N. M. Kayumova

В./ В. /В  texnologiyasini qo'llash qoidalari

Mavzuga oid savollar

Bilaman

Bilib

Oldim

Bilishni

xohlaym an

1.

Xalq  xo'jaligini  rejalashtirish

 

tam ovillari

2. M aktabgacha ta'lim  m u assasa­

sini reialashtirish tam ovillari

3. Byudiet hisobining mohivati

1

4. lam g'arm alar tu rlari

1

Rejalashtirishning asosiy bosqich va turlari

Rejalashtirishda istiqbolli va joriy turlar farqlanadi.

Istitsbolli 

re ja   bu  -   Maktabgacha  ta'lim  vazirligi,  viloyat 

boshqarmalari,  tuman  va  shahar  moliya-iqtisod  bo'limlari 

tomonidan  uzoq  muddatga  (5-10  yilga)  mo'ljallab  tuziladigan 

rejalar tushuniladi.

forty 

rejalashtirish 

-  har yili amalga oshiriladigan moliya- 

viy-xo'jalik  ishlari  rejasidir.  Ta'lim  tizimi  yuqori  boshqaruv 

organlari  qonunchilikda  belgilangan  huquq  va  vakolatlari 

doirasida  maktabgacha  ta'lim 

muassasalariga  tegishli 

ko'rsatmalar  beradi,  muassasa  o'z  faoliyatida  qonunchilikka 

qanchalik  rioya  qilayotgani,  ijtimoiy  mulkni  qay  darajada

493

---

tasarruf  etayotgani  ishlab  chiqarish  va  moliyaviy  xo'jalik 

faoliyatini  nazorat  etadi,  zarur  hollarda  boshqa  manfaatdor 

tashkilotlarni  jalb  qilib,  bir  yilda  bir  marta  kompleks 

tekshiruvni amalga oshiradi.

Maktabgacha  ta'lim  muassasalarining  xarajat  smetalari 

ularning  ijtimoiy-tarbiyaviy  va  moliyaviy  xo'jalik  faoliyatini 

amalga  oshirish  uchun  ajratilgan  mablag'larning  qanday 

maqsadlarga sarflanishi va choraklar bo'yicha taqsimlanishini 

belgilab  beradigan asosiy hujjat hisoblanadi. Ana shu smetaga 

asoslanib,  byudjetda  maktabgacha  ta’lim  muassasasining 

moliyaviy  ehtiyojlari  uchun  mablag'  ko'zda  tutiladi  va 

qonunchilikda belgilangan  tartibda  muassasa hisob  raqamiga 

o'tkazib beriladi.

Maktabgacha  ta'lim  muassasalari  vazirliklar,  idoralar,  xalq 

deputatlari  mahalliy kengashlari  qaroriga binoan,  respublika, 

viloyat,  shahar  va  tumanlar  xalq  xo'jaligi  rejasida  belgilab 

berilgan bolalar kontingenti doirasida tuziladi.

Ta'kidlash  joizki,  ta’lim  sohasi  va  kadrlar  tayyorlashni 

moliyalashtirish  tizimi  uzluksiz  takomillashtirib  boriladi, 

jumladan, uning ko'p variantlik (byudjet va byudjetdan tashqari 

manbalardan)  tizimi  joriy  etilib,  ta'lim  muassasalarining 

o'zini  o'zi  mablag'  bilan  ta'minlash,  xususiy  hamda  chet  el 

investitsiyalarini  ta'lim  sohasiga  jalb  etish  borasida  sa’y- 

harakatlari rag'batlantiriladi.

Respublika fuqarolari  uchun keyinchalik ularni to'lashning 

moslashuvchan  tizimiga  asoslangan  ta'lim  kreditlari  berish 

mexanizmini  shakllantirishga,  uzluksiz  ta'lim  va  kadrlar 

tayyorlash  tizimini  moddiy  jihatdan  qo'llab-quvvatlashda 

donorlik  va  homiylar  mavqeyini  kuchaytirishga  alohida 

e'tibor qaratiladi. Shuningdek, ta'lim sohasida pullik xizmatlar 

ko'rsatish,  tadbirkorlik,  maslahatlar  berish,  ekspertiza 

ishlari,  noshirlik,  ishlab  chiqarish  hamda  muassasa  nizomida 

belgilab qo'yilgan vazifalarga muvofiq boshqa tarzdagi faoliyat 

yo'nalishlari rivojlantirilib, shu asosda ta’lim muassasalari da- 

romadlarini ko'paytirish ta'minlanadi.