Umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi

 
O‘quvchilarda shakllangan fanga oid kompetensiya elementlari: 
 
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish): 
mavzu  doirasida  o‘qituvchi  nutqini  va  sodda  audio  (multimedia  ilovalari) 
matnlarni va topshiriqlarini tinglab tushuna oladi;  
ko‘rgan  rasmlari  asosida  va  o‘qib  eshittirilgan  matn  yuzasidan  o‘qituvchi 
yordamida  suhbatga  kirisha  oladi,  nutq  jarayonida  o‘zlashtirgan  yangi  so‘zlarni 
og‘zaki nutqda qo‘llay oladi;  
unli  tovushlar,  ularning  talaffuzi,  harflar  bilan  ifodalanishini,  J  harfining  j 
(portlovchi)  va  j  (sirg‘aluvchi)  tovushni  ifodalashini,  sh,  ch,  ng  harf  birikmalari, 
ularning bitta tovush ifodalashini, aytilishi va yozilishida farqlanuvchi undoshlarni, 
ya’ni   b-p, d-t, z-s, j- sh, j-ch, v-f, g‘-x kabi undoshlarni, so‘zda nechta unli bo‘lsa, 
shuncha bo‘g‘in bo‘lishini tinglab tushuna oladi;  
mashq  matnidagi  so‘zlarni  to‘g‘ri  o‘qiy  oladi,  tuzilishi  murakkab  so‘zlarni 
bo‘g‘inlab  yoza  oladi,  tutuq  belgili  so‘zlarni  yoza  oladi,  tutuq  belgisining  o‘rniga 

---

 
31
ko‘ra,  ya’ni  tutuq  belgisidan  oldingi  unlini  cho‘ziqroq  aytib  va  tutuq  belgisi 
undoshdan so‘ng kelganda bo‘g‘inlarni ajratib o‘qiy oladi;  
so‘z oxirida ketma-ket kelgan (d-t, (nd, st, rg, lt) g-k) undoshlarini yozuvda 
yoza  oladi.  Tutuq  belgisi  qatnashgan  so‘zlarni,  ya’ni  o‘zidan  oldingi  unli  va 
undosh  bilan  qoldirib  yozishni  biladi.  Alifbodagi  bosh  va  kichik  harflarni  alifbo 
tartibida  yoza oladi, sh, ch,  ng  harf birikmali so‘zlarni bir satrdan  ikkinchi satrga 
ko‘chirib yoza oladi. Gap ohangiga rioya qilgan holda ravon va ifodali o‘qiy oladi;  
joy  nomlarining  bosh  harf  bilan,  ya’ni  Respublika,  shahar,  ko‘cha,  qishloq, 
daryo nomlarini bosh harf bilan yoza oladi, shaxs va narsaning nomini, harakatini, 
belgisini,  miqdorini  bildirgan  so‘zlarni  yoza  oladi,  harflarni  yozuvda  imlo  va 
husnixat  qoidalariga  amal  qilgan  holda  harflarni  bir-biriga  bog‘lab,  ko‘chirib, 
namunaga qarab yoza oladi. Bir mavzu doirasidagi savollarga javob yoza oladi.