Korxonalarda moliayviy resurslarni boshqarishni samarali tashkil etish

 

2-      ’yi  a xul  a 

 

Asosiy  fondlarni  jalb  qilish  va  korxonalar  balansiga  qabul  qilish  vaqtida 

asosiy vositalarning miqdori miqdor jihatidan asosiy fondlarning qiymatiga yuqori 

keladi. Keyinchalik asosiy fondlarni takror ishlab chiqarish jarayonida qatnashishi 

natijasida  ularning  qiymati  2  ga  ajratiladi:  bir  qismi  eskirishga  teng  bo’ladi, 

ikkinchi qismi amaldagi asosiy fondlarning qoldiq qiymatiga teng bo’ladi 

Korxonalarning moliyaviy resurslari ular resurslarining  bir qismi bo’lib, bu 

resurslar  pul  shaklida  amal  qiladi.  Resurslarning  pul  shaklida  amal  qilishi 

moliyaviy  resurslar  mohiyatan  tavsifining  ajralmas  qismi    hisoblanib,  bu  narsa 

ularni  korxona  ning  boshqa  resurslari  ko’rinishlaridan,  xususan,  ishlab  chiqarish 

vositalari  (dastgohlar,  mashinalar,  xom  ashyo  va  materiallar,  ishlab  chiqarishga 

---

55 

 

mo’ljallangan binolar va shunga o’xshashlar)dan farq qiladi. buni inobatga olgan 

holda  korxona  vositalarining  “pul  shakli”  va  “pul  qiymati”  tushunchalarini 

farqlamoq  lozim.  “korxona  vositalarining  pul  qiymati”  tushunchasi,  odatda,  pul 

mablag’larining o’zini emas, balki turli maqsadlar uchun mo’ljallanilgan vositalar 

va fondlar (masalan, asosiy fondlar)ning qiymat jihatidan baholanishini anglatadi. 

  Korxonalar  doirasida  shakllantiriladigan  moliyaviy  resurslarning  o’lchami, 

zaruriy  kapital  quyilmalarni  moliyalashtirish,  aylanma  mablag’larni  ko’paytirish, 

hamma  turdagi  moliyaviy  majburiyatlarni  amalga  oshirish,  ijtimoiy  xarakterdagi 

ehtiyojlarni ta’minlash imkoniyatlarini aniqlaydi. 

Debitorlik  va  kreditorlik  majburiyatlari  hisob-kitoblarning  doimiy  yoMdoshi 

hisoblanadi.  To’lov  muddatining  cho’zilib  ketishi  korxonalar  moliyaviy  holatiga 

salbiy ta‘sir qiladi. 

Moliyaviy  mustaqillik  koeffitsienti  sanoat  korxonasining  moliyaviy  holatiga 

baho berishdagi asosiy nisbiy ko’rsatkichlardan biridir. Bu koeffitsient korxona o’z 

mablag'lari  manbalarining  balansi  jamiga  nisbati  tariqasida  aniqlanuvchi  nisbiy 

ko’rsatkichdir. Boshqacha aytganda, moliyaviy mustaqillik koeffitsientini aniqlash 

uchun  korxonaning  o’z  mablag’lari  manbalari  jami  summasi  balansining  jami 

summasiga bo’lish kerak. 

---

56