Dorivor steviya o‘simligining oziq-ovqat va farmasevtika sanoatida mahsulotlar ishlab chiqarishdagi ahamiyati va uni mahalliylashtirish natijalari



Download 0,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana31.12.2021
Hajmi0,56 Mb.
#277445
1   2   3   4
Bog'liq
Макола-1

Amaliy  tavsiyalar.  20  yillik  amaliy  tadqiqotlar  natijalarining  ko‘rsatishicha 

S.rebaudiana 

introduksiya 

sharoitida 

ontogenezning 

barcha 


bosqichlarini 

muvaffaqiyatli  o‘tashi,  urug‘dan  ko‘payish  xususiyati,  tabiiy  ekilishi,  manfiy 

haroratga  chidamliligi,  zararkunadalar  bilan  zararlanmasligi  hamda  Surxondaryo 



 

 

viloyati Sho‘rchi tumanida yetishtirilganda barg tarkibidagi steviozid miqdori (vatani 



Paragvay 6-7%), nisbatan ko‘p (12,5%gacha) bo‘lishligi amaliyotda aniqlandi.  

Urug‘ unuvchanligining saqlanishi - 3 yil bo‘lib, uni yanvar oyi 13

0

S haroratda 



plyonka  ostiga  0,2-0,3  sm  chuqurlikdagi  namlangan  tuproqqa  ekish  maqsadlidir. 

Bunda  bir  gektarga  7  kg  urug‘  sepiladi.  1  m.kv.  maydonda  480-500  urug‘  ko‘chat 

o‘stirish  optimaldir.  Urug‘  ko‘chatlarini  erta  bahorda  egatlarga  o‘tkazish,  o‘simlik 

balandligi 15-17 sm yetganda, mart - aprel oylarida 70x20 sm yoki 90x25 sm hatto, 

50x70 sm qo‘shqatorlik sxemalarda ham amalga oshiriladi. 

Mineral  o‘g‘itlar  bilan  oziqlantirish  ekishdan  oldin  I-  va  II-o‘rimdan  keyin 

bajariladi.  Vegetatsiya  davrida  sug‘orish  12-13  marta  ya’ni:  aprel,  may,  iyun,  iyul, 

avgust,  sentabr  va  oktabr  oylarida  o‘tkaziladi.  O‘rim  8-10  sm  dan,  vegetatsiyaning 

birinchi  yilida  avgust  va  ikkinchi  marta  sentabrda  o‘tkaziladi.  Introduksion 

eksperiment bo‘yicha olingan ma’lumotlardan S.rebaudiananing urug‘ yetishtiradigan 

plantatsiyalarini  Surxondaryo  viloyatida  Sho‘rchi  tumanida  tashkil  etish,  ekin 

maydonini  kengaytirib  mahalliy  reproduktiv  urug‘ni  va  quruq  bargli  massalarini 

olish,  steviozid  ishlab  chiqarish  uchun  foydalanish  mumkinligi  ilmiy  isbotlandi. 

Sho‘rchi  tumani  sharoitida  S.rebaudiananing  asosiy  urug‘  massasi  noyabrda  oyida 

pishib yetiladi (1 gektardan - 30 kg.gacha). O‘simlik uchun anemoxoriya xos bo‘lib, 

generativ  novdalar  yerdan  8-10  sm  balanlikda  o‘rilishi,  urug‘larning  mato  yuzasiga 

qoqib  -  terib  olinishi  maqbulligi  aniqlandi.  Oktabrda  yetilgan  urug‘lar  yuqori 

unuvchanlikka  ega  bo‘lishi,  noyabr  oyi  o‘rtalarida  esa  unuvchanlik  darajasining 

pasayishi kuzatildi.  

Va  nihoyat,  amlakatimizda  birinchi  marta  tipik  subtropik  iqlimli  Sho‘rchi 

tumani  sharoitida  1996  yildan  buyon  “Olloxyoroxun”  steviya  eksperimental  fermer 

xo‘jaligining  qo‘shma  ilmiy  tajriba  maydonida  O‘zbekiston  Milliy  universiteti  va 

Toshkent  Davlat  agrar  universiteti  hamda  Termez  Davlat  universiteti  olimlari 

J.Yu.Tursunov, 

M.M.Raximov, 

I.V.Bilolipov 

va 

A.M.Begmatovlar 



bilan 

hamkorligida  “Stevia  rebaudiana  hemsl”  nom  bilan  Davlat  reestriga  (9400611  va 

9400612  raqamlarda)  kiritilgan  subtropik  iqlimga  mansub  dorivor  steviya  - 

shirinlatgich  o‘simligi  yetishtirildi  va  mahalliy  iqlim  sharoitiga  to‘liq  moslashib  - 

madaniylashtirilgan ko‘p yillik, shirinligi yuqori - steviozid moddasi bargida - 12,5%, 

ekstraktida  -  46%  va  kukuni  (poroshogi)da  -  72,8%  bo‘lgan  hosildor,  sovuqqa 



chidamli  dala  sharoitida  tabiiy  gullab,  sifatli  urug‘  beradigan  yangi  “Stevia  - 

Surxon” formasi yaratildi (patent 4418, 1997 yil). 

 

Xikmatulla Allayorov, professor,  

“Olloxyoroxun” Steviya eksperimental fermer xo‘jaligi rahbari. 

 Abdusamat Begmatov, biologiya fanlari nomzodi, 

Termiz davlat universiteti dotsenti. 

Farxod Raximov, texnika fanlari doktori, 

Iqtisodiyot va sanoat vazirligi mas’ul xodimi. 

Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish