|
Axborot turlari.
Axborotni turli belgilarga karab tasniflash mumkin:
1. Olish usuli buyicha axborot kuyidagi natijaga kura ajratiladi:
a) tadkikotni olib borish chogida bevosita surov utkazish orkali;
b) davriy va maxsus adabiyotlarni urganish;
v) mahlumotlarni telefaks yoki tayyorlangan magnitli tashuvchilar vositasida uzatish.
2.
kayta ishlash usuliga kura, mahlumotlar birlamchi, ikkilamchi, xosila, mantikiy xulosa va yakunlarga
bulinadi. Jumladan boshlangich axborot odatda muxitda yuz beruvchi jarayonlarni kuzatish natijasida shakllanadi va
kayta ishlanmasdan kayd etiladi. Ikkilamchi axborot uz asosiga kura birlamchi mahlumotlarga tayanadi. Xosila
axborot dastlabki, ikkilamchi yoki boshka axborotni kayta ishlash natijasidir.
3. Tadkikot obhekti nuktai nazaridan axborot eng avvalo tashki makromuxit tahsirini xisobga olgan xolda
mahlumotlar bazasini yaratish va avtomatlashtirilgan mahlumotlar banklaridan foydalanish uchun ancha asoslangan
yunalishni tanlash maksadida bozor extiyoji va talablarini urganishga yunaltirilgan.
4. Funktsional vazifasiga kura axborotni kuyidagicha klassifikatsiyalarga ajratish mumkin:
a) yangi tovarlarni ishlab chikarish va sotishda bozorda firmaning moliyaviy va iktisodiy axvoli kanday bulishini
ochib beruvchi axborot;
b) bozorning anik segmentida rakobatchilar xolatini ifodalovchi axborot va xokazolar.
5. Vazifasiga kura, axborot mahlumotnoma, tavsiyanoma, mehyoriy, va signalli turlariga bulinadi.
Mahlumotnoma axborot kuprok tanishtiruvchi xususiyatiga ega, obhektlarning kancha barkarorligi belgilarini
tavsiflaydi va mahlumotnomalar (spravochniklar) tizimi shaklida namoyon buladi.
Xorijiy mahlumotnoma axborotini avtomatlashtirilgan mahlumotlar banki orkali olish mumkin, ularning
soni yildan-yilga uzluksiz kupayib bormokda.
Tavsiyanoma axborot uz navbatida bosma nashrlarda ehlon kilingan va tijorat mahlumotlar bazalaridagi
mahlumotlar taxliliga asoslangan maxsus tadkikotlarni utkazish natijalariga kura shakllanadi.
Meyoriy axborot asosan ishlab chikarish soxasida shakllanadi va foydalaniladi.
6.Takdim etish usuliga kura axborot matn, jadval, matritsa, grafik va dinamik katorlarga bulinadi. Matn axboroti
eng kup rasmiylashtirilgandir, shu bois uni kayta ishlash uchun xozirgi paytda gipermatn dastur tizimi kurinishida
maxsus dasturiy vositalar kullanilmokda.
7. Axborot o’zining barkarorligiga kura uzgaruvchan, shartli-doimiy va doimiyga bulinadi. Uzgaruvchan axborot
obhektlar ishlashining mikdoriy va sifat xususiyatlarini aks ettiradi. SHartli-doimiy va doimiy axborotlar muxitning
doimiy ulchamini aks ettiradi, shu bois ular uzok vakt mobaynida uzgarmas bulib koladi.
Axborot texnologiyalari xozirgi kunda barcha soxalarda keng qo’llanilmoqda va jadal rivojlanmoqda.
Tibbiyot soxasi xam bundan mustasno emas.
Sog’liqni saqlash tizimini barcha yo’nalishlarida axborot texnologiyalari katta ro’l o’ynamoqda. Axborot
texnologiyalarini tibbiyotda qo’llanilishi, soxani aniqi shlashi va effektiv boshqarishga olib kelmoqda.
Tibbiyotdagi axborot oqimini tashkillash, o’rganish va boshqarishni tibbiyot axborot texnologiyalari sifatida
o’rganilmoqda.
Xozirda, xorijda tibiyot axborot texnologiyalari aloxida fan sifatida o’rganilmoqda. Tibbiyot aborot
texnologiyalari bu ikki soxa, tibbiyot va axborot texnologiyalarni birgalikdagi natijalari maxsuli xisiblanadi, bunda
tibbiyot o’zining bir qator masalalar-metodini qo’ysa axborot texnologiyalari buni yechish usullari va yo’nalishlarini
butun bir metodik taminlash bilan shug’ullanadi.
Tibbiyot axborot texnologiyalar o’rganish pridmeti bu tibbiy –biologik, klinik va profilaktik axborot
jarayonlar xisoblanadi. Tibbiyot axborot texnologiyalar o’rganish obhekti esa sog’liqni saqlashdi qo’llaniladigan
axborot texnologiyalari xisoblanadi. Tibbiyot axborot texnologiyalarni asosiy maqsadi, axoli salomatligini saqlash
sifatini oshirishni tahminlovchi, tibbiyotda axborot jarayonlarini, kompyuter texnologiyalarini qo’llagan xolda
optimallashtirishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
