Chizma geometriyasi va muxandislaik grafikasi

6.3.Geometrik  shaklni  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q 
atrofida aylantirish. Nuqtani aylantirish. 
H 
va 
V 
tekisliklar sistemasida 
A 
nuqta va 
i
 aylantirish o'qi berilgan (94-rasm). 
Agar 
A 
nuqtani 
i
⊥
V 
aylantirish  o'qi  atrofida  harakatlantirsak,  mazkur  nuqta 
V 
tekislikka  parallel 
V
1
tekislikda  radiusi 
OA 
ga  teng  aylana  bo'yicha  harakatlanadi. 
Shuningdek, 
A 
nuqtaning  gorizontal  proyeksiyasi 
V
1N 
izi  bo'yicha  harakat  qiladi, 
frontal proyeksiyasi esa aylana bo'yicha harakat qiladi (95- rasm
).
 
B 
nuqtaning 
H 
tekislikka perpendikulyar 
i
 o'qi atrofida aylantirilishi 8-a rasmda 
ko'rsatilgan. 
B 
nuqta 
B
1
vaziyatga  radiusi 
OB
ga  teng  aylana  bo'yicha 
H 
tekislikka 
parallel  bo'lgan  N
1
  tekislikda  harakatlanib  keladi.  Bunda 
B 
nuqtaning  gorizontal 
proyeksiyasi  aylana  bo'yicha,  frontal  proyeksiyasi  N
1
  tekislikning  N
1V
izi  bo'yicha 
harakatlanadi. (95-rasm).
5
 
 
94- rasm 
                                                             
5
 
R. Xorunov  “ Chizma geometriya kursi” O’qituvchi nashriyoti  1997 yil 79-bet 
 

---