K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Rezinaning cho‘zilishdagi nisbiy uzayishi deganda, rezina ma-
terialning nisbiy uzunligining materialning dastlabki uzunligiga 
nisbati tushuniladi. 
Avtomobilning eng muhim rezina detallarini ta’mirlashda keng 
qo‘llaniladigan uch turdagi rezina materiallarining ba’zi standart 
ko‘rsatkichlari 10. 2- jadvalda keltirilgan. 
10. 2-jadval
Avtomobil shinalarini ta’mirlashda ishlatiladigan rezinalar
mexanik xususiyatlarining asosiy ko‘rsatkichlari
Nomlanishi
Uzilishdagi 
mustahkam-
lik chegarasi, 
MPa, kamida
Uzilishda-
gi nisbiy 
uzayishi, %, 
kamida
Uzilishdagi
qoldiq 
uzayish, %, 
kamida
Shor 
bo‘yicha 
qattiqligi
Protektor
14
450
–
55–65
Kamera
9
550
40
–
Ta’mirlash uchun 
qatlamli rezina
20
500–850
40
kamida 
45
Rezina materialning nisbiy va qoldiq uzayishi birgalikda rezi-
naning elastiklik xususiyatini tavsiflaydi. Nisbiy va qoldiq uzayish-
lar orasidagi farq qanchalik katta bo‘lsa, rezina materialning elas-
tiklik xususiyati shunchalik yaxshi bo‘ladi. 
Kauchuk va rezinalar mexanik xossalariga ko‘ra elastik (egiluv-
chan) jismlar va suyuqliklardan farq qiladi. Ular nisbatan kichik 
kuchlanishlarda ham yuqori qator deformatsiya xususiyatiga ega 
bo‘lgan yuqori molekulali birikmalardir. Bu xildagi deformatsiya