Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

E’tibor qarating! Giyohvandlik vositalari bilan bog‘liq jinoyatlar 

JKning  XIX-bobidagi  270-271,  273-278-moddalarda  alohida  nazarda 

tutilgan.Giyohvandlik  vositalari,  psixotrop  moddalar  va  prokursorlar 

bilan bog‘liq jinoyatlarning kriminalistik tavsifi ularni JK moddalarida 

berilgan  tushunchalariga  asoslanadi  va  umuman  quyidagi  holatlarni 

o‘z ichiga oladi. 

---

 

530 

Giyohvandlik  vositalari  yoki  psixotrop  moddalarni  qonunga  xilof 

ravishda  egallash  jinoyati,  ularni  qo‘lga  kiritish  usuli  qonunga  xilof 

ekanligi, chunonchi o‘g‘irlik, firibgarlik, talonchilik, bosqinchilik tarzida 

bo‘lganligi,  shaxs  ilgari  ham  bunday  qilmish  bilan  shug‘ullangan, 

ta’magarchilik,  o‘z  mansab  mavqeini  suiiste’mol  etgan,  o‘zlashtirish 

yoki rastrata qilish yo‘li bilan, ko‘p miqdorda, uyushgan guruh tarkibida 

tajovuz  qilgan,  hatto-o‘ta  xavfli  retsidivist  ekani  albatta  sinchkovlik 

bilan  aniqlanmog‘i  lozim.  SHuningdek,  giyohvandlik  vositalari  yoki 

psixotrop  moddalari  qaysi  joydan  qonunsiz  egallangan va  ularni  kimlar 

orqali  sotish,  tarqatish  mo‘ljallanganiga  alohida  e’tibor  berilishi  zarur. 

Giyohvandlik  vositalari  va  psixotrop  moddalarni  kontrabanda  qilish 

uchun alohida javobgarlik belgilangan. 

Giyohvandlik  moddalari  yoki  psixotrop  moddalarni  boshqalarga 

o‘tkazish  va  shu  maqsadda  tayyorlash,  olish,  saqlash,  tashish,  jo‘natish 

kabi  xatti-harakatlar  mazkur  jinoyatlarning  eng  jiddiy  turi  hisoblanadi. 

Jinoyatning  predmeti  bo‘lgan  giyohvandlik  vositalari  va  psixotrop 

moddalarning  miqdori  ko‘p  bo‘lmasa,  ozginadan  ko‘proq  yoxud  ko‘p 

bo‘lsa,  jazo  me’yori  ham  keskin  o‘zgaradi.  SHu  bois  jinoyat 

predmetining nimadan iborat ekani va qancha ekanligi albatta ekspertiza 

yo‘li  bilan  isbotlanmog‘i  shart.  Tergov  jarayonida  ayblanuvchining 

shaxsi,  ayniqsa  ilgari  ham  shunday  jinoyatlar  uchun  mahkum  etilgani, 

uning uyushgan guruh a’zosi ekanligi aniqlanishi zarur. Jinoyatni o‘quv 

yurtlarida  yoki  o‘quvchilar,  talabalar  o‘quv,  sport  yoki  turli  jamoat 

tadbirlarini  o‘tkazayotgan  joylarda,  shuningdek  ozodlikdan  mahrum 

etish jazosi o‘taladigan joyda sodir etilishi ayniqsa xavfli hisoblanadi.  

Bu xil jinoyatlarda giyohvandlik vositalarining manbalari va ularni 

olgan, sotgan, iste’mol qilganlar doirasini to‘la aniqlash juda zarur. Agar 

bunday  shaxslarda  sotish,  daromad  olish  maqsadi  aniqlanmasa,  ular 

faqat  giyohvandlik  vositalarini  o‘zi  iste’mol  qilgani  yoki  boshqa 

maqsadlarda tayyorlagani, saqlagani uchun javobgarlikka tortiladi.  

Boshqalarni  giyohvandlik  vositalari  yoki  psixotrop  moddalarni 

bepul  iste’mol  qilishga  aldab  chorlash,  o‘rgatish,  dalolat  qilish,