Mikrobiologiya va immunologiya

Kasallikning  odamlardagi  patogenezi.  Infeksiya  manbai    bemor  yoki 
bakteriya  tashib  yuruvchi  odam  hisoblanadi.  Kasallik  asosan,  havo-tomchi  va 
chang orqali yuqadi, ammo turli o‘yinchoq, idish-tovoq, kitob va boshqa buyumlar 
shuningdek  difteriya  qo‘zg‘atuvchisi  tushgan  oziq-ovqatlar  orqali  ham  yuqishi 
mumkin. 
 
Kasallikning  bolalar  va  kattalar  orasida  ko‘p  tarqalishida  bakteriya  tashib 
yuruvchi  kishilar  xavfli  hisoblanadi,  shuning  uchun  ularni  aniqlash  va  davolash 
muhim ahamiyatga ega. 
 
Kasallik  kuz-qishda  ko‘proq  uchraydi,  infeksiyani  epidemik  va  avj  olish 
davriyligi 7-9 yilni tashkil qiladi. 
 
Difteriya  korinebakteriyasining  kirgan  joyida  (tomoq,  ko‘z,  traxeya,  quloq. 
Burun,  teri,  jinsiy  a’zolar  va  boshqalar)  mahalliy  yallig‘lanish  rivojlanib  parda 
hosil bo‘ladi. 
Korinebakteriya kirgan joyida ko‘payadi va ekzotoksin hosil qiladi. Natijada 
umumiy  zaxarlanish  ro‘y  beradi.  Toksin  shilliq  qavatni  va  terini  yallig‘lantirib, 
nekrozga uchratadi, oqibatda kulrang, tarkibida ko‘p miqdorda difteriya tayoqchasi 
bo‘lgan  parda  hosil  bo‘ladi.  Toksin  qonga  so‘rilib,  nerv  hujayralari,  yurak 

---

46 
 
muskullari  parenximatoz  a’zolarini  chuqur  shikastlaydi  va  umumiy  zaxarlanishga 
olib keladi. Bemorlarning 90% ida  tomoq, so‘ngra burun difteriyasi qayd qilinadi.