Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari

 Intizomiy  javobgarlik.  Hozirgi  zamon  mashinasozlik  sanoati  fan  va  texnika 

taraqqiyotining  hamma  yutuqlarini  o'zida  jamlagan  murakkab  dargoh  hisoblanadi.  Unda  oddiy 

tokarlik stanogidan tortib zamonaviy programmalashtirilgan agregat stanoklarigacha, oddiy yig'ish 

maydonidan  boshlab,  mukammallashtirilgan  konveyer  liniyalarigacha  ishlaydi.  Bunday 

mashinasozlik zavodlari sexlarida bir necha yo’zdan tortib, bir necha ming nafargacha ishchilar 

mehnat qilishi mumkin. 

Bunday  katta  sanoat  korxonasida  mehnat  intizomini  saqlash,  xavfsiz  ish  olib  borishning 

asosi hisoblanadi. Har bir sanoat korxonasi o‘z ichki tartib-qoidalarini ishlab chiqadi. Bu tartib-

qoidalarning  barchasi  xavfsiz  va  sog‘lom  mehnat  sharoitini  ta’minlash,  jarayonlarni  normada 

bajarishga  qaratilgan.  Talablarni  bajarmaslik  baxtsiz  hodisalarga  olib  kelishi  mumkin. 

Shuningdek, ishchi-xizmatchilarning tartib-qoidalarga amal qilmasligi ish rejimining buzilishiga, 

kasallik, baxtsiz hodisa, zaharlanish va boshqa hodisalarning sodir bo‘lishiga olib kelishi mumkin. 

Ular uchun intizom javobgarligi ta’sis etilgan. 

Bu  javobgarlik  ishchilar  uchun:  ogohlantirish,  hayfson  e’lon  qilish,  jiddiy  hayfson  e’lon 

qilish, uch oy muddat bilan oyligi kam bo‘lgan ishga o‘tkazish yoki shu muddatga past razryad 

ishga o‘tkazish, ishdan bo‘shatish kabi tartibda amalga oshiriladi. 

Rahbar  shaxslar  uchun  javobgarlik  ogohlantirish,  hayfson  e’lon  qilish,  bir  yilgacha 

lavozimini pasaytirish, ishdan bo‘shatish yo‘li bilan olib boriladi.  

Ishchilar korxona rahbarlari, sex va bo‘lim boshliqlari tomonidan  intizom javobgarligiga 

tortilishi  mumkin.  Rahbar  xodimlar  esa,  yuqori  rahbarlik  xodimlari  tomonidan  intizomiy 

javobgarlikqatortilishi mumkin. Rahbar xodimlar jamoa bitimida ko‘rsatilgan talablarni,  yuqori 

tashkilot  buyruqlarini  bajarmaganliklari    va  asosan  xavfsizlik  texnikasi,  sanoat  sanitariyasi  va 

gigiyenasi talab-qoidalariga amal qilmaganligi uchun javobgarlikka tortiladilar.