O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

 
8.4. Qoplamani yeyilishga chidamliligini aniqlash 
 
Qoplamani  yeyilishga  chidamliligini  aniqlash  usullari  uslubiy  jihatdan 
mashina  detallarni  yeyilishga  chidamliligini  aniqlash  usullaridan  farq  qilmaydi.  
Buning  uchun  standart  ishqalanish  mashinalar,  maxsus  stendlar  va  friktsion 
jarayonlarni  modellashtirish  uchun  qurilmalar  qo‟llaniladi.  Ishqalanish  sinovlarni 
har  xil  temperaturaviy  va  kuchlanish  sharoitlarda,  quruq,  chegaraviy  va  suyuq 
ishqalanish  sharoitlarda,  kimyoviy  faol,  inert,  abraziv  va  boshqa  muhitlarda  hosil 
qilish mumkin.  
Barcha  materiallarni  yeyilishga  chidamliligini  sinash  usullarini  friktsion 
jarayonning  modellashtirish  sxemasi,  yeyilish  miqdorini  o‟lchash  va  boshqa 
ko‟rsatkichlar  bo‟yicha tasniflashi mumkin.  
Buyumlarni yeyilishga chidamliligi, yeyilishga chidamliligiga sinash usullari 
ГОСТ 30480-97 da keltirilgan. 
Yeyilishga  chidamliligini  aniqlash  sinovlarni  quyidagi  masalalarni  yechish 
uchun o‟tkazish lozim: 
−
 
ishqalanish  tugunlarni  loyohalashda  materiallarni  va  ularni  moylash 
usullarni asosli tanlash zaruruyati tug‟ilganda ularning tribotexnik ko‟rsatkicglarini 
olish: 
−
 
materiallar  va  konstruktsiyalarning  xususiyatlarini  yaxshilash  tadbirlarni 
tezkor baholash; 
−
 
ishqalanish va yeyilish qonuniyatlarini aniqlash; 
−
 
yangi materiallarni yaratish va ularning yeyilishga chidamliligini aniqlash; 
−
 
mashina  detallarini  ishqalanishga  va    yeyilishga  chidamliligiga  hisoblash 
ichin dastlabki ma‟lumotlarni olish; 
−
 
yeyilish jarayon ko‟rsatkichlarni va ularga tegishli ish qobiliyatini yoqotish 
darajasini aniqlash;