Suv ostida sakson ming kilometr

1 

N atriy xlorid -

 oddiy osh tuzi.

2 

Am algama  -

 biror metallning simobdagi aralashmasi

111

---

di.  Shunday  qilib,  faqat  natriy  sarflanadi,  uni  esa 

menga  dengiz  beradi.  Sizga  yana  shuni  ham  aytib 

qo'yayki,  nima  bo'lganda  ham  natriy  elementlari 

ruxnikidan ikki baravar kuchliroq.

-   Sizning  sharoitingizda  natriyning  afzalligi- 

ni  tushunib  turibman,  kapitan.  Dengizda  uni  is- 

tagancha  topish  mumkin.  Bu  juda  soz.  Biroq  oldin 

natriyni  xlorli  birikmadan  ajratib  sof  holga  kel- 

tirish  kerak-ku!  Buni  qanday  amalga  oshirasiz? 

Shubhasiz,  batareyalaringiz  xlorli  natriyni  elektro- 

liz1  qilishga  xizmat  eta  oladi,  biroq  adashmasam, 

elektrolizga  undan  olinadigandan  ko'ra  ko'proq 

natriy  sarflanadi.  Binobarin,  siz  yangi  olganingiz- 

dan ko'proq natriy sarflaysiz-ku!

-   Xuddi  mana  shuning  uchun  ham,  professor, 

natriyni  elektroliz  yo'li  bilan  olmayman,  balki 

toshko'm ir  yoqib,  uning  energiyasidan  foydalana- 

man.

-  Toshko'mir? Demak,  siz baribir yer bilan aloqa 

bog'lab turar ekansiz-da?

-  Yo'q.  Istasangiz uni dengiz ko'miri deb atashi- 

miz mumkin.

-  Demak, siz suvosti konlaridan toshko'm ir olish 

yo'lini topibsiz-da?

-   Siz  buni  o'z  ko'zlaringiz  bilan  ko'rasiz,  pro­

fessor. Faqat biroz sabr qiling: vaqt bemalolligi ham 

bardoshli bo'lishingizni taqozo etadi. Faqat bir nar­

sani  unutmang:  m en mutlaqo hamma  narsani  oke- 

andan  olaman.  U  menga  elektr  beradi,  elektr  esa 

«Nautilus»ga issiqlik, yorug'lik, harakat -  xullas, bir 

so'z bilan aytganda, hayot beradi!

-   Ammo  nafas  olish  uchun  havodan  boshqa 

hamma narsani.