A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


 ,3 .9 .  «Tarixi  Yaminiy*



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet301/429
Sana01.01.2022
Hajmi6,54 Mb.
#294616
1   ...   297   298   299   300   301   302   303   304   ...   429
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

3 ,3 .9 .  «Tarixi  Yaminiy*
’’Tarixi  Y am iniy” 1  ( “Yamin  ud-davla  tarixi” )  asarining  ijodkori 
Utbiydir.  Uning  haqiqiy  ismi  Abu  Nasr  M uhammad  ibn  Abdujabbor 
Utbiy  (taxm.961 — 1077  yoki  1036)  bo'lib,  asli  Eronning  Ray  shahridan. 
Olimning  xonadoni  badavlat  va  nufuzli  zodagonlardan  bo'lib,  uning 
tog'alari  Somoniylaming  vaziri  sifatida  xizmat  qilishgan.
Abu  Nasr M uhammad  Utbiy ham yuqori davlat  lavozimlarida turgan, 
S o m o n iy la m in g  
Xurosondagi  noibi Abu Ali  ibn Simjur 
(989—998), 
so'ngra 
Z iy o riy la rd a n 2 
Shams ul-Maoliy Qobus  ibn  Vushmagir (998-1030)  ning 
shaxsiy  k o tib i, 
keyinchalik  G 'aznaviylardan’  Sabuktakin 
( 9 7 7 - 9 9 7 ) , 
S u lto n   M a h m u d  
(998—1030) hamda Sulton  Mas’ud (1031 —1041) saroyida 
x izm at  q ilg a n . 
Masalan,  Utbiy Sulton  M ahmudning elchisi sifatida 
(999) 
G a rc h is to n g a 4 
borgan,  keyin  Ganj  rustakda5  sohib  barid  bo'lib  ishlagan 
va  1023-yili 
Sulton  Mahmudning  amri  bilan  xizmatdan  chetlatilgan.
Yamin  (arab)  —  o   ng  q o ‘l,  Sulton  M ahm udga  B ag'dod  xalifasi  a l-Q o d ir  (991 — 1031) 
tom onidan  berilgan  laqab.  faxriy  nom .
lyoriylar— 927 — taxm inan  1090-yillarda  Eronning T abariston  ham d a Juijon  viloyatlarida 
hukm ronlik  qilgan  sulola.
h„L-  dznaV 'y^r  —  X uroson.  A lg'o n isto n   va  Shim oliy  H in d isto n   u stidan  977—1 186-yillari 
hukm roi,|,k qilgan  sulola.
G , -
h ‘;lon  ~   M u rg 'o b   daryosining  yuqori  o q im id a  ioylashgan  tarixiy  viloyat  Ja n u b d a 
'  C iani"S 
M arvarrud,  sharqda  G 'u r  va g 'a rh d a   lio d h iz.  H irot  viloyali  bilan  tutash.
rustak  -   B o d h i/n in g   sharqiy qism ida joylashgan  viloyat.
151


,otibIaming latif so‘zlari”) nomli asari bo'lib, u bizgacha yetib 
k elm ag a n 6 
Tarixi Yaminiy” amir Sabuktakin hamda Sulton  Mahmud 
z a m o n id a  
znaviylar imperiyasi  tarkibiga  kirgan  Afg'oniston,  Xuroson, 
X o ra zm  
Msman  Movarounnahming 9 75-1021-yillardagi ijtimoiy-siyosiy 
tarixini 
Sn 
etadi. Asarda Qoraxoniylaming Movarounnahrni bosib 
olishi 
(992- 
)  haqida  keltirilgan  ma’lumotlar benihoyat  qimmatlidir.
,\sar o 'rta  asr tarixshunosligiga  xos  og'ir saj  —  qofiyali  nasr 
u slu b id a 
•lgan.  Unda hukmron sinfning maqsad va manfaatlari himoya 
q ilin ad i, 
isan Sulton  Mahmud va uning yaqinlari  ko'klaiga ko'tarib 
m a q ta la d i. 
‘'ning bilan birga,  tarixchi  uzluksiz davom etgan  urushlar,  zulm, 
tu rli- 
an soliq va jarimalar tufayli xonavayron bo'lgan mehnatkash 
xalq n in g  
r turmushiga  ham  ayrim  o'rinlarda  ko'z  tashlab  o'tadi.
’’Tarixi Yaminiy” asarining arabcha  matni  1874-yili  Dehli,  1874-yili 
Ж
1
  va  1883-yili  Lohur  shaharlarida  chop  etilgan.  Undan  ayrim 
:halar  K.Shefer,  T.Nyoldeke,  G.Elliot  va  N.D ouson  tomonidan 
'suz,  nemis  va  ingliz  tillariga  taijima  qilingan.  Kitobning  forscha 
malari bo'lib, eng durusti Abu Sharif Nosih al-Jorbozaqoniy qalamiga 
‘4sub.  Bu  taijima  Eronda  1856,  1956  va  1966-yillari  chop  etilgan. 
mi  Londonda  1858-yili  Reynolds  ingliz  tiliga  taijima  qilgan.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   297   298   299   300   301   302   303   304   ...   429




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish