Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
293 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИНИ БОШҚА-
РИШНИНГ ЕТТИНЧИ БОСҚИЧИ ҚАН-
ДАЙ ВАЗИФАНИ БАЖАРАДИ? 
ЖАВОБ: Еттинчи босқичнинг вазифаси манба бўйича олиб 
бориладиган илмий изланишларга тегишли маълумотлар орқали 
маълумотлар омборини ташкил этишдан иборатдир. Бунда 
ахборотлар, ахборот ресурслари ва тизимларини яратишда 
маълумотлар асосий пойдевор вазифасини ўтайди. Демак, бу 
борада маълумотлар омборининг аҳамияти юқори бўлиши 
шубҳасиз.
КЎРСАТМА: Маълумотлар омборини йўналишлар бўйича 
шакллантирилганда қаралаётган соҳа иерархеяси ҳисобга 
олиниши керак. Бунда бир бутун бошли тизим қаралаётган қисм 
тизимлардан тортиб, тизим элементларигача бўлгани иерархия 
бўйича жараён давом этади. 
 
 
294 - САВОЛ: 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИНИ БОШ-
ҚАРИШНИНГ 
САККИЗИНЧИ 
БОС-
ҚИЧИ ҚАНДАЙ ВАЗИФАНИ БАЖА-
РАДИ? 
ЖАВОБ: Саккизинчи босқичнинг вазифаси алгоритмлар 
банкини ва улар асосидаги бошқарув алгоритмини ишлаб 
чиқаришдан иборат. 
Инсониятнинг ахборот ишлаб чиқариши бўйича имкониятини 
кучайтирувчи 
замонавий 
технологиялар, 
ахборотлашган 
жамиятнинг интеллектуал салоҳияти сифатини ҳам белгилайди. 
Бу жараёнлар эса ахборотлаштириш саноатини мунтазам 
ривож-
лантиришнинг
илмий-техник асоси ҳамдир. 
Ахборот технологиялари жараёнлари бошқаришдаги асосий 
манба 
бўлиб 
ҳисобланади. 
Улар 
кириш 
(бошланғич) 
маълумотларни ва бошқа мавжуд маълумотларни тизим (қисм-
тизимга ва керакли пайтларда айрим тизим элементларигача) 
ларга ажратиш ва қайта ишлаш ҳамда керакли мақсадлар бўйича 
қайта ишланган маълумотларни узатиш алгоритмларини ўз ичига 
олади. Бу технологиядан жараёнларни бошқарув фаолиятида 

---

220 
фойдаланилади. Шунинг учун ҳам ахборот технологияларидан 
оқилона (роционал) фойдаланиш тадқиқотчилар фаолияти 
самарадорлигини оширади. 
КЎРСАТМА: Ахборот технологиялар асосида фаолият 
юритишнинг оптимал йўлини қўлга киритаман деган тадқиқотчи 
қуйидаги кетма-кетликка доимо амал қилиши керак:

манба ва унда кечаётган жараён тўғрисидаги маълумотларни 
қайта ишлаш; 

жараёнлар кечиши ҳақидаги даврий маълумотларни мун-
тазам равишда олиб туриш ва улар асосида оралиқ назоратларни 
олиб бориш; 

ихтиёрий жорий сўровларга ўша пайтнинг ўзида жавоб 
олиш, расмийлаштириш ва бошқаришга керакли тузатишлар 
кирита олиш.