Arab tili nashr doc



Download 5,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/63
Sana25.02.2022
Hajmi5,71 Mb.
#297882
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   63
Bog'liq
mabdal-qiroat-1-yangisi

ﺎﺴﻭﹸﻠﺠ
 
ﹸﺕﺩﻌَﹶﻗ
Гоъо мафцулун мутлоынинг фецли ыарина ыоим бщлгани 
учун жоиз бщлган ъолида ъазф ыилинади. Масалан, бизнинг 
ъузуримизга ташриф буюрган одамга 
ٍﻡﺩﹾﻘﻤ
 
ﺭﻴﹶﺨ
 
деймиз. Яцни, 
“Хуш келибсиз”, деганидир. Аслида эса ыуйидагича бщлади:
ﻤِﺩﹶﻗ
ﹶﺕ
ٍﻡﺩﹾﻘﻤ
 
ﺭﻴﹶﺨ
 
ﹰﺎﻤﻭﺩﹸﻗ
 
 
Эшитилган ъолида ъазф ыилиниши вожиб бщлади. 
Масалан: 
ﺭ
ﺎﻴﻋ
 
ﻭ
 
ﺎﻴﹾﻘﺴ
– Аллоъ сени суьориб, гуллатиб, 
яшнатиб ыщйсин.


54_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
Аслида:
 
ﻪﹶﻠﻟﺍ
 
ﻙﺎﹶﻘﺴ
ﺴ
ﹾﻘ
 
ﻪﱠﻠﻟﺍ
 
ﻙﺎﻋﺭ
 
ﻭ
 
ﹰﺎﻴ
ﺭ
ﺎﻴﻋ
 
Мафцулун мутлоы ъаыидаги ыолган мацлумотлар 
китоблардан щыиб щрганилади.
2. 

اﺬ

исми ишораси яыинга ишлатилади. Унга ъарфи 
танбеъ
80
ыщшилиб келиши мумкин, орыасида ъарфи хитоб
81
ъам уланиши мумкин. Масалан: 
 






 
 
ҳарфи
танбеҳ
ҳарфи
хитоб
كﻠاﺬ

Исми
ишораси
узоқ
учун
ишлатилади

كاﺬ

Исми
ишораси
ўрта
учун
ишлатилади

 
11-машы 
 Ыайчи ыаерда? Ыадаъ ыаерда? Нонни кесдим. 
Чаныаганимдан кейин сув ичдим. Бу эркак камбаьал, 
буниси эса бой. Бу кщп. Бу оз. Кщп щыидим. Курси ыаерда? 
У ерда – столнинг орыасида. Фарид щыитувчисининг 
олдида дарсини щыияпти. Бу онамнинг ыайчиси. Бу 
менинг ыаламтарошим. Бу Заъронинг ыадаъи. Бу менинг 
эшагим. Сигир ыаерда? 
 
 
ﻥﻭُ

ﺭﹾﻘﻴ
ﻡﹶﻼﹾﻗَﺃ
ﺏﹸﺘﹸﻜ
 
 
80
Диққатни
жалб
қилиш
олд
қўшимчаси

кўпинча
олмошлар
олдига
қўшиладиган

ﺎﻫ

қўшимчаси

81
Мурожаат

хитоб
қилиш
ҳарфи




______________________________________________________________ 
55 
 
ﺭِﻁﺎﺴﻤ
 .
ﹶﻜ
ﺱﻴِﺭﺍﺭ
 .
ﺡﺍﻭﹾﻟَﺃ
 .
ﺱﻭﺭﺩ
 .
ﹲﺕﺎﹶﻓﺎﱠﺸﹶﻨ
 .
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﹶﺘ
 .
ﺏﺍﻭﺒَﺃ
 .
ﻥﺤﹶﻨ
 .
ﻡﹸﺘﹾﻨَﺃ
 .
ﻡﻫ
 .
ﺍﻭُ

ﺭﹾﻗِﺍ
 .
ﹲﺕﺎﻴﱠﻠﺼﻤ
 .
ﻙﻴِﻭﺎﺴﻤ
.
 
 
ﺭِﻁﺎﺴﻤﹾﻟﺍ
 
ِﺕﺎﻫ
 
؟ﻙﻴِﻭﺎﺴﻤﹾﻟﺍ
 
ﻥﻴَﺃ
 
؟ﹸﺕﺎﻴﱠﻠﺼﻤﹾﻟﺍ
 
ﻥﻴَﺃ
 .
 
ﻡﹶﻼﹾﻗَ


 
ِﺫﹸﺨ
 .
ِ

ﹶﺘـﹾﻓِﺍ
ﺏﺍﻭﺒَ


 .
 
؟ﺏﹸﺘﹸﻜﻟﺍ
 
ﻥﻴَﺃ
-
 
ﻫ
 
ِﺔﹶﻨﺍﺯِﺨﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺎﹶﻨ
 .
ﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﻥﻭُ

ﺭﹾﻘﻴ
 
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﱠﺘﻟﺍ
 .
 
ﻥﺤﹶﻨ
ِﺭﺍﺩﻟﺍ
 
ِﺔﺤﺎﺴ
 
ﻲِﻓ
 
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﺩﻌﺒ
 
ﺏﻌﹾﻠﹶﻨ
 .
ِﺭﺍﺩﻟﺍ
 
ِﺔﺤﺎﺴ
 
ﻲِﻓ
 
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﺩﻌﺒ
 
ﺍﻭﺒﻌﹾﻟﺍ
 .
 
ﻱﺎﱠﺸﻟﺍ
 
ﺍﻭﺒﺭﹾﺸِﺍ
 .
 
ﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﺍﻭﻤﻬﹾﻓِﺍ
 .
ﺱﺭﺩـﻟﺍ
 
ﻥﻭﻤﻬﹾﻔﻴ
 
ﻡﻫ
 .
ﻥﻭـﺤﹶﺘﹾﻔﹶﺘ
 
ﻡـِﻟ
ﺒَ


ﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﻥﻭﹸ

ﹶﻔﺤﹶﺘ
 
ﻡﹸﺘﹾﻨَﺃ
 
؟ﺏﺍﻭ
 .
ﺱﺭﺩﻟﺍ
 


ﹶﻔﺤﹶﻨ
 
ﻥﺤﹶﻨ
 .
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﻥﻭُ

ﺭﹾﻘﻴ
 
ﻡﻫ
 
ﹰﻼﻴِﻠﹶﻗ
 
ﻥﻭﻤﺎﹶﻨﻴﻭ
 .
 
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ْﺃﺭﹾﻗِﺍ
 .
ِﺱﺭﺩﻟﺍ
 
ﺩﻌﺒ
 
ِلﺼﹶﻔﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 


ﺭﹾﺨﹶﻨ
 .
 
ﻲِﺒﹸﺘﹸﻜ
 
ِﺕﺎﻫ
 .
 
ﻲِﺴﻭﺭﺩ
 
ﹸﺕﹾ

ِﻔﺤ
 .
 
ﻙﺴﻭﺭﺩ
 
ﹶﺕﻤِﻬﹶﻓ
 .
ﺒﹶﺘ
 
ﻡـِﻟ
 
؟ﻥﻭﹸﻜﺤﻀـﹶﺘ
 
ﻡـِﻟ
ﻡـِﻟ
 
؟ﻥﻭـﹸﻜ
ﺍﻭُ

ﺭﹾﻗِﺍ
 
؟ﻥﻭﹸﺘﹸﻜﺴﹶﺘ
 .
ﻡﹶﻠﹶﻘﻟﺍ
 
ﻙِﻟﹶﺫ
 
ِﺕﺎﻫ
 .
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ُﺃﺭﹾﻘﹶﻨ
 
ﻥﺤﹶﻨ
 
؟ﻥﻭﺒﻫﹾﺫﹶﺘ
 
ﻥﻴَﺃ
.
 
 
 
12-дарс 
 
Бу дарсда жамлар ъаыидаги мацлумотлар келади. Булар 
сарф фанидан батафсил щыиб щрганилади. 
 
12-машы 
 
 Ыаламлар билан ёзамиз. Чизьичлар ыаерда? 
Щыувчилар дарсни щыияптилар. Дарсингизни щыингиз. 
Босмаларим ыаерда? Ыаламларим ыаерда? Эй Саид, 
дафтаримни бер. Нега жим турибсан? Ыаерга кетяпсан? 
Сиз кщп щйнаяпсиз. Сиз оз щйнаяпсиз. Ыаерга кетяпсиз? 
Мадрасага. Улар овыатни еяптилар. Улар чойни 
ичяптилар. Чаныаганимдан кейин кщп чой ичдим. 
Ыаъвани ичдим.


56_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари
 
ﺴ
 
ﹲﺕﺎﻋﺎ
 
ﺩﺠ
 .
ﺩﺍﺩﺠَﺃ
 .
ﹲﺓﺩﺠ
 .
ﹲﺕﺍﺩﺠ
 .
ﹲﻕﺍﺭﻭَﺃ
 .
ﺱِﺭﺍﺩﻤ
 .
ٌلﻭﺼﹸﻓ
 .
ﻙﻴِﺒﺎﺒﹶﺸ
 .
ﺀﺎﺒ

 .
ﹲﺕﺎﻬﻤُﺃ
 .
ﹲﺓﻭﹾﺨِﺍ
 .
ﹲﺕﺍﻭﹶﺨَﺃ
 .
ﺀﺎﹶﻨﺒَﺃ
 .
ﹲﺕﺎﹶﻨﺒ
 .
ﹶﻻﻭَﺃ
ﺩ
 .
ﹲﺓﺩﹾﻠﺒ
 .
ﺎﻬﻴَﺃ
 .
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
 .
 
ﻡـﻫ
 .
ﻡﹸﻜ
 .
ﺎﹶﻨ
.
 
 
ﻱﺩﺠ
 
ﺍﹶﺫﻫ
.
ﻙﺩﺠ
 
ﻙِﻟﹶﺫ
.
ِﻕﺍﺭﻭَ


 
ﻲﹶﻠﻋ
 
ﻥﻭﺒﹸﺘﹾﻜﻴ
 
ِﻡﹶﻼﹾﻗﹶﻻِﺎﺒ
.
 
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
ﻡﻬﺴﻭﺭﺩ
 
ﻥﻭﹸ

ﹶﻔﺤﻴ
 
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﱠﺘﻟﺍ
 .
ِﺡﺍﻭﹾﻟَ


 
ﻲﹶﻠﻋ
 
ﻥﻭﺒﹸﺘﹾﻜﻴ
 
ِﺭﻴِﺸﺎﺒﱠﺘﻟﺎِﺒ
 .
ﻲِﻨﺒﺍ
 
ﺍﹶﺫﻫ
 .
ﹶﻨﺒَﺃ
 
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
ﻙُ


.
؟ﹸﺔﻤِﻁﺎﹶﻓ
 
ﻲِﺘﹾﻨِﺒ
 
ﻥﻴَﺃ
-
ِﺔﹶﻨﻴﹶﻨﺠﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﺎﹶﻨﻫ
 
.
 
ﻲِﺘﺩﺠ
 
ﺏِﺤُﺃ
 
ﺎﹶﻨَﺃ
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
.
ﺩﹶﻻﻭَ


 
ﺎﻬﻴَﺃ
 
ﻙﻴِﺒﺎﺒﱠﺸﻟﺍ
 
ﺍﻭﺤﹶﺘﹾﻓِﺍ
.
ﻡﻫﺀﺎﺒ

 
ﻥﻭﻌﻴِﻁﻴ
 
ﺩﹶﻻﻭَ


.
 
ﺀﺎﺒﻻﺍ
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﻡﻫﺀﺎﹶﻨﺒَﺃ
 
ﻥﻭﺒِﺤﻴ
 .
ِﺭﺍﺩﻟﺍ
 
ﻲِﻓ
 
ﻥﻭﺒﻌﹾﻠﻴ
 
ﻡﻫ
 .
ِﺤﹸﻨ
 
ﻥﺤﹶﻨ
ﺍﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﺎﹶﻨﹶﺘﻭﹾﺨِﺍ
 
ﺏ
 .
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﱠﺘﻟﺍ
 
ﺎﻬﻴَﺃ
 
ﻡﹸﻜﺴﻭﺭﺩ
 
ﺍﻭُ

ﺭﹾﻗِﺍ
 .
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﺱِﺭﺍﺩﻤ
 
ﺩﺠﻭﻴ
 
ﻥﺍﺯﺎﹶﻗ
 
ِﺓﺩﹾﻠﺒ
 
ﻲِﻓ
 .
ﻲِﺘﺎﹶﻨﺒ
 
ِﺀﹶﻻً

ﻫ
.
ﻙﹸﺘﺍﻭﹶﺨَﺃ
 
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
.
ﺩﹶﻻﻭَ


 
ﺎﻬﻴَﺃ
 
ﻡﹸﻜِﺘﺎﻬﻤُﺃ
 
ﺍﻭﻌﻴِﻁَﺃ
.
 
ِﺀﹶﻻُ

ﻫ
ﺭﹸﻜﻟﺎِﺒ
 
ﻥﻭﺒﻌﹾﻠﻴ
 
ﺩﹶﻻﻭَ


ِﺓ
.
ﻡﹸﻜﺴﻭﺭﺩ
 
ﺍﻭُ

ﺭﹾﻗِﺍ
 
؟ﻥﻭﺒﻌﹾﻠﹶﺘ
 
ﻡِﻟ
.
ﻲِﺴﺭﺩ
 
ﹸﺕﻤِﻬﹶﻓ
 .
ﻙﺴﺭﺩ
 


ﹶﻔﺤِﺍ
.
ِلﺼﹶﻔﻟﺍ
 
ﻥِﻤ
 
ﻥﻭﺠﺭﹾﺨﻴ
 
ﹸﺓﹶﺫِﻤﹶﻼﱠﺘﻟﺍ
 
؟ﹸﺕﺎﻋﺎﺴﻟﺍ
 
ﻥﻴَﺃ
.
 
ﻲِﺘﻭﹾﺨﺍ
ِﺏﺎﹶﻐﻟﺍ
 
ﻲﹶﻟﺇ
 
ﻥﻭﺒﻫﹾﺫﻴ
.
 



______________________________________________________________ 
57 
 
13-дарс 
1
.
ﻤ
ﺩﺍ
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
ﺱِﺭ
 
нинг мавсуф-сифатлиги ъаыида мацлумот. 
Тщртинчи дарсда мавсуф-сифат щнтадан тщрт нарсада 
бир-бирига мутобиы бщлиши кераклиги айтилган эди. 
Юыоридаги мисолда эса кщринишидан шу ыоидага тескари 
бщлиб кщриняпти. Лекин аслида ундоы эмас, бунинг 
сабабини ъозир ыуйида билиб оламиз. 
1.
 
Рафц 2. Насб 
3. Жор
Иккиси ъам рафцдир. 
4.
 
Муфрад
5. Тасния 
 
6. Жам 
ﻤ
ﺩ
ﺱِﺭﺍ
– жам
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
– муфрад 
Бунинг сабаби шуки, ъар бир жамнинг тагида 
ﺎﻤﺠ
ﺔﻋ
ٌ
деган сщзнинг мацноси ётади. Бу
ﺎﻤﺠ
ﺔﻋ
ٌ
сщзининг мацноси 
кщплик бщлиб, лафзи муфраддир. Шундан келиб чиыыан 
ъолда айтишимиз мумкин бщладики, 
ﻤ
ﺩ
ﺱِﺭﺍ
 
дегани
ﺠ
ﻤﺎ
ﹸﺔﻋ
 
ِﺔﺴﺭﺩﻤﹾﻟﺍ
, яцни «мадрасанинг кщплиги» деганидир. Шунинг 
учун 
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
 
нинг муфрад келиши сабаби 
ﻤ
ﺩ
ﺱِﺭﺍ
 
нинг 
тагидаги жамоат сщзининг лафзи муфрадлигига биноандир.
7. Музаккар
8. Муаннас 
ﻤ
ﺩ
ﺱِﺭﺍ
 
– музаккар
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
– муаннас
Бунинг сабаби шуки, юыорида ъозир айтилгандек, ъар 
бир жамнинг тагида
ﹲﺔﻋﺎﻤﺠ
сщзининг мацноси ётади. Бу 
лафз эса охири 
«
ة
»
билан муаннасдир. Шунинг учун
ﹲﺓﺭﻴِﺜﹶﻜ
муаннас бщлиб, 
ﻤ
ﺩ
ﺱِﺭﺍ
 
нинг тагидаги муаннас лафз бщлмиш 
ﺎﻤﺠ
ﹲﺔﻋ
га мувофиы бщлиб келяпти. 


58_______________________

Араб
 
тили
 
дарслиги
 – 
таркиб
 
қоидалари

Download 5,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish