Toshkent moliya instituti «biznes va tadbirkorlik» kafedrasi

 

17.2. Importga ta’riflar va ularning  ishlab chiqaruvchilarga hamda iste’molchilarga ta’siri 

Xalqaro savdoni tartibga solishda eng ko’p qo’llaniladigan usul bo’lib tarif, ya’ni importga 

solinadigan bojxona boji hisoblanadi. 

Importga tariflarning maxsus va advalar turlari o’zaro farqlanadi. Maxsus bojlar import 

qilinayotgan tovarlar birligiga nisbatan o’rnatiladi. Masalan, 1 barel neftga nisbatan 2 evro. 

 

Advalar bojlar import qilinayotgan tovar qiymatiga nisbatan ma’lum foiz tariqasida 

belgilanadi. Masalan avtomobil xarid narxining 40%. 

 

Har ikkala turdagi import tariflarning oqibatlari deyarli bir xil bo’lib, buni biz quyidagi 

grafik vositasida ko’rib chiqamiz. 

 Aytaylik,  import tariflari joriy qilingunga qadar ichki ishlab chiqarish hajmi S1, ichki talab 

hajmi esa D1 teng bo’lgan. Talab va taklif o’rtasidagi farq (D1-S1) import hisobiga qoplangan. 

Mamlakat iqtisodiyoti yopiq bo’lganida  baholar darajasi Re ga  teng, talab va taklif muvozanati 

esa E nuqtada o’rnatilgan bo’lar edi. Mamlakat iqtisodiyoti ochiq bo’lgani va importga 

cheklovlar yo’qligi tufayli milliy   bozordagi  narxlar         jahon bozori narxlari Rw bilan bir xil. 

Importga  tarif  joriy qilinishi natijasida ichki baholar Rw dan Rd ga qadar ko’tariladi. Natijada: