A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

3 .3 .6 .  «Kitob  al-m asolik  val-maniolik»
U shbu 
nomdagi yetti jildlik ulkan asami vatandoshimiz, davlat arbobi va olim 
Jayhoniv 
(870—942 halok bo'lgan) yoki Abu Abdulloh  Muhammad ibn Ahmad 
ibn  N asr 
al-Jayhoniy yaratgan.  U  Buxoroda  Somoniylar davlatida katta obro'ga 
ega bo lib, 
914-yildan  hayotining oxirigacha vazir bo'lib xizmat  qilgan.
O lim n in g  
asosiy  asari  tarixiy jug'rollyaga  oid  bo'lib,  u  yana  “ Kitob 
a l-m a m o lik  
fi  m a’rifiyi al-m am olik” ( “ M amlakatlami bilishda masofalar 
itobi 
)  deb  ham  atalgan.  Bu  kitob  o'z  davrida  juda  m ashhur  bo'lib, 
a rc h a  
keyingi  olim lar  Beruniy.  G ardiziy,  Idrisiy,  M uqaddasiy  va 
s n q a la r  
undan  qimmatli  va  ishonchli  manba  sifatida  foydalanganlar, 
■9  I  os  (sitatalar)  keltirganlar.
aah n ^ H i y   asarida  Sharq  mamlakatlari,  xususan  M ovarounnahr,  turk
1 a  ari 
to'g'risida  qimmatli  m a’lumotlar  bo'lgan.
149

---

Mazkur asar bizgacha  yetib  kelmagan  bo‘lsa-da,  uning  nomi 
barcha 
yirik olimlar asarlarida zikr qilinganligi va  Beruniy,  Ibn Xavqal, 
G ardiziy 
va  Avfiy  asarlarida  parchalar  keltirilganligi,  uning  qim m atli 
m anba 
ekanligidan  guvohlik  beradi.