Nizomiy nomidagi тoshkenт davlaт pedagogika universiтeтi maтyoqubova тozagul rajapovna alisher navoiy hayoтi va ijodi fani bo’yicha o’quv qo’llanma



Download 1,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet96/104
Sana31.12.2021
Hajmi1,82 Mb.
#276765
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   104
Bog'liq
oLLVVLSJGBQnu45ThHwBmpV3vrC9RhJkPkcs8nKd

Dostondagi  hikoyatlar.  Navoiy  «Lisonut-tayr»ning  asosiy  qoliplovchi 
hikoyasi  Hudhud  rahbarligida  qushlarning  Simurg’ni  izlashlari  ichida  har  xil 
hajmdagi  hikoyat  hamda  munozaralar  berib  boradi.  Ular  ana  shu  qoliplovchi 
hikoyada  so’z  ketayotgan  maqsad,  masala  yoki  voqeani  to’laroq  yoritib  berishga 
                                                           
1
 Султонмурод Олим. Ишқ, ошиқ ва маъшуқ. – Т.: фан, 1992. 21 б. 


 
162 
yordam beradi. Asarda bunday  xarakterdagi 63 ta hikoyat berilgan. Bu hikoyatlar 
Navoiyning  yetuk  hikoyanavis  ekanligini  ko’rsatadi.    Ular  xilma-xil  yo’nalishda 
bo’lib,    bir  qanchasi  shayxlar,  avliyolar  hayoti  bilan  bog’liqdir.  Shayx  San’on, 
Najmiddin  Kubro  haqidagi  hikoyatlar  bunga  misol  bo’la  oladi.  Bu  va  boshqa  bir 
qator  hikoyatlarda  Navoiy  chinakam  muhabbatni  ulug’laydi.  Ishq  yo’lida 
o’zligidan kechgan, ma’naviy yuksak insonning ezgu fazilatlarini tasvirlaydi. 
Dostonda  ijtimoiy hayot bilan bog’liq bir qator hikoyatlar ham mavjud bo’lib, 
ularda  inson  mehnatining  qadrsizligi,  boylikka  hirs  qo’yish,  tamagirlik, 
tekinxo’rlik,  ayyorlik,  firibgarlik,  johillik  kabi  illatlar  qoralanadi.  Go’zal  podsho, 
qallob  zargar,  uquvsiz  bog’bon,  to’ymas  polvon    va  boshqa  hikoyatlar  shular 
jumlasidandir.  Shoir  hajm  jihatidan  turli  xil  bo’lgan  bu  hikoyatlarda  o’zining  
yuksak  badiiy  mahorat  egasi  ekanligini  namoyish  qila  olgan.  U  har  bir  hikoyat 
mazmuniga  monand  tarzda  badiiy  vosita  va  uslubni  tanlaydi.  Shoir  keltirgan 
hikoyatlar    doston  asosiy  g’oyasiga  mos  kelib,  uni  yanada  to’ldiradi  va 
qahramonlar ruhiy kechinmalarini yoritishga yordam beradi. 
 «Lisonut-tayr» dostonining tili Navoiyning boshqa dostonlari, she’riy asarlari 
tiliga nisbatan anchagina sodda va ravondir. Asardagi murakkab falsafiy mazmun, 
majoziy    tasvir  vositalarining  keng  qo’llanganligi  til  va  uslubni  yengil,  o’ynoqi, 
jonli  ham  tushunarli  bo’lishini  taqozo  qilgan.  Navoiy  xalq  og’zaki  ijodi,  undagi 
syujetlar, hikmatli so’zlar, ta’birlardan, hazil-mutoyibalardan unumli foydalangan. 
Umuman, dostonda inson ma’naviy kamoloti,  «Lisonut-tayr» Navoiy ijodida, 
qolaversa, o’zbek adabiyoti tarixida o’ziga xos o’rin egallaydi.   

Download 1,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish