Европейский Централный Банк (ецб)

Пул-кредитни тартибга солиш
 
Пул-кредитни тартибга солиш Япония Банки, Молия вазирлиги ва 
Иқтисодий ташкилотлар федерацияси («Кейданрэн»)томонидан амалга 
оширилади. 
Тартибга солишнинг асосий усуллари: ссуда фоизи нормасини белгилаш, 
пул-кредит тизими орқали ҳукумат билан ҳамкорликда ўтказиладиган 
маъмурий тадбирлар, мажбурий резервлар тизими, очиқ бозордаги ва 
хорижий валюталар билан ўтказиладиган операциялардир. 
Агар 70-йилларгача бўлган даврда маъмурий тартибга солиш устуворлик 
қилган бўлса, кейинчалик унинг аҳамияти пасайди, лекин бозор-қиймат 
усулларининг роли ошиб борди. 
Кредит-банк соҳасида умуман ноконсерватив иқтисодий курсга ўтилиши 
муносабати билан (1981 йилги қонунга асосан) банкларни фаолияти устидан 
давлатнинг маъмурий назорати бир мунча пасайди. 
Шунга қарамай тармоқларни ва юқори тадбиркорлик риски мавжуд 
бўлган ҳамда паст рентабелли бўлган объектларни кредитлаш давлатни 
қўлида қолди, қабул қилинган чора-тадбирлар давлат тартибга солиш 
тизимини тугалланганлигини эмас, балки уни қисман қайта қўрилганини 
англатади холос.
Ссуда капитали бозорида сокинликни юзага келиши, уни халқаро 
миллийлашуви ҳамда ўсиб бораётган фонд бозори қўринишида 
алтернативани пайдо бўлиши маъмурий тартибга солишни объектив 
иқтисодий асосини анча даражада тугатди ва Япония Банкини анъана бўлиб 
қолган классик инструментларга бўлган муносабатини қайта кўриб чиқишга 
мажбур қилди. Фоиз ставкасини эгилувчанлиги ошди, ҳисоб ставкаси бозор 
даражасигача кўпайтирилди. 
1971 йилдан бошлаб Япония Банки вексель бозорида операциялар 
ўтказишни бошлаб юборди, сўнгра уларга очиқ обуна тизимига ўта туриб 
давлат заёмлари облигациялари билан фаол операциялар ўтказишга киришиб 
кетди.Ҳукумат қимматли қоғозлар бозори ташкил қилинди ва қисқа 
муддатли капитал бозорида бошқа кенг операциялар бошланиб кетди. 
Япония Банки “банкларни банки” деб аталади, у хусусий кредит-молия 
муассасалари, корхоналар ва алоҳида шахслар учун келишувларни тузилиши 
бўйича ҳамкор ҳисобланади.

---

97 
У резерв депозитлар тизими деб аталувчи хусусий молиявий 
муассасалардан омонатларни сақлаш учун қабул қилади (бу тартиб 1957 
йилда қабул қилинган).
Бу тизимга қўшилган молиявий муассасалар Япония Банкига ўзларининг 
жорий ҳисоб рақамига депозит резервларининг маълум қисмини топширишга 
мажбурдирлар. 
Мабодо молиявий муассасаларга нақд пуллар етмай қолган пайтларда, 
улар Япония Банкига мурожаат қиладилар, банк уларга ссудалар беради. 
Улар бўйича фоиз, расмий фоиз ставкаси даражасидан келиб чиқиб 
аниқланади.