Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov

keldilar. Alloh ularga zulm qilmoqchi emas edi, lekin ular o‘zlariga- 

o‘zlari zulm qildilar». (9-oyat).

Qarang,  bir  xalqqa  shunday 

ta’limodar  kelibdi.  Unda  o‘tgan 

ummatlaming  taraqqiyot,  obodonchiligi,  yuz  tuban  ketishi  va  xarob 

boiishi sabablarini  o‘rganishga chaqiriq bor ekan. Bu chaqiriq tarix va 

sotsiologiya ilmini o‘rganishga chaqiriq emasmi?1

Payg‘ambarimiz  Muhammad  (s.a.v)  Hadisi  Shariflarida  ilm 

inson kamolotining negizi,  ezgulik va  poklik  insonlami  turli  ofatlardan 

saqlovchi vosita deb qaraladi.  Hadislarda ilm poklik, halollik,  kishilami 

yaxshilik  sari  boshlovchi,  qorong‘ilikda  y o i  ko‘rsatuvchi  mash’al 

tariqasida  talqin  qilinadi.  Ilm  -   bu  hikmat,  poklik  ramzi,  ilmsizlik 

johillik,  u  bilan  shug‘ullanmaslik  nopoklikka  va jaholatga  olib  kelishi 

hamta’kidlanadi.

Islom  dinining  asosini  imon,  e’tiqod  tashkil  etadi.  Shuning  uchun 

hadislarda «Dinning ofati  uchtadir:  1)  beamal olim;  2)  zolim  hokim;