Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
247 - САВОЛ: 
МАТЕМАТИК ЛИНГВИСТИКА ФАНИ 
ҚАНДАЙ МОДЕЛЛАШТИРИШ МЕТОД-
ЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Математик лингвистика фани тилшунослик фани-
нинг бир қисми бўлиб, табиий тиллар ҳодисаларини ва уларни 
тадқиқ этиш жараёнларини мавҳумий семантик моделлаштириш 
методларидан фойдаланадиган фан. У математик фан сифатида 
моделларнинг энг умумий хоссаларини тадқиқ этади ва уларнинг 
тузилиш усулларини ўрганади. 
Математик лингвистика фанига ХХ асрнинг 50-йилларида 
асос солинди. Математик лингвистика фанининг асосий 
тушунчалари қуйидагилардан иборат: белга-ишора (алифбо, 
луғат)лар тўплами; муайян алифбо белги – ишоралари (сўз 
шакллари, иборалар тўплами) ва уларнинг изчилликлари. 
Математик 
лингвистика 
фанининг 
мақсад-вазифалари 
қуйидагилардан иборат: назарий тилшунослик воситаси бўлиш; 
матнга автоматик ишлов бериш; автоматик таржима; “Одам 
машина” тизимидаги мулоқотни йўлга қўйиш ва шу кабилар. 
КЎРСАТМА: Тилшуносликда замонавий тадқиқот ишларини 
олиб боришда математик лингвистиканинг ютуқларидан фойда-
ланган маъқул. Бунга сабаб математик лингвистика тилшунослик-
нинг тилни тадқиқ этишда унинг кенг имкониятларини ўрганишда 
математик методлар ҳамда белгилардан фойдаланишни ўргатади. 
 
248 - САВОЛ: 
МАТЕМАТИК 
СТАТИСТКА 
– 
БУ 
ҚАНДАЙ ФАН? 
ЖАВОБ: 
Математик 
статистика 
– 
бу 
статистик 
маълумотларни тўплаш, уларни муайян бир статистик қонуният 
асосида тизимлаштириш, қайта ишлаш ҳамда улар асосида 
истеъмол учун тайёрланган ахборотни узатиш орқали илмий ва 
амалий хулосалар чиқариш усулларини ўрганадиган фан. 

---

182 
КЎРСАТМА: Математик статистика фан ютуқлари асосида 
назарий таҳлил ва тажриба – синов ишлари натижалари, уларнинг 
статистик таҳлилини ҳамда кўрсаткичлар асосидаги алоқадорлик 
қонуниятларини очиб бериш мумкин бўлади. Шу сабабли 
педагогик тадқиқотларда ҳам математик статистика методларидан 
фойдаланган маъқул ва ҳаттоки, сиз бундай ҳолатларда таълим 
сифати мониторингини кузатишга ҳам эришасиз.