K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Kislorodli birikmalar. Neft va neft mahsulotlarining asosiy or-
ganik kislotalarini naftenli guruhlar tashkil etadi. Ular R–COOH 
ko‘rinishidagi karbon kislotalarga taalluqlidir. Bunda R – ug-
levodorodli radikal; COOH – birikmaning kislota xususiyatiga ega 
ekanligini ko‘rsatuvchi karboksil guruhi. 
Naften kislotalar yuqori qaynash haroratiga (200°C dan yuqori) 
ega, xona haroratidagi zichligi 1 g/sm
3
 ga teng bo‘lgan, neft mah-
sulotlarida yaxshi eruvchi va suvda umuman erimaydigan moyli 
suyuqlikdir. 
Naftenli kislotalar ta’sirida qora metallar zanglamaydi, ammo 
rangli metallar (asosan, rux va qo‘rg‘oshin)ga jadal ta’sir ko‘rsatib, 
ularning tuzlarini hosil qiladi. Naftenli kislotalarning asosiy qismi 
neftning yonilg‘i-gazoyl fraksiyasi tarkibida bo‘ladi. 

---

14
Oksidlanish jarayonida neft mahsulotlari tarkibida molekulasida 
karboksil guruhdan tashqari gidroksil guruh (OH) ishtirok etuvchi 
oksikislotalar ham hosil bo‘ladi.