+++mm ish yuritish QurbonovSh doc


 Ish yuritish tili va uslubiga rioya qil



Download 409,07 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/53
Sana31.12.2021
Hajmi409,07 Kb.
#272048
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   53
Bog'liq
Иш юритиш

2. Ish yuritish tili va uslubiga rioya qil

ish 

        Tashkilotda ish yuritish odam (xodim) orqali amalga oshiriladi. Uning davlat 

tilini  mukammal  bilishi,  ish  yuritish  uslublariga  rioya  qilishi  xujjatchilikni 

takomillashtirish  va  shakllantirish  samarali  ta‘sir  kursatadi.  Xujjat  tayyorlash  va 

rasmiylashtirishda  eng  avvalo  uzbek  tilining  barcha  asosiy  qonuniyatlari  va 

qoidalarni  ma‘lum  darajada  tasavvur  etish  zarur.  Xar  bir  menejer  ,  menejment  , 

raxbar  tashkilotlarning  xodimlari  ,  umuman  ,  faoliyati  ish  yuritish  (munshoat, 

munshiylik  )  bilan  bogliq  xar  bir  kishi  uzbek  tilining  imlosini,  tinish  belgilari  va 

uslubiy qoidalarni egallagan bulishi kerak. Busiz bugungi taraqqiyotimiz talablariga 



www.qmii.uz/e-lib 

 

17



javob beradigan aniq, lunda va teran mantikli xujjatchilikni yaratib bulmaydi. Xisob - 

kitoblarga  qaraganda,  raxbar  vaqtini  50-90%  ini  axborotlarga  va  xujjatlashtirishga 

sarflaydi. Axborotni uzatish va xujjatlashtirish kup xollarda menejerning kobiliyatiga 

xam  bogliq.  Ma‘lumot  kimga  tegishli  bulsa,  uzatilgan    axborot  qabul  qiluvchi 

tomondan  aynan  bil  xil  idrok  qilishga  erishish  lozim.Kupgina  menejerlar  bu 

muammoning  axamiyatini tushunadilar va bunga katta e‘tibor beradilar. 

 

 Axborotning  uta  ortigi  xam,  uta  kami  xam  salbiy  ta‘sir  kursatadi.  Ish 



yuritishda      qatnashuvchilarning  xar  biriga  talablar  quyildi.  Masalan, 

qatnashuvchilarning xar biri kurish , eshitish, sezish , xid va ta‘m bilish kobiliyatiga 

tula  yoki  ma‘lum  darajada  ega  bulishi  kerak.  Samarali  ish    yuritish  xar  bir  tomon 

(ma‘lumot  bir  kishidan  boshqasiga,  tashkilot  bulimidan  bulimga,  tashkilotdan 

tashkilotga  uzatiladi)  dan  ma‘lum  maxorat  va  bilim  talab  etadi,  xamda  ma‘lum 

darajada  uzaro  tushunish  bulishi  kerak.  Ish  yuritish  uzbek  tilida  olib  borilar  ekan  , 

agar  mazkur  xodimlar  uzbek  tili  qonuniyatlaridan  yaxshi  xabardor  bulmasalar,  ular 

ish  vaqtlarining  xammasini  (100%)  bu  ishga  sarflaganlarida  xam  ijobiy  natijaga 

erishish kiyin.  

    


 Mamlakatimizda  uzbek  adabiy  tilining  rasmiy  ish  uslubi  tilini  urganish 

buyicha ilk kadamlar quyilgan, xususan, bitta fan nomzodligi dissertatsiyasi ximoya 

qilingan. Lekin xali bu mutlaqo yetarli emas, juda kup va kup ishlar qilinmogi lozim. 

    


 Ayrim xujjatlarning nomlanishi rus tilida qanday nomlansa ,uzbek tilida xam 

shundayligicha  nomlanib  kelingan.  Ish  yuritish  asosan  rus  tilida  olib  borilganligi 

uchun xam bunga extiyoj bulmagan chogi. Ruschadan tarjima qilingan “ ish yuritish” 

atamasining  mukobili  sifatida “munshiy  “  (arabcha)  suziga uzakdosh  va ma‘nodosh 

bulgan xamda utmishda bobolarimiz tilida ishlatilgan “munshaot” suzini tavsiya etish 

mumkin.Bu kabi misollar yetarli. Masalan, uzbek tilida xozirgacha kullanib kelingan 

“spravka”,  “instruktsiya”,  “akt”  ,  “xarakteristika”,  “avtobiografiya”  kabi  kuplab 

xujjatnomalari uchun tegishli uzbekcha mukobil suzlar bilan almashtirilmokda, ya‘ni 

ma‘lumotnoma,  yuriknoma  ,  dalolatnoma,  tavsifnoma,  tarjimai  xol  kabi  nomli 

xujjatlar ishlatilmokda. 




www.qmii.uz/e-lib 

 

18



    

 Qisqasi,  xujjat  nomlarini  uzbek  tilining  uz  imkoniyatlari  asosida  shakllantira 

borish,  xujjatchilikdagi  suz  va  iboralarning  uzbekcha  mukobilini  ishlab  topish  va 

amaliyotga kiritish bugungi kunning talabidir. 

    

 Xujjatlar matniga kuyiladigan eng muxim talablardan biri xolislikdir. Xujjatlar 



rasmiy  munosabatlarni  ifodalovchi  va  qayd  etuvchi  rasmiy  yozma  vositalar  sifatida 

axborotni  xolis  aks  ettirmogi  lozim.  Shuning  uchun  xujjatlar  tilida  suz  va  suz 

shakllarini  qullashda  muayyan  chegaralanishlar  mavjud  .  Xususan  ,  rasmiy  ish 

uslubida  kichraytirish-erkalash  kushimchalarini  olgan  suzlar,  kutarinki-tantanavor 

yoki  bachkana  suzlar,  dagal  suzlar,  tor  doiradagi  kishilargina  tushinadigan  suzlar  , 

uxshatish, jonlantirish, mubolaga, istiora, tashxis kabi obrazli tafakkur ifodasi uchun 

xizmat  qiluvchi  usullar  ishlatilmaydi.  Ularning  ishlatilishi  xujjatlar  matnidagi 

ifodaning noxosligiga olib keladi. 




Download 409,07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish