Tema. Otkir limfoblast leykoz, otkir promielotsitar leykoz, otkir differentsiallaspagan leykoz

Lekciya № 4
Tema. Otkir limfoblast leykoz, otkir promielotsitar leykoz, otkir differentsiallaspagan leykoz.
Lekciya Maqseti :
Lekciya waqıtı - 2 saat.
Lekciyaniń maqseti:
Leykozlarning klinikalıq kurinishlari, tásirleri, emlew principleri, baslanǵısh hám ekilemshi profilaktikası boyınsha bilimlerdi qáliplestiriw.
Kutilaetgan nátiyjeler :
Student biliwi kerek :
kóp tarkalgan leykozlar etiopatogenezini, klinikalıq kurinishlarini, diagnostikasın, emlew principlerin.
leykozlarni klinikalıq -laborator kursatkichlarini interpretatsiya qılıw hám sol maǵlıwmatlar tiykarında dáslepki hám klinikalıq diagnozdı tiykarlash.
leykozlarda periferik qan analizini analiz qılıw.
leykozni qandayda variantına shubxa kilinganda individual tekseriw planın dúze biliw.
leykozlarni ámeliy tibbietda tutqan urni.

Lekciya teksti.

Lekciya jobası.
Otkir limfoblast leykozlar xakida túsinik, etiologiyasi hám patogenezi.
Leykozlar klassifikaciyası.
Ótkir leykozlar. Olardıń klinika si, diagnostikası, emlew principleri.
Sozılmalı leykozlar. Olardıń klinika si, diagnostikası, emlew principleri.

Lekciyanıń qısqasha mazmunı.

Túsinik, rawajlanıwı, zamanagóy teoriyasi, klassifikatsiyasi. Ótkir leykozlar: túri, kesellikti anıqlawlaw, klinika si, perifirik qandıń hám suek ko'migining tsito- hám gistomorfologik ózgerisleri. Ótkir leykozlarni emlew principleri.
UL klassifikatsiyasi.
1. Utkir limfoproliferativ leykoz
utkir limfoblast leykoz (ULL)
2. Utkir mieloproliferativ leykoz
utkir mieloblast leykoz (UML)
utkir mielomonoblast leykoz
utkir monoblast leykoz
utkir promielotsitar leykoz
utkir eritromieloz
utkir megakarioblast leykoz
3. Differentsiallashmagan leykoz.
UL epidemiologiyası.
Utkir leykoz (UL) gemoblastozlar ishinde tiykarǵı urındı ielep, onıń shama menen 1/3 kismini tashkil etedi. Kesellik hayallarǵa salıstırǵanda er adamlarda kup ushraydı. Keselliktiń 2 chukkisi ushraydı : 3-4 hám 60 -69 jasda
Leykozlar ulim kursatkichining 1% ini tashkil etedi. Onkologik kesellikler ishinde leykozlarga 4-10% tugri keledi.
Leykozlar etiologiyasi.
Etiologik waaktorlar aqırıǵa shekem aniklanmagan.
1. Ionlanıwshı radiatsiya
2. Ximik qurallar
(fenol, benzol paydaalari hám b.)
3. Viruslar (gerpes, Tuyıqit limfomasi)
4. Nasliy waaktor
5. Ayırım dári ónimlerin kabul etiw (butadion, levomitsetin, tsitostatiklar).
Leykozlar patogenezi.
Leykozlar bir Malignizatsiyaga dus kelgen, jaman sapalı bulgan xujayralardan payda bulib, klonal tábiyaatqa ie. Bul xujayra organizm immun sisteması boshkaruvi aynıwı sebepli intensiv kupayadi. Jaman sapalı klon xujayralari tábiy ulimi kem bulib, olar suek kumigini ielep aladı hám normal kán jaratıwdı sikib chikaradi.
Utkir leykoz klinika si.
Háwij alǵan dáwir klinikalıq simptomatikasi tiykarǵı 5 ta sindromdan ibarat :
1. Giperplastik sindrom
2. Anemik sindrom
3. Gemorragik sindrom
4. Infektsion asoǵatlar
5. Intoksikatsion sindrom.
1. Giperplastik sindrom:
limfa túyinler úlkenlesiwi simmetrik, ogriksiz, bir-biri menen hám átirap daǵı tukima menen birlespegen, qamırsimon konsistentsiyali
talok hám bawır úlkenlesiwi - 30 -50%
badam bózi úlkenlesiwi, kuks oraligi limfa bózi úlkenlesiwi
teri leykemidlari.
Neyroleykoz.
Neyroleykoz- leykoz procesiniń bas mıy statyası hám kobigida rawajlanıwı. Az-azdan rawajlanıp, bas mıy ishi basımı asıwı, lokal simptomatika menen xarakterlenedi:
menińoentsefalitik hám psevdotumoroz sindromlar
bas mıy nervleri iskerligi aynıwı
periferik nervler iskerligi aynıwı.
2. Anemik sindrom.
Suek kumigi infil'tratsiyasi normal kán jaratıwdı susaytiradi, nátiyjede anemiya hám trombotsitopeniya rawajlanadı
Ogir anemiya Nv 60 g/l den tómen, eritrotsitlar 1, 0-1, 2 x 10*12/l den tómen bulishi 20% nawqaslarda gúzetiledi
Nawqaslardı ulıwma xolsizlik, bas ogrishi, bas aylanıwı, tez sharshaw, jumıs kobiliyati tómenlewi, gúzek aldı tinishi tınıshsız etedi.
3. Gemorragik sindrom
Kúshli trombotsitopeniya 90 x10*9/l den kem bulganda gemorragik sindrom rawajlanadı hám leykoz menen kesel bulganlarning 50-60% ida ushraydı
Gemorragik belgiler xar qıylı: teri hám shillik kavatlarda kishi nuktasimon hám dogsimon áspilerden iri kán kuyilishlar hám profuz kán ketiwlerge shekem- murın hám jıekler konashi, jatırdan kán ketiwi, OIT den kán ketiwi, gematuriya.
4. Infektsion asoǵatlar
Infektsion asoǵatlar 80-85% te rawajlanadı hám qáwipli, kiyin emleniwshi asoǵat bulib esaplanadi
1. Bakterial infektsiyalar -70-80%:
yarali-nekrotik tamaq awırıw, bronxit, zotiljam, otit, gaymorit, sinusit
sepsis
irińli kesellikler
2. Virus (4-12%) hám zamburug genezli (18-20%) kesellikler.
5. Intoksikatsion sindrom leykoz xujayralar kup bólekleniwi hám infektsiya esabine rawajlanadı.
- ulıwma xolsizlik, dimarı kurishi,- kup terlew,- xarorat asıwı
- adinamiya,- kungil aynıwı,- kusish,- azıw.
Kesellik birinshi xuruji.
Bul boskich birinshi utkir dáwir, klinikalıq belgilerdiń birinshi kúsheyiwi
birinshi klinikalıq belgilerdiń payda bulishidan kesellikti anıqlaw kuyguncha, birinshi ret emlewden effekt bulguncha bulgan dáwirdi uz ishine aladı
emlew nátiyjesinde tulik yamasa notulik remissiyaga utadi.
Tulik klinikalıq -gematologik remissiya:
klinikalıq belgilerdiń 1 ay dawamında tulik yukolishi
kán analiziniń tulik normallasıwı
suek kumigi kursatkichlarining tulik normallasıwı, mielogrammada blast xujayralar 5 % ten kem, limfocitler 30% ten kem
jeńil anemiya Nv 100 g/l den yukori, trombotsitopeniya 100 x 10*9/l den yukori bulishi múmkin.
Notulik klinikalıq -gematologik remissiya
klinikalıq belgiler normallasadı
gemogramma normallasadı
suek kumigi punktatida 20% ge shekem blastlar saklanadi
remissiya ketidan retsidiv rawajlanadı.
Kesellik retsidivi
kolgan leykoz xujayralar populyatsiyasi tsitostatiklar tásirinen chikib ketedi hám leykoz procesi aldınǵı kursatkichlarga kaytadi
Klinika si birinshi xurujdan kúshlirok rawajlanadı hám emlewge kiyin beriledi
Suek kumigida blastoz asadı
Periferik konda tsitopeniya asadı.
Terminal boskich - normal kán jaratıwdıń tulik sikib chikarilishi:
granulotsitopeniya kúshayadi
anemiya kúshayadi
trombotsitopeniya kúshayadi
shillik kavatlarda nekrozlar rawajlanadı
teri, miokard, búyrekte sarkom usish uchoklari payda boladı
tsitostatik terapiyaǵa rezistentlik rawajlanadı.
Utkir leykozlar diagnostikası.
Ulıwma kán analizi:
Anemiya, trombotsitopeniya, ESHT asıwı
Leykotsitlar sanı 1-100 x10*9/l. leykopenik (38% normaǵa salıstırǵanda ) hám subleykemik (44% normaǵa salıstırǵanda ) waormaları rawajlanıwı múmkin
Konda blastlar payda bulishibir neshe protsentdan 80-90% ge shekem
Tayokcha yadrolı hám segmentyadroli neytrofillar azayǵan
Leykemik bushlik- blast xujayralar hám jetilgen xujayralar arasındaǵı aralıq xujayralar azayǵan.
Mielogramma
Suek kumigida blastlar 30% ten kup
Tsitoximik tekseriw:
mieloblast leykozlarda qıshqılanıwaza reakciyası, kora Sudanǵa reakciya, ishkoriy waosfatazaga reakciya oń
limfoblast leykozlarda ishkoriy waosfatazaga reakciya, PAS- reakciya oń
differentsiallashmagan leykozlarda barlıq reakciyalar keri.
UL emlew boskichlari.
Remissiya induktsiyası
Remissiya konsolidatsiyasi
Neyroleykemiya profilaktikası
Remissiyani emlew
Postinduktsion terapiya.
UL emlew boskichlari.
Remissiya induktsiyası : effektiv programmalar buyicha kurslı tsitostatik terapiya utkazish
Remissiya konsolidatsiyasi - emlew nátiyjesin bekkemlew: kayta induktsion terapiya utkazish
Neyroleykemiya profilaktikası
Remissiyada emlew: ustap turıwshı tsitostatik terapiya
Postinduktsion terapiya : udayı tákirarlanatuǵın reinduktsiya kursların utkazib turıw.
Emlew.
Suek kumigi transplantatsiyasi
Tsitostatik terapiya :
Utkir mieloblast leykoz:
«7+3» tsitozar 100 mg/sut. 7 kún + rubomitsin 45 mg m. kv. 3 kún
«5+2» tsitozar 100 mg/sut. 5 kún + rubomitsin 60 mg m. kv. 2 kún
Utkir limfoblast leykoz:
vPR: vinkristin 1, 5 mg m. kv. 1 hám 3 kúnlerde
rubomitsin 60 mg m. kv. 3, 4, 5 kúnlerde
prednizolon 40 mg na m. kv. xar kún 8 kún.
vPR asparaginaza menen:
vPR+ L-asparaginaza 15000 ed m. kv,
1-5, 8-12, 15-19 hám 22-26 kúnlerde
CHOP: adriablastin 50 mg m. kv. 1 kún
ciklofosfan 750 mg m. kv., 1 kún
vinkristin 2 mg 1 kún
prednizolon 100 mg m. kv. 1-5 kún
COAP: ciklofosfan 50 mg m. kv. xar 8 saatta 4 kún
vinkristin 2 mg 1 kún v/i
tsitozar 50 mg m. kv. xar 8 saatta
prednizolon 60 mg m. kv. ıshıwǵa xar
4 kúnde.
Simptomatik terapiya :
Keń spektrli antibiotiklar infektsion asoǵatlar kushilganda
Gemostatik terapiya gemorragik sindromda: Ye-aminokapron kislotası, ditsinon, SZP
Kán komponentlerin kúyiw (eritrotsitar massa, trombotsitlar koncentrati)
Dezintoksikatsion terapiya : gemodez, al'bumin eritpeleri, reopoliglyukin, tuzli eritpeler, 20% soǵbita yamasa 15% mannit eritpesi.
Immunomodulirlovchi terapiya - interferon preparatlari:
leykotsitar interferon yamasa rekombinant roferon-A. Interferon waonında intoksikatsiya belgileri azayadı, limfa túyinler, bawır hám talok ulchamlari kishreedi, konda leykoz xujayralar azayadı
Viruslı asoǵatlarni emlew:
atsiklovir (zoviraks), vidarabin
nistatin, levorin.
Neyroleykoz profilaktikası.
Induktsion terapiya menen birge utkaziladi:
bastı summar18-20 Gr dozada nurlatish
endolyumbal metotreksatni 12, 5 mg/m. kv dozada 3-5 kún interval menen 4-6 maxal kirgiziw
neyroleykozni emlew: intratekal metotreksat kirgiziw 12, 5 mg/m. kv xar 5 kúnde
emlewdi likvor tulik kórkem onersiyasigacha dawam ettiriledi.
Prognoz.
Tiykarǵı prognostik waaktorlardan biri bulib nawqas jası esaplanadi. Úlken jaslı nawqaslarda ULL kritik jası 30 jas. 80-90% 30 jastan jas nawqaslarda remissiyaga utadi
UML kritik jası -30 -60 jas
Hayallarda remisiya er adamlarǵa salıstırǵanda kuprok rawajlanadı.
Jaman prognostik waaktorlar :
Yukori ısıtpa
kup infektsiyalar
kán ketiwi
iri ekstramedulyar usmalar
neyroleykoz
tsitostatik terapiyaǵa rezistentliq

Qáliplestiriluvchi bilimler hám ukuvlar. Bul lekciya materialın urǵanıp student biliwi kerek:

- ótkir leykozlar xakida túsinik.
- ótkir leykozlarning ulıwma xarakteristikası.
- Leykozlar klassifikaciyası.
- Leykozlar etiopatogenezi, klinikalıq variantları hám kurinishlari.
- Ótkir hám sozılmalı leykozlar laborator- instrumental diagnostikası, emlew principleri, tásirleri.
- Leykozni qandayda variantına shubxa kilinganda individual tekseriw planın dúze biliw.
Tiykarǵı túsinik hám terminler.
Ótkir leykoz- qan sistemasınıń ósma keselligi, onıń substrati bulib- blastlar esaplanadi.
Óz bilimin tekseriw ushın kontrol sorawlar.
1. Ótkir leykoz ne menen sozılmalı leykozdan waarklanadi?
2. Ótkir leykozlar substratini ne tashkil etedi?
3. Leykozlar ushın kaysi tipdagi anemiya tán?
5. Ótkir leykoz baslanǵısh dáwiri ne menen xarakterlenedi?
6. Ótkir leykoz terminal dáwiri ne menen xarakterlenedi?
7. Blastlarni etilaetgan xujayralardan waarki.
6. Tiykarǵı hám qosımsha oqıw ádebiyatlar hám de informaciya dárekleri
dizimi

Tiykarǵı ádebiyatlar

(Tiykarǵı ádebiyatlar sanı 3 ten aspawı, úlgili pán programmaları ádebiyatı dizimi menen birdey bolıwı talap etiledi)
1. N. I. Stuklov, G. I. Kozinets, N. G. Tyurina. Uchebnik po gematologii. Moskva.- Prakticheskaya meditsina. 2018 g.
2. Mixaylov V. G. Kurs gematologii. Uchebnik.- Tashkent. Abu Ali Ibn Sino. 2002 g.
3. Nadjimitdinov S. T. Klinikalıq gematologiya tiykarları. Sabaqlıq.- Tashkent. Abu Ali Ibn Sino. 1998 y.
Qosımsha ádebiyatlar :
1. S. A. Volkova i dr. Osnovi klinicheskoy gematologii. Uchebnoe posobie.- Nijniy Novgorod. Nij GMA. 2013 g.
2. BaxramovS. M., SabirovD. M., DonskovS. I. Transfuzionnaya meditsina. Uchebnoe posobie.- Tashkent. Shark. 2009 g.
Internet saytlar :

www. tma. uz

www. zyonet. uz
www. info@ minzdrav. uz
www. info@tma. uz
http://www. rusmedserv. com/ hematology/