Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

89 - САВОЛ: 
ТАРБИЯ ҚАНДАЙ САЪЙ-ҲАРАКАТЛАР 
ТИЗИМИДАН ИБОРАТ? 
ЖАВОБ: Тарбия – бу инсон шахси маънавий қиёфасини 
шакллантиришга қаратилган саъй-ҳаракатлар тизимидир. 
Тарбия – кенг маънода у ёки бу сифатларнинг ёки ижтимоий 
гуруҳларнинг мақсадларига мувофиқ одамларнинг янги авлод-
ларига аввалги авлодларнинг ижтимоий-тарихий тажрибасини 
узатиш воситаси билан жамиятнинг ривожланишини таъминлаш 
жараёни, тор маънода – ижтимоий институтлар доирасида ва 
таъсирида ижтимоий амалиётнинг ҳар бир доирасидаги ҳаётий 
фаолиятига ижтимоий вазифаларни ва ролларни бажаришга 
тайёрлаш мақсадида шахсни онгли, мақсадга йўналтирилган 
мунтазам шакллантириш жараёни.
Тарбиялаш ижтимоийлаштиришнинг асосий ҳалқаси бўлиб, 
ўқитиш билан узвий равишда боғлиқдир ҳамда таълим тизи-
мининг таркибий қисми ҳисобланади. 
Тарбия – бу маънавий манбалар ва ҳозирги замон талаблари ва
эҳтиёжларини назарда тутган ҳолда ўқитувчининг ўқувчи билан 
аниқ бир мақсадга қаратилган ўзаро оммавий ва назарий 
мулоқотидир. 

---

75 
Тарбия жараёнининг моҳияти ва жамият тараққиётидаги роли 
ниҳоятда беқиёс. Инсонни тарбиялаш, уни билим олишга, меҳнат 
қилишга ундаш ва бу хатти-ҳаракатини аста-секин кўникмага 
айлантириб боришдан иборат бўлади. 
КЎРСАТМА: Замонавий тарбия технологиялари асосида 
тарбиялаш ишларини олиб борувчилар қуйидагиларни эътиборга 
олиш керак:

тадқиқот объекти ва унда кечадиган жараёнлар тўғрисидаги 
маълумотларни қайта ишлаш; 

ҳодиса ва жараёнлар кечиши ҳақидаги даврий маълу-
мотларни мунтазам олиб туриш ва улар асосида оралиқ назоратлар 
олиб боришни; 

ихтиёрий жорий сўровларга ўша пайтнинг ўзида жавоб 
олиш, расмийлаштириш ва бошқаришга керакли тузатишлар 
кирита олиш; 

илмий, илмий-услубий манбалардан ахборотлар олиш тех–
нологиясининг оптимал вариантларини танлашни ва шу 
кабиларни.