Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

615 - САВОЛ: 
РЕЙТИНГ ТИЗИМИ ДЕГАНДА НИМАНИ 
ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Рейтинг – инглизча сўз бўлиб, унинг маъноси 
“индивидуал коэффициент” ёки “баҳо” демоқдир. 
Рейтинг тизими – бу таълим олувчиларни фаол ўқув фаолиятига 
рағбатлантирувчи ва муҳим асосли кучга эга бўлган таълим 
олувчилар билимини назорат қилиш ва баҳолаш тизимидир. 
Рейтинг тизими педагогик назоратнинг диагностик, ўргатувчи, 
ташкил этувчи ва тарбияловчи функцияларини яхшироқ амалга 
оширишга ёрдам беради. 
Рейтинг тизими нафақат ўқув ишларига тегишли, балки ундан 
таълим - тарбия жараённинг барча жабҳаларини баҳолаш, назорат 
қилиш ва бошқаришда фойдаланиш мумкин. 
КЎРСАТМА: Рейтинг тизими асосида иш кўришда энг аввало,
“Рейтинг”нинг қуйидагидек функционал вазифаларига эътибор 
қаратиш керак: 
1. Рейтинг – таълим олувчилар ақлий ривожланишининг 
назоратини миқдорий белгилаш воситаси бўлиб, бунда таълим 
олувчилар барча фаолият турларини балларда интеграл баҳолайди. 
2. Рейтинг – бу баҳолаш, тартибга келтириш, таснифлаш, бирор 
ҳодисани олдиндан белгиланган шакл бўйича баҳолашдан иборат. 
3. Рейтинг – бу аниқ жараёнларни рақамлар тизими ёрдамида 
моделлаштиришдир. 

---

409 
4. Рейтинг ёрдамида ижтимоий - психологик объектларни 
(ўқувчи ёки талабаларни) улар учун умумий бўлган хусусиятлари-
нинг ёрқин даражасига қараб дастлабки таснифлаш ишлари амалга 
оширилади. 
 
616 - САВОЛ: 
СИСТЕМАЛИ ТАҲЛИЛ ДЕГАНДА НИМА-
НИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Системали таҳлил (тизимий таҳлил) – бу мураккаб 
манбаларни тадқиқ этиш ва лойиҳалаштиришда қўлланиладиган 
метод ва воситалар мажмуасидир (Тизимий таҳлил). 
КЎРСАТМА: Системали таҳлил асосида фаолият юритувчи ҳар 
қандай тадқиқотчи система тушунчасининг мазмун - моҳиятини 
чуқур англаб етмоғи лозим. Бунга сабаб система тушунчаси 
“элемент”, “алоқадорлик”, “бир бутунлик”, “яхлитлик”, “бирлик”, 
“структура (тузилма)”, “иерархия”, “елементлар ўртасидаги 
алоқадорлик қонуниятлари” ва шу каби тушунчалар билан боғлиқ 
ҳолда ифодаланади.