Европейский Централный Банк (ецб)

 
Европа марказий банклар тизимининг тузилиши 
 
ЕМБТ Европа иттифоқининг Европа марказий банки ва миллий марказий 
банклардан (ММБ) ташкил топган. Аммо аъзо давлатларнинг ММБ евро 
зонасига кирмайди ва ЕМБТ нинг махсус статусига эга бўлган аъзолари 
ҳисобланади. Уларнинг ҳар бирига ўзининг шахсий миллий валюта 
сиёсатини юритишга рухсат этилган, улар еврозона учун ягона валюта 
сиёсатига тааллуқли бўлган қарорларни ишлаб чиқишда ва амалга оширишга 
иштирок этмайди. 
ЕМБТ ЕМБ бошқарув органлари қабул қилган қарорлари билан 
бошқарилади, улар қуйидагилардан иборат: 

Бошқарув кенгаши; 

Ижро кенгаши; 

Бош кенгаш. 
Бошқарув кенгаши 
барча аъзоларнинг Ижро кенгаши ва аъзо 
давлатларнинг 
ММБ 
бошқарувчиларидан 
ташкил 
топиб, 
Валюта 
иттифоқининг тўлиқ иштирок этувчи ММБлари тенг ҳуқуқга эга 
ҳисобланади. Кенгаш Бошқарувчиларининг асосий вазифасига қуйидагилар 
киради: 

ЕМБТга юклатилган функцияларни бажариш учун зарур бўлган 
директиваларни ишлаб чиқиш ва қарорлар қабул қилиш; 

Ҳамдўстлик валюта сиёсатини шакллантиради, фоиз ставкаси ва 
ЕМБТининг резервини ташкил топиши ҳамда уларни амалга ошириш 
борасида директивалар ишлаб чиқади. 
Ижро кенгаши 
президентдан, вице-президентдан ва 4 та бошқа 
аъзолардан ташкил топади. Буларни барчаси валюта ва банк фаолияти 

---

43 
соҳасида профессионал тажрибага эга бўлган одамлар ичидан танлаб 
олинади. Улар Европа муҳокамасидан ўтиб, Европарламент ва ЕМБ 
Бошқарув кенгаши (агар у биринчи марта тасдиқланаётган бўлса Европа 
валюта институти Кенгаши) билан маслаҳатлашилгандан кейин, аъзо 
давлатлар ҳукуматининг давлат бошлиғи ёки ҳукумати тавсияси бўйича, 
яъни умумий розиликлардан кейин тайинланади. Ижро кенгашининг асосий 
вазифаларига қуйидагилар киради: 

ЕМБ Бошқарув кенгаши таклиф этаётган директива ва қарорларга мос 
валюта сиёсатини амалга ошириш борасидаги кўрсатма ва 
йўриқномаларни ММБга етказиш вазифасини бажаради; 

ЕМБ Бошқарув кенгаши уларга нимани буюрса шу вазифаларни 
бажаради. 
Бош кенгаш 
президент, вице-президент ва аъзо давлатларнинг ММБ лари 
барча бошқарувчиларини ҳамда ҳуқуқлари чекланган давлатларнинг ММБ 
бошқарувчиларидан ташкил топади. Бош кенгаш Европа валюта 
институтидан мерос бўйича ЕМБ қолган, яъни битта ёки ундан кўпроқ аъзо 
давлатларга қўйилган чегараланишларни учинчи босқичда ечиши керак 
бўлган вазифаларнинг натижаларини назорат қилади. Бош кенгаш яна 
қуйидаги вазифаларни ечишга ёрдам кўрсатади: 

ЕМБТ га консултатив ёрдам бериш вазифасини бажаради; 

Статистик маълумотларни йиғади; 

ЕМБ бўйича йиллик ва чораклик ҳамда ҳафталик йиғиладиган 
молиявий ҳисоботларни тайёрлайди; 

Барча ММБ банкларда ўтказаётган операцияларнинг бухгалтерия 
ҳисобини ягона стандартлаш тартибида юритади; 

ЕМБ аъзолик пул бадалини аниқлаш тартибини ишлаб чиқади, 
имзоланган шартномалар бўйича тадбирлар қабул қилади; 

ЕМБ хизматчиларини ишга қабул қилиш тартибини белгилайди; 

Ҳуқуқи чегараланган аъзо давлатларни миллий валюталари учун еврога 
нисбатан валюта курси фиксингининг зарурий охирги кўрсаткичларни 
тайёрлайди.