Bank amaliyotida tijorat banklari

3-jadval  

 

O’zbekiston Respublikasida  yangi ochilayotgan banklarning ustav 

kapitalining eng kam miqdoriga qo’yiladigan talablar

*

 

 

Yillar 

Aholisi 0,5 

mln. Kishidan 

ko'p bo'lgan 

shaharlarda 

ochilayotgan 

tijorat banklari 

uchun 

Aholisi 0,5 

mln. Kishidan 

kam bo'lgan 

shaharlarda 

ochilayotgan 

tijorat banklari 

uchun 

Chet el 

kapitali 

ishtirokida 

ochilayotgan 

banklar 

uchun 

Xususiy 

banklar uchun 

2000 yil 1 

yanvardan 

2,5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

1,25 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

0,3 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2002 yil 14 

maydan 

2,5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

1,25 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

1,25 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2005 yil 1 

iyuldan 

3 mln. AQSH dollari 

ekvivalentida 

5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

1,5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2006 yil 1 

yanvardan 

4 mln. AQSH dollari 

ekvivalentida 

5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2  mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2007 yil 1 

yanvardan 

5 mln. AQSH dollari 

ekvivalentida 

5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2,5 mln. 

AQSH dollari 

ekvivalentida 

2008 yil 1 

yanvardan 

5 mln. yevro ekvivalentida 

 2,5 mln. yevro ekvivalentida 

2011 yil 1 

yanvardan 

 10 mln. yevro ekvivalentida 

 5 mln. yevro ekvivalentida 

 

Aksioner tijorat banklarini ochish uchun yuqoridagi shartlar AQSH bank 

amaliyotidan olingan

*

. 

                                                 

*

  

O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki ma’lumotlari asosida tayyorlangan

. 

---

34 

 

O’zbekiston  Respublikasi  “Markaziy  banki  to’g’risida”gi  qonunning 

“iqtisodiy me’yorlar”  moddasiga muvofiq, banklar barqarorligini ta’minlash 

maqsadida Markaziy bankka iqtisodiy me’yorlar o’rnatish vakolati berilgan. 

O’zbekiston  Respublikasi  Markaziy  bankining  2000  yil  25  iyulda 

O’zbekiston  Respublikasi  Adliya  vazirligidan  949-son  bilan    ro’yхatga 

olingan  “Tijorat  banklari  kapitalining  yetarliligiga  qo’yiladigan  talablar 

to’g’risida”gi  Nizomida  ko’rsatilgan  kapitalning  yetarlilik  talablari  faqat 

kapital yetarligining eng kam darajasini aks ettiradi.  

Ushbu  Nizomda  belgilangan  tijorat  banklari  kapital  yetarliligining 

minimal  darajasi  Bazel  standartlarida  ko’zda  tutilgan  darajadan  ma’lum 

jihatdan farq qiladi. Buni quyidagi jadval ma’lumotlaridan ko’rish mumkin. 

 

4 -jadval 

O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining  tijorat banklari 

kapitali  yetarliligiga nisbatan  belgilangan talablarning  хalqaro Bazel 

standartlaridan  farq qiluvchi asosiy jihatlari:

†

 

 

  № 

 

Ko’rsatkichlar 

Bank kapitali 

yetarliligining 

minimal                                            

darajasi,  foizda 

  1. 

Tijorat banklari  jami kapitalining  yetarlilik darajasi: 

 

 

- Хalqaro Bazel standartlari talabi 

8 

 

- O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki talabi 

10 

 2. 

Tijorat banklari  I darajali kapitalining  yetarlilik darajasi 

 

 

- Хalqaro Bazel standartlari talabi 

4 

 

- O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki talabi 

5 

 

 

     Respublikamiz tijorat banklari kapitalining etarliligiga nisbatan qo’yilgan  

                                                                                                                                                    

*

  

Frey L.N. Organizatsiya i teхnika rabotы inostrannых bankov.— M., «Gosfinizdat»: 1994.— 22 

str.

 

 

 

†

  

Respublika Markaziy banki  va Хalqaro Bazel qo’mitasining me’yoriy yo’riqnomalari asosida 

muallif tomonidan tayyorlandi

 

---

35 

 

talablar  Bazel  standartlaridan  bunday  tarzda  farqlanishining  asosiy  sabablari 

tijorat  banklari  kapital  bazasini  mustahkamlashda  ayrim  muammolarning 

mavjudligi  va  tijorat  banklari  korporativ  mijozlariga  tegishli  depozitlarni 

sug’urtalash tizimining mavjud emasligi.  

Mazkur  tizimning  mavjud  emasligi  respublikamizda    bank  kapitalidan 

depozitlarni    himoya  qilish  vositasi  sifatida  foydalanish  zaruriyatini 

kuchaytiradi.      

5-jadval