Mikrobiologiya va immunologiya

Shigellalar –dezenteriya qo‘zg‘atuvchisi. 
Dizenteriya (ichburug‘) o‘tkir yuqumli kasallik bo‘lib, asosan, yo‘g‘on ichak 
zararlanadi  va  organizm  zaxarlanadi.  Dizenteriyani  bir  gurux  bakteriyalar 
qo‘zg‘atadi.  Shigella  urug‘ini  1919  yilda  A.Kastellani  va  Chalmers  birinchi  bor 
aniqlagan  olim.  K.Shiga  sharafiga  qo‘yishni  taklif  etishgan.  Shigellalar  keltirib 
chiqaradigan kasalliklar barcha ichak infeksiyasi kasalliklarining 20-60% ni tashkil 
qiladi  va  ular  bakterial  dizenteriya  yoki  shigellyoz  deb  ataladi.  “Dizenteriya” 
nomini  tibbiyot  olamiga  Gippokrat  olib  kirgan.  XIX  asrga  kelib  ayrimdizenteriya 
kasalliklari  protozoy  tabiatli  ekanligi  aniqlandi  va  u    dizenteriya  amyobasi  deb 
atala boshlandi. 
Morfologiyasi. Shigellalarni boshqa enterobakteriyalardan farqi -xivchinlari 
yo‘q,  shu  sababli  harakat  qilmaydi.  Boshqa  xususiyatlari  enterobakteriyalardagi 
kabi. Fleksner shigellasini ayrim shtammlarida tukchalar borligi aniqlangan. 
O‘sishi.  Fakultativ  anaerob,  oddiy  pN  6,2-7,2  bo‘lgan  oziqli  muhitlarda 
yaxshi  ko‘payadi.  Ploskirev,  Endo  muhitlarida  mayda,  nozik,  rangsiz,  xiraroq  S-
koloniyalar  hosil  qiladi.  Go‘sht-peptonli  bulonda  bir  xil  quyqa  hosil  qilib 
ko‘payadi.