Ma’ruzalar manti Mualliflar: dots. Qobilov S. S. k o’q. Samatov J. A. Samarqand – 2011

Programmalash  tizimi  programmaviy  sistema  bo’lib,  bitta yoki  bir  

nechta kirish (boshlang’ich ) tillari  yordamida  programmani  tuzish  va  ijro  

etishni taminlaydi. 

Tizimlar  bir  yoki  ko’p  tilli  bo’lishi  mumkin. Ko’p  tilli  tizimlar  

yordamida  biz  programmani  bo’laklarini  har  xil  til  yordamida  loyihalashimiz  

mumkin. Bunday  tizimlarda  yangi  tillarni  qo’yish  imkoniyati  ham  beriladi.             

Programma   nuqtai  nazardan  programmalash  tizimi  modullar  

to’plamidan iborat.  Har  bir modul  maxsus   funksyalar (ishlar,vazifalar) ni   

bajaradi. Zamonaviy  tizimlar  quyidagi  komponentlardan  iborat: 

          a) Kirish  tili.  Bu  til  yordamida programma  tuziladi. 

          b) Translyator. Kirish  tilida  yozilgan  programmani  mashina  yoki  

boshqa  tilga tarjima  qiluvchi   maxsus  programmaviy  modul(tizim). 

          d) Tahrirlovchi. Programma  matnini  tashkil  qilish  va  matn  ustida  turli    

---

 

17 

 amallarni  bajaruvchi  qismprogramma.  

          e) Taxlovchi. Programmani  tekshirish  bosqichlarini  shu  modul  

yordamida  bajarish  mumkin.taxlashning statik (matn tahlili) va dinamik 

(boshlang’ich  malumotlar  bilan       programma  ishini  tekshirish) turlari  mavjud.    

          f) Optilizator. (Optimallovchi). Programma  tarjima  qilingandan  keyin 

hamma  vaqt  ixcham  va  qulay  bo’lmaydi.  Hosil hosil  bo’lgan  obekt