqichda revertaza

fermenti virus RNK matritsasida komplementar DNK zanjirini

sintezlaydi, natijada gibrid molekula shakllanadi. Ikkinchi bosqichda

gibrid molekula kompleksidagi birlamchi virus RNKsi RNKaza fermenti

ta’sirida parchalanadi. Nihoyat, uchinchi bosqichda DNK zanjiri

matritsasida komplementar yangi DNK zanjirlari sintezlanadi. DNK-

polimerazalar ham revertaza faolligiga ega, masalan: E.coli fermenti

rRNK matritsasida DNKni sintezlash xususiyatiga o‘xshash.

Qayta transkriptazani ochilishi nafaqat maliginizatsiya jarayonlarini

qonuniyatlarini ochishda ahamiyatga ega bo‘lib qolmasdan, balki barcha

tirik organizmlar haqidagi fanlar uchun ahamiyatga ega. Negaki

RNKdan DNKga biologiyani asosiy qonuniyatiga bo‘ysunmagan holda

irsiy axborotlarni o‘tkazish mumkinligini ko‘rsatadi.

DNK 

→

 RNK 

→

 oqsil hozirgi vaqtda tirik hujayralarda genetik

axborot o‘tkazishining bu asosiy sxemasini yanada to‘liq shaklda ifoda

etishi mumkin:

---

87

   

DNK va RNK atrofidagi strelkalar tirik sistemalarda tegishli

fermentlar ishtirokida molekulalar o‘zining nusxasini hosil qilishi

mumkinligini ko‘rsatadi.