Chizma geometriyasi va muxandislaik grafikasi

 
95- rasm 
Yuqorida bayon qilinganlardan quyidagi xulosalarga kelamiz: 
•      Agar 
A 
nuqta  frontal  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida 
aylantirilsa,  mazkur  nuqtaning  frontal  proyeksiyasi  (markazi  aylantrish  o'qining 
frontal  proyeksiyasida  bo'lgan)  aylana  bo'yicha  gorizontal  proyeksiyasi 
Ox 
o'qiga 
parallel to'g'ri chiziq bo'yicha harakatlanadi. 
•      Agar  nuqta  gorizontal  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida  
aylantirilsa,   nuqtaning  gorizontal   proyeksiyasi   (markazi aylantirish   o'qining   
gorizontal   proyeksiyasida   bo'lgan)   aylana bo'yicha,  frontal  proyeksiyasi   
Ox 
o'qiga parallel  to'g'ri  chiziq bo'yicha harakatlanadi. 
Nuqtani  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida  aylantirish 
qoidalariga asosan umumiy vaziyatda joylashgan geometrik shakllarni xususiy yoki 
talab qilingan vaziyatga keltirish mumkin. 
1-misol. 
Umumiy  vaziyatdagi 
AB(A'B
‛
,  A"B") 
kesmani 
V 
tekislikka  parallel 
vaziyatga  keltirilsin.  (96-rasm).  Buning  uchun 
AB 
kesmaning  biror,  masalan 
B 
uchidan 
i
⊥
H 
aylantrish  o'qi  o'tkaziladi.  So'ngra  bu  o'q  atrofida  kesmaning 
A'B
‛
gorizontal  proyeksiyasini 
A'B
‛
∥
Ox 
vaziyatga  kelguncha  aylantiramiz. 
Bunda
AB
kesmaning 
A" 
nuqtasi 
Ox 
bo'yicha  harakatlanib, 
A"
1
vaziyatni  egallaydi. 
Hosil  bo'lgan 
AB 
kesmaning 
A
‛
1
B
‛
1
va 
A"
1
B"
1
yangi  proyeksiyalari  V  tekislikka 
parallelligini  ko'rsatadi.  Shakldagi 
α
  burchak 
AB 
kesmani 
H 
tekislik  bilan  hosil 
etgan burchagi bo'ladi. 

---