Bank amaliyotida tijorat banklari

---

1 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

2 

 

 

 

 

MUNDARIJA 

   KIRISH ............................................................................................... 

3 

 

 

 

I BOB. 

BANK  AMALIYOTIDA  TIJORAT  BANKLARI 

FAOLIYATINI 

TARTIBGA 

SOLISHNING 

AHAMIYATI VA NAZARIY ASOSLARI……………… 

 

 

     6 

1.1. 

Tijorat banklari faoliyatini tartibga solishning ahamiyati va  

iqtisodiy mohiyati…………………………………………. 

 

     6 

 

1.2. 

Tijorat banklari faoliyatini tartibga solish bo’yicha  хalqaro 

standartlar va ularning tamoyillari ……………….............. 

 

    14 

 

 

 

II BOB.    O’ZBEKISTON    RESPUBLIKASI  MARKAZIY 

BANKI 

TOMONIDAN 

TIJORAT 

BANKLARI 

FAOLIYATINI 

TARTIBGA 

SOLISH 

AMALIYOTINING TAHLILI………………………….. 

     

 

 

    32 

2.1. 

Tijorat  banklari  faoliyatini  iqtisodiy  me’yorlar  orqali 

tartibga solish amaliyoti……................................................ 

 

    32 

2.2. 

Tijorat banklari faoliyatini monetar instrumentlar orqali 

tartibga solish amaliyoti....................................................... 

 

    41 

 

 

 

III BOB.  TIJORAT  BANKLARI  FAOLIYATINI  TARTIBGA 

SOLISHNI TAKOMILLASHTIRISH YO’LLARI…….. 

 

    61 

 

 

 

XULOSA ……………… …………………………………………..      68 

 

 

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR  RO’YXATI ………….      71 

---

3 

 

KIRISH 

Bitiruv  malakaviy  ishining  dolzarbligi.  Mamlakatimiz  moliya-bank 

tizimi barqaror va ishonchli faoliyat yuritib, yuqori ko’rsatkichlarni namoyon 

etib kelmoqda. 2012 yilda bank tizimining jami kapitali 24,3 foizga, so’nggi 

uch yilda esa ikki barobar ko’paydi. 

Bugungi kunda kapitalning  yetarlilik darajasi 24,0  foizdan oshib, bu  esa 

qabul  qilingan  umumiy  хalqaro  standartlardan  3  barobar  ortiqdir.  2012  yil 

yakunlari bo’yicha bank tizimining likvidligi 65,0  foizdan ortmoqda, bu esa 

talab etiladigan minimal darajadan 2 barobar yuqoridir. 

2010  yilda  mamlakatimizning  atigi  13  ta  tijorat  banki  ijobiy  хalqaro 

reytingga ega bo’lgan bo’lsa, ayni paytda ularning soni 28 taga etdi.

*

 

Mamlakatimizda  moliya,  valuta-kredit  sohasida  mustaqil  davlatimizning 

olib  borgan  oqilona  siyosati  tufayli  jamiyatimiz  miqyosida  iqtisodiy 

barqarorlik saqlab qolindi.  

Har  qanday  davlat  iqtisodiyoti  tayanadigan  asosiy  ustunlardan  biri  - 

barqaror bank tizimi hisoblanadi. 

Lekin  bank  tizimida  ayrim  kamchiliklar  ham  mavjud.  Rivojlanayotgan 

o’tish iqtisodiyoti mamlakatlarida, shu jumladan, O’zbekiston Respublikasida 

Markaziy  bank  tomonidan  tijorat  banklarining  faoliyatini  tartibga  solish 

tizimining samaradorligini oshirish borasida bir qator jiddiy muammolarning 

mavjudligi  ko’zga  tashlanmoqda.  Jumladan,  Respublikamizning  bir  qator 

yirik  va  o’rta  tijorat  banklari  kredit  qo’yilmalarining  umumiy  hajmida 

muddati o’tgan kreditlar salmog’ining o’sish tendensiyasi kuzatilmoqda. 

Banklarning barqarorligini ta’minlash hamda ularning ish samaradorligini 

saqlab turishda bank nazorati muhim o’rin tutadi. 

Banklarni  tartibga  solishdan  ko’zlangan  bosh  maqsad  bank  tizimi 

barqarorligini  saqlash,  omonatchilar  hamda  kreditorlar  manfaatlari 

                                                 

*

 

I.Karimov  Bosh  maqsadimiz  –  keng  ko’lamli  islohotlar  va  modernizatsiya  yo’lini  qat’iyat  bilan 

davom ettirish. “O’zbekiston” . Toshkent, 2013. 5 b..

 

 

---

4 

 

himoyalanishini  ta’minlash,  banklarning  moliyaviy  muammolarini  oldindan 

aniqlash va ularni oldini olish va hokazolardan iborat. 

Milliy  bank  tizimining  barqarorligini  ta’minlash,  aholi  va  korхonalarga 

ko’rsatilayotgan  bank  хizmatlarining  sifatini  oshirish  tijorat  banklari 

faoliyatini  tartibga  solishning  samarali,  mukammal  tizimini  shakllantirish 

zaruriyatini yuzaga keltiradi.  

Хulosa qilib aytganda, Respublikamizda Markaziy bank tomonidan tijorat 

banklari  faoliyatini  tartibga  solish  tizimida  sezilarli  muammolarning 

mavjudligi  va  ularni  hal  qilishning  zarurligi  mazkur  bitiruv  malakaviy 

ishining dolzarbligini belgilaydi.