200_______________________
Араб
тили
дарслиги
–
таркиб
қоидалари
ْلﹶﻨﹶﺘ
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
ﻰِﻓ
ﺩِﺠﹾﻟﺍ
ﱠلﹸﻜ
ﺩِﺠ
***
ْلﻤَ
ﻷ
ﺍ
ﺭﺎﻤﹾﺜﹶﺍ
ِﻡﹾﻠِﻌﻟﺍ
ِﺽﺎﻴِﺭ
ﻥِﻤ
ٍﺽِﻤﻭﻤ
ٍﻕﺭﺒﹶﻜ
ﹸﺕﹾﻗﻭﹾﻟﺍ
ﺎﻤﱠﻨِﺍ
***
ْلﺴﹶﻜﹾﻟﺍ
ﻙﹾﻨﻋ
ﺡِﺭﱠﻁﺍ
ﻭ
ﻪﻤِﻨﹶﺘﹾﻏﺎﹶﻓ
ﹾﻟﺍ
َلﻭﹶﺍ
ﻊﻴﻀﹸﺘ
ﹶﻻ
ﻱﺩﺴ
ِﺭﻤﻌ
***
ْلﹶﺸﹶﻔﹾﻟﺍ
ﺭﹶﺸ
ﻩﺭِﺨ
ﺁ
ﻯ
ﺭﹶﺘﹶﻓ
ﻰِﻓ
ِﺫﻴِﻤﹾﻠﱢﺘﻠِﻟ
ِلﻴِﺼﺤﱠﺘﻟﺍ
ﹸﺔﺼﺭﹸﻓ
***
ْلﺠﻌﹾﻟﺎِﺒ
ﺭِﺩﺎﺒﹶﻓ
ِﺭﻤﻌﹾﻟﺍ
ِلﻭﹶﺍ
ِﺃﺭﹾﻗِﺍ
ﺯِﻬﹶﺘﹾﻨﺍ
ﻭ
ْﺄﺠﻬﹶﺘ
ﺱﺭﺩﻟﺍ
***
ْلﹶﻠﻤﹾﻟﺍ
ﻭﹸﻜﹾﺸﹶﺘ
ﹶﻻ
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
ِﺕﹾﻗﻭ
ﱠلﹸﻜ
ﺱﻴِﻜ
ﻙﻴِﻀﺭﻴ
ﹶﻻ
ﹶﺕﹾﻨَﺃ
ﹲ
ﻍ
ِﺭﺎﹶﻓ
***
ْلﹶﻘﻋ
ﻥﻤ
ﹶﺎﻴ
ﹲ
ﻍ
ِﺭﺎﹶﻓ
ٌلﹾﻘﻋ
ﹶﻑﻴﹶﻜ
ٍﺕِﺒﺎﹶﺜ
ٍلﹾﻘﻌِﺒ
ﻡﹾﻠِﻌﹾﻟﺍ
ِﺯِﺭﺤﹶﺍ
***
ْلﻴِﺤﹾﻟﺍ
ﺭﻴﹶﺨ
ِﻪِﻌﻤﺠ
ﻰِﻓ
ﺱِﻤﹶﺘﹾﻟﺍ
ﻭ
ﻪﱠﻨِﺍ
ﺍﹶﺫﻫ
ِﻭﻬﱠﻠﻟﺍ
ﻥﺍﻭﹶﺍ
ﺎﻤ
***
ﹾﻗﻭ
ْلﻤﻋﻭ
ٍﺩﺎﻬِﺘﺠﺍﻭ
ٍﺱﺭﺩ
ﹸﺕ
ﻡﹶﻟﻭ
ِﺏﻌﱠﻠﻟﺍ
ﻲِﻓ
ﹶﺕﹾﻗﻭﻟﺍ
ﹶﺕﹾﻓﺭﺼ
ﻥِﺇ
***
ِﻟ
ﻪِﺒﹶﺘﹾﻨﹶﺘ
ْلﹶﺫﹸﺘ
ﻭ
ﺭﹶﻘﺤﹸﺘ
ِﺱﺭﺩﻠ
ٍﺓﺯِﺌﺎﺠ
ﻰﹶﻟِﺍ
ﻪﹾﻓِﺭﺼﺍ
ﻙﻤﻫ
***
ْلﺠَ
ﻷ
ﺍ
ﺭﹾﺨﹶﻔﹾﻟﺍ
ِلﹶﻨﹶﺘ
ﺎﻬﹾﻠﹶﻨﹶﺘ
ﻥِﺍ
38-дарс
Аввалги дарсларда мафцулун биъи фецли ъазф бщлишининг
тщртта
вожиб щрни бор экани, шулар орасидан иккинчиси ва
биринчиси айтиб щтилган эди. Энди эса шу дарсимизда
учинчиси келгандир. Бу
мафцулун биъи шундай исмки, унинг
насб ыилувчи омили, яцни фецли кейин тафсир ыилиб беришлик
шартига биноан яшириб ыщйилган мафцулун биъидир.
О
мили,
яцни фецли яшириб ыщйилган ушбу мафцулун биъи шундай
исмки, ундан кейин бир фецл ёки
шибъи фецл келган бщлиб,
мазкур исмга ыайтувчи замирига ёки мазкур исмга алоыадор
бщлган нарсасига амал ыилиб (омил бщлиб), шу исмнинг айни
щзига амал ыилишдан (омил бщлишдан) юз щгирган ъолатда
бщлади. Юз щгирган ъолати
шундай даражада бщладики, агар
мазкур исмнинг устига (унинг олдидан) щша фецлнинг айни
щзини ёки шибъи фецлни ё шу фецлнинг муносибини, яцни
______________________________________________________________
201
мацнодошини олиб, щтказилса,
шунда мазкур исмни насб
ыила оладиган ъолатда бщлмоьи керак.
Масалан
:
1)
ﺩﻴﺯ
ﻪﹸﺘﺒﺭﻀ
ﺍ
↓
ﻪﹸﺘﺒﺭﻀ
ﺍﺩﻴﺯ
ﹸﺕﺒﺭﻀ
муфассир
муфассар
2)
ﻪﻤﹶﻼﹸﻏ
ﹸﺕﺒﺭﻀ
ﺍﺩﻴﺯ
↓
ﻪﻤﹶﻼﹸﻏ
ﹸﺕﺒﺭﻀ
ﺍﺩﻴﺯ
ﹸﺕﹾﻨﻫ
ﺁ
муфассир
муфассара
муносиби
38-машы
Ваытни ьанимат бил.
Я
лыовни тарк ыил. Сен бщш
кимсага рози бщлсанг-да, бщш аылга рози бщлмаслигинг
керак.
Я
шин ялтиради. Ваытни беъудага кетказдик. Бу
ваыт иш, дарс ваыти эди. Кщп дам олдингиз, щрнингиздан
туринг-да, ишни давом эттиринг. Дарсларимиз жуда
оьир. Сени ъеч ыачон унутмайман. Бола йиьлади.
Муаззин азон айтди.
3
9
-
ﹸﺕﺩﹶﻁﺼِﺍ
ﺎ
ﺒﺩ
.
-
ﺎﹶﻨﻫ
ِﻪِﺒ
ﺀِﻰﺠ
.
202_______________________
Араб
тили
дарслиги
–
таркиб
қоидалари
-
ﺀﻰِﺠﻴ
ﹶﻻ
.
-
ﺴ
ﱢلﹶﺨ
ﻥﹶﺫِﺍ
ﹶﻠﻴِﺒ
ﺴﹾﻔﹶﻨ
ﹶﺕﹾﻨَﺃ
ﺀﻰِﺠ
ﻭ
ﻪ
ﻙ
-
ﻰِﻠﻴِﺒﺴ
ﻰﱢﻠﹶﺨﻴ
ﹶﻻ
ﻭﻫ
ﻥِﻜﹶﻟ
ﻭ
.
3
9
-машы
Бир деъыон билан айиы щртасида дщстлик бор эди.
Икковлари бирлашиб буьдой экишди.
Й
иьим ваыти
келганида ъалиги деъыон айиыыа: «Эй дщст, энди буьдойни
бщлишайлик. Сен ыайси томонини хоълайсан, устиними ёки
остини?
»
деди. Айиы: «Ости тарафини хоълайман
»
, деди. Бу
билан деъыон айиыни алдади. Иккинчи йил икковлари
шольом экишди.
Й
иьим пайти бщлганида ъалиги деъыон
айиы олдига келиб: «Эй биродар, бу йил ыайси бирини
танлайсан, устиними ёки остини?
»
деди. Айиы бу гал
алданишдан ыщрыиб устки томонини ихтиёр ыилди. Лекин
бу гал ъам алданди. Бундан кейин айиы деъыон билан
бутунлай дщстлик алоыасини узди.
4
0
ﹲﺔﺒﹾﻠﹶﻜ
.
ﺭﻴِﻴﻌﹶﺘ
.
ﹲﺓﺀﻭﺒﹶﻟ
.
ﻥﹾﻁﺒ
.
ﻲﹶﻜﺤﻴ
ِﻨﺎﻤﹶﺜ
ﺩِﻟﹶﺍ
ﺎﹶﻨَﺃ
ﹾﺕﹶﻟﺎﹶﻘﹶﻓ
ﹰﺓﺀﻭﺒﹶﻟ
ﹾﺕﺭﻴﻋ
ﹰﺔﺒﹾﻠﹶﻜ
ﻥَﺃ
ٍﺩِﺤﺍﻭ
ٍﻥﹾﻁﺒ
ﻰِﻓ
ﹰﺔﻴ
ِﺕﹾﻨَﺃﻭ
ﺍﺩِﺤﺍﻭ
ﱠﻻِﺍ
ﻥﻴِﺩِﻠﹶﺘ
ﹶﻻ
.
ﻥﻴِﺩِﻠﹶﺘ
ِﺕﹾﻨَﺃﻭ
ﺍﺩﺴَﺃ
ﺩِﻟﹶﺍ
ﻰﱢﻨﹶﺍ
ﱠﻻِﺍ
ﹸﺓﺀﻭﺒﱠﻠﻟﺍ
ِﺕﹶﻟﺎﹶﻘﹶﻓ
ﺏﹶﻼِﻜﹾﻟﺍ
.
ِﻙِﺭﻴِﺜﹶﻜ
ﻥِﻤ
ﺭﻴﹶﺨ
ﻰِﻠﻴِﻠﹶﻘﹶﻓ
.
______________________________________________________________
203
4
0
-машы
От. Ит. Мушук. Эшак. Ъщкиз. Эчки. Така. Хщроз.
Товуы. Товуы тухум ыилди. Хщроз жуда ыаттиы ыичыирди.
Ъщкиз билан ер ъайдадик. Мушук миёвлади. Ит
вовиллади. Эчки карамни еди. Ит бацзи ваытларда бир
ыориндан саккизта бола туьади. Камбаьални уялтирма.
Киссамда щн сщм пул бор. Уйыудан уйьондим. Сувда
сузишади. Унинг ялыовлиги учун танбеъ бердим. Ёз
фаслини щйин-кулгида щтказдик. Ыуш сайради. Халынинг
сщзига алданма
!
Пешин ваыти щтди. Оышом ваыти кирди.
У кичик кщнгилли хотин.
41
ﺩﺭِﻗ
.
ﺢ
ﻴِﺭ
.
ﹲﺔﻋﺍﺭﻴ
.
ﹲﺓﺭﺍﺭﹶﺸ
.
ﺏﹶﻁﺤ
.
ﹲﺦﹾﻔﹶﻨ
.
ﺡﻭﺭﹶﺘ
.
ﺩﺎﹶﻘﻴِﺍ
.
ﹲﺔَﺌِﻓﺩﹶﺘ
.
ﺀﺍﺩِﻨ
.
ﻥﻴِﻴﺒﹶﺘ
.
ﹲﺔﻤﺎﹶﻘِﺘﺴِﺍ
.
ﻡﻴِﻭﹾﻘﹶﺘ
.
ﺩﻭﻋ
.
ﺀﺎﹶﻨِﺤﹾﻨِﺍ
.
ﺱﻭﹶﻗ
.
ﺀﺎﺒِﺍ
.
ﻥﻭﹸﻨﹸﻜﺴﻴ
ِﺓﺩﺭِﻘﹾﻟﺍ
ﻥِﻤ
ﹲﺔﻋﺎﻤﺠ
ﻥﺎﹶﻜ
ﺤﺒﹶﻓ
ٍلﺒﺠ
ﻰِﻓ
ﹶﺕﺍﹶﺫ
ٍﺓﺩِﺭﺎﺒ
ٍﺔﹶﻠﻴﹶﻟ
ﻰِﻓ
ﺍﻭﹸﺜ
Do'stlaringiz bilan baham: