•davr nashriyoti t o s h k e n t

3 8  

#"

Katapultatsiya qilinuvchi o ’rindiq

Uchuvchi apparatlarning tezli­

gi osha borgan sari  konstruktor­

lar noxush omilga duch  kelishdi: 

uchuvchi soatiga 800 km va un­

dan ortiq tezlikda uchib ketayot- 

gan  samolyotni  tark etayotgani- 

da  mustaqil  ravishda  kabinadan 

chiqib keta olmaydi,  shitob bilan 

urib turgan havo oqimi uni chiqib 

ketgani  qo'ymaydi.  Uchuvchini 

majburiy ravishda turtib chiqarib 

yuborish  uchun  katapultatsiya 

qilinuvchi  o'rindiq  -   murakkab

va katta konstruksiya o'ylab topildi.  (Katapulta -  uchuvchi yoki kosmo- 

navtni  parashut bilan tushish  uchun apparat ichidan avtomatik ravish-

Uchuvchining bur- 

ni  va  og'zi  katapultatsiyadan 

oldin  kislorodli niqob yoki yuz- 

ga tushirib qo'yiladigan shlyom 

bilan berkitilgan.  Uchuvchining 

tanasini  mahkam  ushlab  tu­

radigan  va  og'irlikga  bardosh 

berishga  yordam  beradigan 

maxsus  kostum lar ham  ishlab 

chiqildi.

O 'rin d iq n in g

otilishi.

U chuvchi 

15-20- 

m a rta g a c h a  

o shib  ketgan 

o g 'irlik n i his qiladi

B ir xil tu tib  tu ru v c h i 

p a ra s h u tn in g  ch iq ishi 

uchu vchinin g  

a ylanishini to 'x ta ta d i

U chuvchi

o 'rin d iq d a n

ajraladi

U chuvchi o 'tirg a n  

o 'rin d iq  

s a m o lyo td a n  

xa vfsiz m aso fag a  

u lo q tirila d i

A so siy p a ra sh u tn in g  

c h iq ish i va 

pasayish

Katapultatsiya sxem asi

---