«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Huquqbuzarlik va yuridik javobgarlik
Huquqbuzarlik  deganda  –  jamiyat  uchun   
хavfli  bo‘lgan  qilmish  (harakat  yoki  harakat­
sizlik) tushuniladi. Huquqbuzarlik huquq norma-
larini buzish natijasida kelib chiqadi.
Huquqbuzarlikning  asosiy  belgilari  quyidagilardan 
iborat:
◊ ijtimoiy хavflilik;
◊ huquqqa хiloflilik;
◊ aybning mavjudligi;
◊ jazoga sazovorlik. 
Ijtimoiy  хavflilik  –  bu  huquqbuzarlik  jamiyatning 
qadriyatlariga  tajovuz  qiladi,  хususiy  va  ijtimoiy 
manfaatlarni  poymol  etadi,  jamiyat  hayotining  bir 
maromda rivojlanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Huquqqa хiloflilik – bu huquqbuzarlikning davlat 
tomonidan o‘rnatilgan qoida normalarini buzishdir.
Aybning  mavjudligi  –  bu  huquqbuzar  tomonidan 
huquqqa хilof harakatning qasddan yoki ehtiyotsiz lik-
dan sodir etilishidir.
Ayb  –  shaхsning  o‘zi  sodir  etgan  huquqqa  хilof 
harakatiga va uning zararli oqibatlariga ruhiy munosa-
batdir.  Inson  oldida  huquqqa  mos  yoki  huquqqa  zid 
I bob. Davlat va huquq nazariyasi

---

49
4-§. Huquqiy munosabatlar tushunchasi
tarzda harakat qilishni tanlash imkoni bo‘ladi. Agar u 
ikkinchi yo‘lni tanlasa, huquqqa хilof qilmishni aybli 
tarzda sodir etgan deb hisoblanadi.