'hujayra biologiyasi I. A. Abdulov

2.  Hujayralarni  ikkita  asosiy  guruhi
Elektron  mikroskop  yaratilgandan  keyin  biologlar  har  xil  hujay- 
ralami  ichki’  strukturasini o ‘rgana olishdi. Bu tadqiqotlarning asosida 
aniqlandiki  hujayralar  ikkita  katta  guruhga  b o iin a r  ekan  bular  Pro- 
kariotlar va  Eukariotlardir(1.8  rasm).
1 
Gerald Karp.  Cell and Molecular  Biology.  USA,  2013,  «Wiley».  78-80 p.
22

---

'Sianabakteriyalar  taxminan  2,4  milliard  yil  ilgari  paydo 
boMishgan  va  biologiyada  bu  eng  qadimgi  urug‘lardan  bo‘lsa  kerak. 
Prokariot hujayralar bu  bakteriyalar,  eukariot hujayralar bu  eng  soda, 
zamburug‘ lar, o ‘ sim liklar. Hozir anniq aytib bo‘ lmaydi qachon prokariot 
hujayralar  birinchi  marotaba  yer  yuzasida  paydo  bo;lishgan.  Lekin 
birinchi marta 2,7 milliard yil oldin tog‘ jinslarida prokariotlar uchray 
boshlagan  va  atmosferada  0 2 paydo  bo‘la  boshlagan.  Eukariotlami 
paydo  bo‘lishi  ham  noaniq.Murakkab  ko‘p  hujayrali  hayvonlar 
birdaniga 600 million yil oldin paydo bo‘lgan, lekin ayrim m a’lumotlar 
bo‘yicha sodda eukariot organizmlar Yer yuzasida  1  milliard yil  ilgari 
ham  uchragan. 1.9  rasmdaorganizmlarnigasosiyguruhlarikeltirilgan. 
Bundan  bizga  m a’lumki  hayotni  “tez-tez”  paydo  bo‘lishi.  Prokariot 
va eukariot hujayralarni  solishtirib o ‘rganishi bizga shuni ko‘rsatadiki 
ularni  orasida  farqlar  ko‘p  lekin  albatta  umumiy  tomonlari  ham  bor 
(1.8-rasm).