Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

16-  §.  Amirlik  shaharlari  hayoti  va  savdo-sotiq  ishlari
Shaharlar  hamisha  m am lakatning  siyosiy,  iqtisodiy  va 
madaniy hayotida g‘oyatda katta  ahamiyatga  ega bo‘lgan.  Chunki 
shaharlar  davlat  hokimiyati  tayanclii,  savdo  va  hunarmandcliilik 
markazi,  madaniyat  hamda  ilm-fan  o‘chog‘i  vazifasini  o‘tagan. 
c 
, 
„Dunyoning  husni“  deb  ulug‘langan
оЯ ГО ЯГО ЯП Ц  
1 
.  1 . 1 
•  *1
Sam arqand  am irlikning  eng  yirik 
shaharlaridan  biri  edi.  Samarqand  shahrida  kulolchilik,  cho‘yan 
quyish  (degrezlik),  teri  oslilash,  qog‘oz,  kiyim-kechak,  qurol- 
yarog‘  ishlab  chiqaruvchilar,  baxmalboflar,  kimxobgarlar, 
ch itg arla r,  b o ‘y o q ch ilar,  p o ‘s tin d o ‘zlar,  m o ‘y n a d o ‘zlar 
mahallalari va  rastalari bo‘lgan.
62

---

Samarqandda yetti  madrasa faoliyat ko‘rsatgan.  Bular  Ulug‘- 
bek,  Sherdor,  Tillakori,  Safed  (Xoja  Ahror),  Shayboniyxon, 
Xoja  Abdulg‘afur,  Qozi  Soqiy  madrasalari  edi.
Ashtarxoniylar  davrida  kuchayib  ketgan  siyosiy  kurashlar, 
chet  elliklar  hujumi  natijasida  shahar  talangan,  vayronaga  ay- 
langan.
Buxoro  amiri  Shohmurod  davrida  Samarqand  deyarli  qayta 
tiklangan.
XIX  asr  boshlarida  Samarqand  shahri  baland  devor  bilan 
o‘rab  olingan.  Uning  Buxoro,  Paykabod,  Shohizinda,  Qalan- 
darxona,  So‘zangaron,  Xoja  Ahror  nomlari  bilan  ataluvchi  6  ta 
darvozasi  bo‘lgan.  Shaharda  ko‘plab  bog‘lar,  ariq-zovurlar  va 
hovuzlar,  2  ta  karvonsaroy  va  3  ta  hammom bo‘lgan.  Ko‘chalar 
shahaming  6  ta  darvozasini  Registon  maydoni  bilan  bog‘lagan. 
Shahar aholisi  soni  25 — 30  ming  kishini tashkil  etgan.  Shaharda 
hunarmandchilikning  shoyi  to ‘qish,  qog‘oz  ishlab  chiqarish, 
kulolchilik,  temirchilik,  nowoylik,  qandolatchilik va kashtachilik 
sohalari juda rivojlangan.  2007- yilda  Samarqand  shahrining  2750 
yilligi  nishonlandi.
Buxoro 
Amirlik  poytaxti  Buxoro  shahrida  XIX
asming  40-yillarida  38  ta  karvonsaroy 
bo‘lib,  ularda  musofir va  mahalliy  savdogarlar  istiqomat  qilgan- 
lar.  Karvonsaroyda  ombor,  do‘kon,  ustaxona,  mehmonxonalar 
bo‘lgan.  Karvonsaroylaming  amirga,  ayrim  shaxslarga  va  vaqfga 
tegishlilari  bo‘lgan.  Buxoro  karvonsaroylariga  har  yili  12—15 
ming  tuyada  mol  kelgan.  Savdo  ishini  karvonboshi — amirlik- 
dagi  barcha  savdo  ishlarining  boshqaruvchisi  boshqargan.
Buxoroda ichki va shaharlararo  savdo to‘qqizta tim va chorsuda 
amalga oshirilgan.
Buxoro  shahrida  103  ta  madrasa,  360  masjid  va  83  ta  hovuz 
mavjud  bo‘lgan.  1997- yilda  shon-u  shavkati  yetti  olamni  tutgan 
Buxoro  shahrining  2500  yilligi  nishonlandi.