Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

867 - САВОЛ: 
ДАВЛАТ ГРАНТЛАРИ ДЕГАНДА НИМА-
НИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Давлат грантлари – бу талабаларнинг ўқиши учун 
зарур бўлган ҳужжатларни давлат ўз зиммасига олиш имконияти. 
КЎРСАТМА: Грантлар ҳудудларнинг ижтимоий-иқтисодий 
ривожланишида олий маълумотли кадрларга бўлган эҳтиёжлардан 
келиб чиқиб белгиланади. 
868 - САВОЛ: 
ДАВЛАТ СТАНДАРТЛАРИ ДЕГАНДА 
НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Давлат стандартлари деганда таълимнинг зарур ва 
етарли даражаси ва ўқув юкламалар ҳажмига қўйиладиган асосий 
давлат талабларини белгилаб берувчи мезон тушунилади. 
КЎРСАТМА: Тадқиқот ишларини олиб боришда қайси фан 
ютуқларидан фойдаланишни режалаштирсангиз, ўша фанга 

---

549 
тегишли давлат меъёрий ҳужжатлари ҳамда ўша фан мақсад-
вазифалари эътиборингизда бўлсин ва улар ишингиз натижасини 
баҳолашда ҳамда айниқса илмий тадқиқот ишининг методологик 
асосларини ёритишда жуда қўл келади. 
869 - САВОЛ: 
ДАЛИЛ ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУНА-
СИЗ? 
ЖАВОБ: Далил деганда билим олишда исботлаш мантиғи ва 
қоидаларидан фойдаланиш маҳоратлари тушунилади. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишида фикрларни (тушунча, 
билим, қоида, қонун, қонуният ва шу кабиларни) далиллашда исбот 
методидан фойдаланган маъқул. Бунга сабаб исбот методи: исбот 
усулини танлаш; зарур ва етарли далилларни саралаш; хулосаларни 
таърифлаш (қарши усул, классификация); сабаб – оқибат 
алоқаларини аниқлаш; исбот, фикр, алгоритм, чизма, модель ва 
бошқа хил натижаларни белгили расмийлаштиришларни ўз ичига 
олади. 
870 - САВОЛ: 
ДАСТЛАБКИ НАТИЖАЛАР ДЕГАНДА 
НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Дастлабки натижалар қуйидагилардан иборат бўлади: 

тадқиқот объекти ҳақидаги маълумотлар; 

мавзу долзарблигини асословчи маълумотлар; 

ишчи гипотезани ифодалаш учун тайёрланган маълумотлар; 

мавзу бўйича йиғилган маълумотлар ва уларнинг таҳлилини 
тайёрлаш; 

адабиётлар асосида тайёрланган маълумотларни тизимларга 
ажратиш ва улардан тадқиқот жараёнида фойдаланишга кўрсатмалар 
тайёрлаш; 

тадқиқот объекти бўйича олинган маълумотлар ва воситаларни 
тадқиқотни олиб боришга қулай ҳолга келтириш учун керакли 
ҳужжатлар (бланкалар, қурилмалар, дастурлар, алгоритмлар ва шу 
кабилар)ни тайёрлаш; 

дастлабки натижалар бўйича ҳисоботлар ва тезис ёки 
реферат ёки мақолалар тайёрлаш ва ҳ.к. 

---

550 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишининг дастлабки босқич-
ларида тадқиқот йўналиши, мавзу аниқлангандан кейин, унинг 
долзарблиги ва мақсад – вазифалари белгилаб олинади. Бу муаммо 
қўйилишидаги вазифаларни тадқиқотнинг методологик асоси 
ишчи фаразлар ёрдамида амалга оширилади ва шу тариқа илмий 
тадқиқот иши олиб борилиб, муайян босқичларни босиб ўтгандан 
кейин бирин - кетин натижалар қўлга киритила бошланади.