N. M. Kayumova

Maktabgacha ta'lim konsepsiyasi.......... ......................................... 61

Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga 

qo'yiladigan davlat talablari.............................................................78

Bilimlar, ko'nikma, malakalar dasturining

yaratilish tarixi........ ......... ................. ..........................................  84

Maktabgacha ta'lim muassasasi ta’lim-tarbiya dasturining

yaratilish tarixidagi asosiy, muhim sanalar........ ............................90

"Ilk qadam" davlat o'quv dasturi......................................................92

III BOB. Maktabgacha ta'lim muassasasi tarbiyachisi

shaxsiga qo'yiladigan talablar... .......... ............... .......................... 100

Tarbiyachi va uning jamiyatda tutgan o'rni.............. ....................100

Pedagog -  tarbiyachi shaxsini shakllantirish................ ...............106

Pedagog -  tarbiyachining nutq madaniyati... ...... .........................107

Tarbiya tamoyillari.......................................... ..... ......................... 109

IV BOB. Maktabgacha ta'lim yoshidagi

bolalar tarbiyasi va rivojlanishi..,...................................................116

Shaxsni rivojlantirish haqida tushuncha....... ...............................116

Shaxsning shakllanishiga ta'sir etuvchi omillar........................... 120

Bola shaxsining rivojlanishida tarbiyaning roli........... ................123

Bolani tarbiyalash va rivojlantirishda faoliyatlarning roli..........125

Maktabgacha ta'lim davrining o'ziga xos xususiyatlari.......... .  129

2-3 yoshli bolalarning rivojlanish xususiyatlari............. ............. . 129

3-4 yoshli bolalarning rivojlanish xususiyatlari........... ...............130

4-5 yosh bolalarning rivojlanish xususiyatlari....... ......................130

5-6 yosh bolalarning rivojlanish xususiyatlari.............. .............  131

6-7 yosh bolalarning rivojlanish xususiyatlari.............. .............. 132

676

V BOB. Jismoniy tarbiya............................................................ . 

135

Jismoniy tarbiya nazariyasi...... ........ ........... ..................................135

Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiyalash

mazmuni va vazifalari.................... ......... ....................................... 138

Jismoniy tarbiyaning asosiy vositalari.......................................... 141

VI BOB. Aqliy tarbiya............ ....................................... .......... ......  153

Aqliy tarbiya haqida tushuncha........................................ .............153

Maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy rivojlanishi..................158

Maktabgacha yoshidagi bolalarga ta'lim

berishning o'ziga xosligi.............. ........................ ........................... 162

Mashg'ulot -  maktabgacha yoshdagi bolalarga ta'lim

berishning asosiy shakli................................................................. 164

Maktabgacha yoshdagi bolalarning sensor tarbiyasi.................. 177

Sensor tarbiyaning vazifasi va mazmuni.............. ....................... 178

Sensor tarbiya usuli........................................................................180

VII BOB. Axloqiy tarbiya................... .............................................185

Axloqiy tarbiyaning nazariy asoslari................ .............................185

Maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarni axloqiy jihatdan 

tarbiyalash vazifasi va amalga oshirish vositalari... ...................189

Axloqiy tarbiyaning asosiy prinsiplari (tamoyillari)

va metodlari............. ................................. ...... ............. ..............  190

Jamoa -  shaxs axloqiy kamolotining asosi.................................... 192

Jamoatchilikni tarbiyalash jarayonida axloqiy

sifatlarni tarbiyalash........... ............................................ .......... .  194

Bolalar jamoasi shakllanishiga yordam beruvchi 

shart-sharoitlar.......... .... ...... ........................................... ............. 196

677

VIII BOB, Estetik tarbiya...................... .........................................200

Estetik tarbiya va ta’limning nazariy asoslari..............................200

Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning estetik didi

rivojlanishidagi o'ziga xos xususiyatlar....... .................................206

Estetik tarbiyaning vazifalari, mazmuni va metodlari................208

Estetik tarbiya vositalari................................................ ........... .....210

IX.BOB. Mehnat tarbiyasi...............................................................219

Mehnat tarbiyasining nazariy asoslari..........................................219

Maktabgacha ta’lim muassasasida mehnat

tarbiyasining mazmuni.................. ................ ............ ...... ........ ...222

Yosh avlod tarbiyasida mehnat tarbiyasining vazifalari..............226

Kattalar mehnati bilan tanishtirish........... ...................................228

Xilma-xil mehnat turlarining vujudga kelishi................................231

X.BOB. Iqtisodiy tarbiya........................ ...................................... . 245

Iqtisodiy tarbiya haqida tushuncha...... ...... ................................  245

Sharq mutafakkirlarining iqtisodiy tarbiya

haqidagi qarashlari................ ...... ........................ ..... .................. 248

Maktabgacha ta'lim muassasalarida iqtisodiy

tarbiyani tashkil etish............... ......................................................252

Maktabgacha ta'lim muassasalarida iqtisodiy tarbiya berishning 

nazariy asoslari...... .......................... .......................... ...... .............259

XI BOB. Huquqiy tarbiya................................................................ 269

Huquqiy tarbiya haqida tushuncha............................................... 269

Maktabgacha ta’lim muassasalarida huquqiy

tarbiya berishda sharq mutafakkirlari merosidan

foydalanish........ ................................................................ ..... ........275

678

Maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarni

O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi bilan tanishtirish... .,..279

Maktabgacha ta'lim muassasalarida bolalarga huquqiy

tarbiya berishni tashkil etishda "Bolalar huquqlari

to'g'risidagi konvensiya"dan foydalanishning ahamiyati ................287

XII BOB. Ekologik tarbiya.......................... ................. ................. 300

Ekologik tarbiya berishning nazariy asoslari...............................300

Tabiatga munosabat odobini tarbiyalash........ ............. .................304

Maktabgacha yoshdagi bolalarni tabiat bilan

tanishtirish yo'llari...... ................................................................... 306

Tabiat burchagidagi ishlar......... ...................................................... 309

XIII BOB. O'yin -  bola faoliyatining asosiy turi....,........ ............ ...312

O'yinning bola faoliyatidagi mohiyati va o'ziga xosligi.......... ..... 312

O'yinning maktabgacha ta'lim muassasasi pedagogik

jarayonidagi o'rni............... ........................... ................. ................319

Ijodiy o'yinlar turlari........................................ .............................. 323

Bolalar o'yinlarida tasvirlash vositalari....................................... 329

Sahnalashtirilgan o'yinlar.................. ............................................330

Qurilish yinlari.................. ............. .......... .......... ....................... 333

Qoidali o'yinlar. Didaktik o'yin turlari.......................................... 339

Bola tarbiyasida o'yinchoqning ahamiyati...... .............................352

Milliy halq o'yinlari........ ....................................... ......................  357

Maktabgacha talim tizimida o'yinlar texnologiyasi...,.... ............. 360

Maktabgacha ta'lim tizimida pedagogik o'yinlarning shakllari va 

amalga oshirish metodklari........... ............................................... 363

XIV BOB. Maktab ta'limiga tayyorlash.........................................368

679

Bolalarni maktab ta’limiga tayyorlashning nazariy asoslari.......368

Maktabgacha ta’lim muassasasi va maktab

dasturlarining izchilligi............................ ....................................... 370

Bolalarning maktabda o'qishga tayyorgarligi.............................  374

Maktab ta'limiga psixologik tayyorgarlik......................................384

Maktab ta'limiga tayyorlashda ta'lim-tarbiyaviy

jarayonning o'rni va o'ziga xos xususiyatlari................................ 386

Maktab ta'limiga tayyorlashda bolalar faoliyatini

tashkil etishning ahamiyati.......................... ..... ........................... 390

Maktabgacha ta'lim muassasasi va maktab hamkorligi.

Bolalarni maktabga tayyorlash vazifalari............................... ..... 392

Maktabgacha ta'lim muassasasi bilan maktab

aloqasining shakllari........................................ .......... ........... ........400

Tayyorlov guruhi bolalarini maktabda o'qishga tayyorlash....... 404

Maktabgacha yoshdagi bolalarni maktab ta’limiga 

tayyorlashning shakl va usullari... ................................. .............. 408

X-sinf o'quvchisining ijtimoiy-psixologik qiyofasi............... .........422

XV BOB. Maktabgacha ta'lim muassasasi va oila hamkorligi......426

Oila -  davlat va jamiyat ardog'ida..................................................426

Bola tarbiyasida oilaning o'rni haqida mutafakkirlar ta'limoti....429 

Maktabgacha ta'lim muassasining ota-onalar bilan

hamkorlikdagi ishining mazmuni va usullari.............................. 432

Tarbiyachining oilani borib ko'rishi.................... ..... ........... .........434

Guruhiy maslahatlar va majlislar............... ..... ...... ...................... 435

Ota-onalar qo'mitasi va jamoachilik bilan ishlash......... ............. 437

MTMning ota-onalar bilan ishining yillik rejasi

umumiy majlislar................................................ ............................438

680

3-BO‘LIM. O'quv faoliyatini tashkil etish.............. ....................... 441

XVI BOB. Maktabgacha ta'lim muassasalarida

pedagogik jarayonni tashkil etish.......................................... ........441

MTMda bolalar hayotini tashkil etish....................... ................... 441

Bolalar faoliyatida ta'lim-tarbiya vazifalarini amalga

oshirish va rahbarlik qilish........... ...................... ..... ................... 442

Kunning birinchi va ikkinchi yarmida bolalar hayotini

tashkil etish ................................................................................... 449

XVII BOB. Maktabgacha ta'lim muassasasida

ta'lim-tarbiya ishlarini rejalashtirish va hisobga olish................ 455

Pedagogik jarayonni rejalashtirish vazifalari............... ........ ......455

Ta'lim-tarbiya ishlarini rejalashtirish mazmuni....... ................... 467

4-BO'LIM. Maktabgacha ta'lim muassasalarini tashkil

etish va unga rahbarlik qilish... .....................................................474

XVIII BOB. Ijtimoiy maktabgacha ta'limni tashkil

qilish vazifalari va rivojlanishining asosiy bosqichlari................474

Maktabgacha ta'limning mazmun-mohiyati va ta’lim tizimida 

tutgan o'rni................ ................... ........................... .................. .....474

Maktabgacha ta’limning ustuvor vazifalari................ .............. .  477

Mustaqillik yillarida maktabgacha ta'lim

tizimini rivojiantirish tamoyillari va asosiy yo'nalishlari...........  478

Uzluksiz ta'limni tashkil etish va rivojiantirish tamoyillari........485

XIX.BOB. Maktabgacha ta'limni rejalashtirish, moliyaviy 

ta'minlash, boshqarish tamoyillari.............. .................................490

681

Xalq xo'jaligini ilmiy asosda rejalashtirish -

iqtisodiy taraqqiyot asosi.............................................................. 490

Rejalashtirishning asosiy bosqich va turlari............ ....................493

Smeta - davlat moliyaviy hujjati sifatida................................... ....495

Yozgi sog'lomlashtirish tadbirlarini o'tkazish uchun sarf

qilinadigan xarajatlar.............................. ...... ...... ............... ........... 499

Maktabgacha ta'limni tashkil qilish va boshqarish tamoyillari...501 

Munozara texnologiyasi................... ............. ...................... . 

503

XX BOB. Maktabgacha ta'lim muassasalari va ularni

tashkil etish.............. ......... ......................... ....................................507

Maktabgacha ta'lim muassasasi -  maktabgacha

yoshdagi bolalar ijtimoiy tarbiya maskani................................... 507

Qisqa muddatli maktabgacha ta'lim muassasalarini

tashkil etish.................................................. ............. ....................511

Maktabgacha ta'lim muassasasini shakllantirish........................ 514

Turli tipdagi maktabgacha ta’lim muassasasining

tashkiliy tizimini belgilab beruvchi davlat instruktiv

hujjatlari....... ........................ .................. .................................. .  522

Davlat maktabgacha ta’lim muassasasida

ta'lim-tarbiya jarayoni qatnashchilari....................................... .  524

Nodavlat maktabgacha ta'lim muassasasini tashkil etish.......... 528

Nodavlat maktabgacha ta'lim muassasasining maqsadi va 

vazifalari............ ............................................................................. 528

Nodavlat maktabgacha ta'lim muassasasi faoliyatini tashkil 

etish................................................... ..............................................529

Nodavlat maktabgacha ta'lim muassasasiga bolalarni qabul 

qilish............ ....................................... ..................... ..... ................. 531

Nodavlat maktabgacha ta’lim muassasasini boshqarish

va uning faoliyatini nazorat qilish........................................ ........534

682

Nodavlat maktabgacha ta’lim muassasasini

moliyalashtirish va moddiy-texnik ta'minoti................................535

Maktabgacha ta'lim muassasasi binolarini loyihalashtirish........ 535

XXI BOB. Mudira maktabgacha ta'lim muassasining rahbari.....541

Maktabgacha ta'lim muassasasi metodistining

metodik ishlarga rahbarligi................ .................................. ...... .  541

Mudira tashkilotchi, ma'muriyatchi, yuqori malakali

pedagog va unga qo'yilgan talablar................ .............................. 541

Maktabgacha ta'lim muassasasi mudiri Iavozimining malaka

tavsiflari........ ............. ................................................. .................. 543

Maktabgacha ta’lim muassasasida ta'lim-tarbiya

ishlariga rahbarlik qilish.............. ..................................................559

Maktabgacha ta’lim muassasasi

mudiri faoliyati.......... ........... ..................... ....................................  562

Maktabgacha ta'lim muassasasi metodisti,

uning huquqi, vazifalari va unga qo'yilgan talablar................ .....569

Maktabgacha ta'lim muassasalari metodist

Iavozimining malaka tavsiflari...................................................... 571

Metodistning liderlik va boshqaruv jihatlari................... .............574

Liderlikka oid nazariyalarning paydo bo'lishi... .......................... 580

Metodistning metodik ishlarga rahbarligi................................. ...582

Pedagogika kengashi faoliyatini tashkil etish va

uning ish mazmuni......... ..... ..... .............................................. ........584

XXII BOB. O'zbekiston Respublikasi maktabgacha 

ta'lim vazirligi va maktabgacha ta'lim bo'limlari

tomonidan maktabgacha ta'limga rahbarlik................... ...... ...... 592

Maktabgacha ta'lim vazirligi tomonidan

maktabgacha ta’lim tizimiga rahbarlik...................... ..... .............592

683

Maktabgacha ta'lim vazirligining funksiyalari............................ 594

Qoraqalpog'iston Respublikasi Maktabgacha ta'lim vazirligi, 

viloyatlar maktabgacha ta'lim boshqarmalari va Toshkent shahar 

maktabgacha ta'lim bosh boshqarmasining vazifalari va

funksiyalari........................................................ ..............................605

O'zbekistonda maktabgach ta'limi bo'limlari tomonidan 

maktabgacha ta'limga rahbarlik qilishning nazariy asoslari ........608

Maktabgacha ta’lim tuman (shahar) bo'limlarining vazifalari

va funksiyalari........................................... .....................................614

Maktabgacha ta’lim tuman (shahar) bo'limlarining

huquqlari va javobgarligi....... ..... ..................................................615

Maktabgacha ta'lim muassasasi nazoratchi-metodistining

vazifalari, huquqlari va unga qo'yiladigan talablar......................617

Ta'lim sohasidagi qonun hujjatlarida ta'lim tizimini

boshqarish................. ....................... .............................. ................622

XXIII 

BOB. 

Maktabgacha ta'lim bo'limlari tomonidan

maktabgacha ta'lim muassasalarini nazorat qilish...................... 627

Nazorat qilish - davlat nazorati, maktabgacha ta'lim bo'limlari 

tomonidan rahbarlikning eng muhim shakli ekanligi..................627

Nazorat qilishning maqsadi, vazifalari va unga

qo'yiladigan talablar.......................................... .............................629

Nazorat qilishga tayyorgarlik va uning bosqichlari........... .......... 632

Nazorat qilishning usul va uslublari............................ ................. 635

Maktabgacha ta'lim muassasalarini frontal yalpi 

tekshirishning asosiy yo'llari............. ................. ..........................637

Tematik tekshirishning maqsad va vazifalari... ........................... 641

XXIV 

BOB. 

Maktabgacha ta'lim bo'yicha metodik

ishlarni tashkil qilish vazifalari, mazmuni va shakllari.............. 645

Maktabgacha ta'limga uslubiy rahbarlik

ishining tashkiliy tuzilishi va vazifalari........................................645

684

Institutning asosiy funksiyalari................................. ...... .......... ...647

Institutning huquqlari... ...... ..... ...... ................................................648

Maktabgacha ta'lim metodikasi xonasi........................ ..... .........„.650

Tuman maktabgacha ta’lim metodikasi kabinetining

ish mazmuni va vazifalari...................... ....................... ........ .......653

Metodika uyushmasining ishini tashkil etish va

unga rahbarlik qilish.................................................... .................. 659

Seminar va seminar mashg'ulotlari.................................... ..........660

Maktabgacha pedagogika fani bo'yicha izohli lug'at................... 666

Foydalanilgan adabiyotlar....................... ................... ...................672

685

Fotima QODIROVA, Shoista TOSHPO'LATOVA,

 

Nargiza KAYUMOVA, Malohat A'ZAMOVA

MAKTABGACHA 

PEDAGOGIKA

Darslik

MUHARRIR: 

M. DO'STMUXAMEDOVA 

Download 19,29 Mb.