Reja: Tibbiyot informatikasining asoslari

 

Tibiy qurilmali kompyuterlashgan tizimlar 

Maxsus  tibbiyot  axborot  tizimlarini  muxim  turlaridan  biri  bu  tibbiy  qurilmali  kompyuterlashgan  tizimlar 

ximoblanadi.  

Xazirgi  kunda  tibbiyotni  axborotlashtirishni  yo’nalishlaridan  biri  bu  tibbiy  qurilmalarni  kopg’yuterlashtiri 

xisoblanadi.  Kompyuterlarni  turli  o’lchov  asboblari  va  boshqarish  qurilmalari  bilan  birgalikda  ishlatilishi,  tibbiy 

amaliyotda bemorlar xolati xaqida mahlumot yig’ish va real vaqt oralig’ida mahlumotlarni qayta ishlash orqali uni 

xolatini  boshqarishni  avtomatlashtirishni  yangi  effektiv  usullarini  yaratish  imkonini  bermoqda.  Bu  jarayon, 

tekshirishlarni  qurilmali  usullari  va  intensiv  terapiyani  yanada  sifatli  darajaga  ko’tarish  imkonini  beruvchi  tibbiy 

qurilmali kompyuterlashgan tizimlar yaratilishiga olib keldi. Bunday tizimlarni o’ziga xos bulgan jixatlaridan biri bu 

–  tekshirish  obheklari  bilan  bilvosita  birgalikda  aniq  vaqtlar  oralig’ida  ishlashidir.  Ular  juda  murakkab  dasturiy-

qurilmali  jamlanmalardan  iborat.  Tibbiy  qurilmali  kompyuterlashgan  tizimlar  bilan  ishlashda  xisoblash 

qurilmalaridan tashqari,  maxsus  tibbiy  qurilmalar,  asboblar,  texnikala va  mexanizimlar,  aloqa  vostialari  xam kerak 

bo’ladi. 

Bunda  tizimlarga  eng  odidiy  misol  sifatida  poeratsiyalar  jarayonida  bemorlarni  xolatini monitoring  qilish 

tizimlari, kompyuter tomografiyasi, UZI, turli laboratoriya analizlarini bajaruvchi qurilmalarni keltirish mumkin. 

 

Tibbiy qurilmali kompyuterlashgan tizimlarni uchta asosiy qismilarga ajratish mumkin: tibbiy, qurilmali va 

dasturiy ta’minot. 

Bunda  tibbiy  ta’minot  tanlangan  tibbiy  doiradagi  masalalarni  tizim  qurilma  va  dasturiy  qisimlari  bilan 

birgalikda  yechish  usullarini  o’zichiga  oladi.  Tibbiy  ta’minotga  bir  qator  metodlar  yaniy  ulchanadigan  fizologik 

parametrlar va ularni o’lchash metodlari, bemorga tasir etuvchi usular va ruxsat etilgan tahsir chegaralari kiradi.  

Qurilmali ta’minot deyilganda tizimni tibbiy-biologik malhlumotlarni olish, davolash tasirini ko’rsatish va 

xisoblash texnikasi vositalarini texnik qisimlari tushiniladi.  

Dasturiy  ta’minotga  butun  tizimni  ishlashini  tahminlovchi  tibbiy-biologik  axborotlarni  matimatik  qayta 

ishlash metodlari, algoritmlar va dasturlar kiradi.