Bitiruv ishini tushuntirish izohi

ETILENNI DIMERLASH BILAN  BUTEN – 1   OLISH TEXNOLOGIK 
JARAYONINING UMUMIY TAVSIFI 
 
Buten-1 ni olishning kimyoviy mexanizmi. 
Buten-1 ni olish jarayoni 
asosida gaz holatidagi  etilenni suyuq  katalizator muhitida (TEA+LC-2253) 
dimerlash jarayoni yotadi. Reaktsiya 49÷55 
o
C,  harorat 2200÷2400 kPa bosimda 
ketadi. 
 
 
CH
2 
= CH
2
 + CH
2 
= CH
2 
  
     
CH
2 
= CH
2
 - CH
3 
 
Katalizator sifatida alkilalyuminiy bilan faollashtirilgan 
Ti(C
32
H
68
O
8
)+3Al(C
2
H
5
)
3 
ishlatiladi. Titan asosida ishlatilayotgan katalizator ikki 
bosqichda tasirlanadi. Ikki molekula etilen 4-valentli titan atomida kompleks hosil 
qilib oraliq  metallosiklik izotopga o’tadi. Molekula ichida 
β-vodorodni siljishi 
hisobiga buten-1  hosil  bo’ladi. Oraliq  moddani siklik harakteri  va bo’sh H
+
  ni 
yo’qligi, buten-1 olishda yuqori selektivlikni ta’minlab beradi va buten-1 ni buten-
2 ga dimerlanishini oldini oladi. 
CH
2
=CH
2
CH
2
=CH
2
Ti
CH
2
CH
2
CH
-
CH
2
H
+
β
CH
CH
2
CH
2
CH
3
+
Ti
 
Reaktsiya ekzotermik bo’lib, dimerlanishda  hosil  bo’layotgan  issiqlik   18 
kqal/molga teng. 
Buten-1  dimerlanish  jarayonida oz miqdorda  qo’shimcha moddalar ham 
hosil bo’ladi.