Она тили 5 синф indd

ONA TILI 5-sinf
 
  227-mashq.
 
Fonetik hodisalar, ya’ni so‘zlarda tovush tushishi, tovush 
ortishi  va  tovush  almashishi  hodisalari  haqida  o‘rganganlaringizni 
yodga  oling.  Yozuvda  aks  etadigan  o‘zgarishlar  haqida  fi krlashing. 
Matndagi qaysi so‘zlarda shunday o‘zgarishlar kuzatildi? Ularni dafta-
ringizga yozing. Masalan: no‘xatdek + -kina, -gina → no‘xatdekkina 
  228-mashq.
 Uch guruhga bo‘lining. 1-guruh tovush tushishi, 2-guruh 
tovush ortishi, 3-guruh tovush almashishi hodisasiga misollar yozsin. 
5 daqiqa ichida kim ko‘p so‘z yozadi? 
Baliqlarning naqadar aqlli ekanini baliq oviga qiziquvchilar ham 
yaxshi  biladi.  Bu  jonzotlar  o‘ta  ziyrak  bo‘lib,  xavfl i  xo‘raklarni  eslab 
qolishadi, och bo‘lsa ham xo‘rak…(-ga,-ka) tegmaydi. (B. Sheraliyev)
Baliqlar xotirasi bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsa-
tadiki, juda ko‘p baliqlar bir necha oydan bir necha yilgacha bo‘lgan 
ma’lumotni esda saql...(a, o)vchi bo‘lar ekan. Masalan, kanal laqqa-
chasi o‘ziga yemish berib yurgan odamning ovozini 5 yildan keyin 
ham esla…(-gan,-kan,-qan)i yoki tillarang tovonbaliq o‘ziga ozuqa 
beriladigan idishni bir yildan keyin ham tani…(-qan, -gan, -kan)i olim-
lar tomonidan qayd etilgan.
Munosabat bildiring.